Yawyaw sa Barberohan

Ang tuig 2008 kuno ang tuig sa mga igsoon nato nga mahuyang - mga miyembro ba sa gitawag nga "third sex". Nadunggan ra baya ni nako sa barberohan sa merkado sa Mandaue samtang nagpaputol ko sa akong ulo este buhok diay. Igo na lang ko sa pagpahiyon samtang naminaw sa mga tabi-an kaayo nga mga barbero.

Una man gud nilang gilantugi-an mao ang kaso ni Jan-Jan (dili tinuod nga pangalan), nga gi-operahan didto sa Vicente Sotto Memorial Medical Center (VSMMC) tungod kay dunay sudlanan sa pahumot nga mapasok sa iyang lubot. Nahimo gyod intawon tong sumsuman sa mga tabi kay unsaon man sab gibidyuhan man ang operasyon. Dili baya gyod to maayo ang gihimo sa mga "medical staff" nga pagbidyu ug pagyaga-yaga kay pagyatak baya to sa tawhanong katungod ni Jan-Jan (dili lagi na tinuod niya nga ngalan).

Bisan unsa na lang ang ilang panahom sa isyu sa sudlanan sa pahumot nga nahuot sa lubot. Dunay miingon nga angay tangtangan sa lisensiya ang mga doktor ug nars para motagam, duna say miingon nga angay ra sab nga mirisi kang Jan-Jan. Ambot kataw-anan tingali kay nagsige man sila'g tisngi. Baya, sa katabi-an sa mga barbero kahadlok baya kung hastang dunggan namo maapil og putol.

Dunay misagbat nga midagsang na kuno karon ang mga mahuyang. Bisan asa kuno dunay parlor. Karon pa siya kabantay? Matod pa nga niadtong miaging Sinulog daghan kanila ang mi-rampa.

Taym pa, mura'g ulahi na kaayo ang maong obserbasyon da. Angay hinumduman nga kung wala baya sila, dili magmalampuson ang Sinulog (ambot lang