Kalag-kalag

Hangtod karon dili pa gyod mahulma sa akong huna-huna kung unsa gyod ning gitawag nga kalag.



Aduna to'y ipanghadlok nako ang akong Lola (pwera kalag) kaniadto. Kung dili ko manihapon, mopasidaan siya: manungkab gani imong kalag unya matakloban sa kaldero, dili na gyod unya makagawas imong kalag.

Sa ato pa, ang kalag, gutomon sab? Ug mubo ra'g pasensiya ang kalag kay manungkab man gyod. Pero ngano man gud kung matakluban sa kaldero ukban bitaw gyod nang kaldero inigka-buntag. Sa akong linghod nga hunahuna kaniadto nakaingon ko nga ang kalag gamay diay kaayo. Kay makasulod man sa kaldero.

Samtang nagtapok-tapok mi human malubong ang akong lolo, kalit lang dunay alibangbang nga mitugdon sa dahon sa kakaw nga duol kaayo namo. Miingon dayon akong iyaan, ang inyong lolo o!

Misiga among mga mata. Sa hilom nakaingon ko nga mibangon diay si lolo gikan sa lubong unya nahimong alibangbang? Kurata ah! Kalag kuno tong alibangbang sa among lolo.

Sa ato pa, ang kalag, makalupad ug ang porma hayop. Maayo unta akong kalag mahimong buyog kay kung mahimong lamok aw maingon gyod nato nga mamaak ko'g hamis nga paa (sa manok).

Niadtong gawas sulod pa ko sa hospital, nagkita mi sa akong amiga. Pagkakita gyod niya nako misiga iyang budlat nga mata ug miingon: Hoy Dong, kaniwang na ba nimo, mura na man kag kalag!

Gitubag nako: Grabe sab nang imong mata simag pa man sa kalag sa embalmer!

Nangatawa na lang mi para dili intawon hangopon sa kalag.

Mas nadugangan akong kahibalo bahin sa kalag. Ang kalag diay, niwang! Wa pa man gud ko nakadungod nga naay miingon. Katambok na man nimo Day, mura na man ka'g kalag!

Nakaingon sab ko nga ang kalag maot. Paminawa ra gud ni ninyo:

Gakampat ra man nang imong make-up Ising uy, mura gyod kag kalag!

Nakadungog na ka'g naay miingon nga, ka-gwapa sa dalaga, mura ma'g kalag! Wala gyod.

Usa ka adlaw niana, nalingaw gyod ko kay malipayon kaayo among silingan, nagkanta-kanta, misayaw, basta saya gyod. Nakalitan na lang mi sa dihang migawas iyang mama dayong ingon:

Naunsa ka Bebot, nagsalimu-ang man ka. Mura man ka'g gikalag!

Misamot na gyod ko kalibog unsa gyod ning kalag. Kung masuko gani to si Tekla, moingon dayon to'g, kung mamatay gani ko, kalgon gyod tika (grrrr!!)!

Matag unang duha ka adlaw sa Nobyembre, pamilyar kaayo aang linya nga: mangalag nya mi sa inyo!

Ang buot ipasabot nga muadto sa balay dili aron manghadlok kundili aron mokaon ug bingka'g budbud.

Misamot ang akong kalibog. Apan bisan pa man, nakighi-usa ko sa mga tumutoo panahon sa kalag-kalag.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Watatits!

Kini ang sugilanon ni Kardo ug Sabel nga giasoy ni Noy Tibo nga taga barangay Tinago (Ozamiz).

Sa wala lang damha, matod pa sa tiguwang nga tabi-an, nalunod ang barkong gisakyan sa magtiayong Kardo ug Sabel. Maayo na lang naambak sila. Mabdos ra ba intawon si Sabel. Mao nga nag-utaw utaw na lang intawon sila. Nakita sila sa gutom ug mangtas nga iho. Diha-diha, gitukob sa iho si Kardo. Mihilak si Sabel sa kaguol (nahadlok pod). Ug sa dihang nakita niya nga adunay nagsingabot nga laing iho iya kining gitawag.

Sabel: Iho maluoy ka. Tukba na lang ko. Puslan man nga patay na si Kardo. Tukba na ko iho!

Nakalitan intawon ang iho kay lalim ba nga siya nay gihagad. Namalandong ug gitubag si Sabel.

Iho: (nangyam-id) Watatis, butete ka!

Mahadlok sab diay mahilo ang iho? Sa huna-huna sa iho, di gyod ko pa-uwat!

Kita tingaling tawo dali rang mauwat. Kay daghan mang musulay pag-uwat.

Tan-awa ra gud ning balita gikan sa Moscow.

Kung si Retired PNP General Eliseo De la Paz ug si Secretary Ronaldo Puno ang toohan, kadtong 105,000 Euros o 6.9 ka milyon ka pesos nga iyang gibitbit reserba lang kadto sa ilang biyahe sa Russia. Ang ang magpailad motoo gyod.

Kay nangyam-id man ang iho, aw, ang mga tawo diay, giusab ang ilang alibi. Katong salapi diay kuno, cash advance, aw dili, intelligence fund, taym pa ha, ipalit diay kuno to'g ambo unsa. Makalibog na gyod.

Kining mga bakakon, luoy kaayo kay sila mismo mituo na sila sa ilang kaugalingong bakaw. Ka wa sab nilay uwaw no, nga mitukob man sa salapi sa katawhan.

Nakaingon bitaw ko nga kung sila ang ipakaon sa iho, balibaran gyod. Magtoo man ang iho nga butete sila.

Sa gobyerno, sa ginagmay'ng tapok sa ordinaryong tawo, sa gagmay ug dagkong mga negosyo, ubay-ubay gyod ang mangingilad ng nagtakuban nga maoy nailad.

Watatits, nangurakot mo!

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Ang pinaka-adunahan ug ang pinaka-kabus sa katilingban

Sa listahan sa 40 ka mga adunahang Filipino nga gipagawas sa Forbes Asia magazine, wala gyod naapil (nasalaag) ang akong ngalan. Angay bang ikatingala?

Aw, namasin man lang sab ko ba nga maapil ang akong ngalan.

Pero ang tinuod bisan pa'g mopagawas ang Forbes Asia magazine sa listahan sa napulo ka milyon nga pina-kaadunahan nga Filipino, dili gyod ko maapil ang akong ngalan. Tingali kung naa nay listahan sa 90 milyones nga pinakadato sa Pilipinas, aw, maingon gyod nako nga maapil na gyod ko.

Matod pa sa Forbes Asia magazine, si Henry Sy ang nag-una sa listahan kinsa ang salapi ug kabtangan (net worth) mukabat sa $3.1 billion. Gisundan kini ni Lucio Tan, $1.5 billion.

Anaa sab sa listahan sila Jaime Zobel de Ayala, Andrew Tan, Tony Tancaktiong, John Gokongwei Jr., Eduardo Cojuangco Jr., Enrique Razon Jr., George Ty, ug si Senate President Manuel Villar.

Sa mga wala pa makasulay nga mahimong pinaka-adunahan, dili gyod makasulti kung unsa kaharuhay ug kung unsa kalisod ang manginabuhi nga dagha'g salapi.

Duna baya koy amigo kaniadto nga nakadaug ug 80 milyones ka pesos sa lotto.

Matod pa niya dili lalim ang iyang gibating kalipay ug kaguol. Kinsa bay dili malipay kung makagunit nianang kantidara.

Pila na kaha ka sakong bugas (kanang NFA ba) mapalit ana sa? Pila na kaha ka kahon nga buwad ang makonpra ana sa Tabo-an?

Pero kung si Dodong tigasin ang mangutana, pila na kaha kahon nga serbisa ang mapalit anang kwartaha.

Aw, mao man gyod na ba, kung malipay, motagay man gyod ning Pinoy. Kung maguol, tagay sab. Kung laayon tagay gihapon. Kung walay kuwarta, mangita gyod og tagay.

Ang gikagul-an sa akong amigo'ng mikalit pagka-milyonaryo mao kung unsaon niya pag-gasto ang minilyon nga salapi. Ang sugyot sa taga Lapu-Lapu ug Mandaue, mupalit siya'g decorative lamp, katong mahal kaayo ba ug iyang ipa-ugbok sa iyang mansiyon sa Pasil. Pero dili man ganahan akong amigo'ng milyonaryo.

Mubiyahe kaha siya sa Moscow dala ang dakong salapi? Unya'g madakpan siya sa airport. Maayo unta'g PNP general siya.

Dili gud. Iya na lang ba kahang ibayad sa insurance, bulahan mamatay siya, makadawat siya'g milyones? Unya'g mosira ang kompaniya sa insurance.

Nakahunahuna kuno siya nga ibakos ang iyang kwarta apan naguol sab siya kay basin ma-hold-up siya sa Sanciangco'g Colon.

Apan ang labaw niyang gikagul-an mao nga kung unsaon niya pagbahi-bahin nga matagaan ug balato ang tanang kaparyentihan.

Matod pa niya nga kung kaniadto kan-on ug buwad ang iyang kalipay ug kung unsay ipasunod ang iyang ikaguol, sa dihang milyonaryo na akong amigo, wa na siya'y gana magsud-ong sa mahalong pagkaon ug maguol na siya basin pagka-ugma, usa na ka truck ang mumhong mabilin.

Problema sab diay kung mokalit ta'g kadato.

Maayo na lang kay nakatulog ang akong amigo ug sa pagmata niya iya na lang nahibaw-an nga damgo lang ang tanan.

Ang pinaka-kabus sa katilingban malipay na lang kung naay makaon katulo sa usa ka adlaw. Apan ang mga adunahan, wa ta masayod kung unsa sab ang ilang kalipay.

Magdamgo na lang sab kaha ko sa?

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Way Pugsanay

Bag-o ang pamaagi karon sa ubang manaygunay. Sa akong tan-aw, apan inay malipay ko sa ilang daygon mahadlok na man hinoon ko sa ilang mga taras.

Kung ikaw usa sa mga sumasakay sa jeep dinhi sa Sugbo, nakabantay na tingali ka sa mga batang manaygonay nga mokalit lang ug kapyot sa jeep dayong kanta duyog ang patingog nga gama sa gilagpad nga mga sarsa.

Ug nakabantay na tingali ka sa mga tinedyer nga manaygonay nga mokalit sab ug sakay sa jeep dayong ingon:

Ma'am, Sir, manaygon lang mi ninyo, ayaw hugawi inyong hunahuna, maayo na lang ni kay sa mangawat.

Ug ilang sugdan ang ilang daygon.

Sa Siyudad nga ang kasagarang krimen nga nahitabo sa karsada amo ang hold-up ug pagpango-ot, dili nako malikayan nga hugaw gyod ang akong hunahuna. Dili unta ko gusto nga mohukom sa akong isigkatawo apan nagduda gyod ko sa mga batan-ong manaygonay. Usa sa dakong rason mao nga ang ilang dagway ug postura sama sa mibiktima nako sa Sancianco Street - dagko og patik, nagsiga ang mga mata nga mura'g kadasmagon ug mura'g nagpangagot ang ilang ngipon. Ang nakaparat kay dili gyod sila manaog sa jeep kung walay mohatag.

Niadtong niaging adlaw, mitapad gyod nako ang usa ka batan-on nga taas ug buhok. Human sa ilang kanta, kay lagiwa mang gyod ko mikuot sa akong bulsa, gidiritso gyod ko'g ingon: "Ayaw hugawi inong hunahuna sir, hatag la'g pinaskuhan, maayo na lang ni kay sa manghold-up mi ninyo."

Ang driver sa jeep dili gyod mubadlong. Walay ni usa ka pasahero nga mokomento samtang anaa pa agn mga batan-on.

Wala may pugsanay ang pagpaambit sa grasya. Walay pugsanay ang paghata'g sinsilyo sa mga nanaygunay apan sa daygon nga dalang hulga (sigaan pa ta sa mata), aw, mapugos na lang gyod kaysa pangayoon dala dul-it ang pitaka'g alahas. Hinoon wala man koy pitaka, ug labaw na nga wala koy alahas. Apan bisan pa'g naa koy kuwarta dili gyod ko mohatag sa manaygonay nga ang taras sama sa ako nang nahisgutan.

Ug dili sab gyod ko motunol ug limos. Gani ba ang akong kasingkasing? Tingali. Apan andam ko nga mohatag sa World Vision (usa ka non-profit organization) aron mapatungha ang mga bata nga kabus; andam sab ko nga mohulog ug sinsilyo alang sa Batay Bata 163. Apan dili gyod ko muhatag sa batang nagpakilimos labi na'g dili mudawat ug pan kay kuwarta gyod ang gusto.

Naa man tay anti-mendicancy law, ipatuman lang gyod unta ni.

Ayaw lang ninyo intawo'g hugawi inyong hunahuna samtang nagbasa mo niini kay kining akoa, wa may pugsanay. Maayo na lang mag-blog kaysa mamirata.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader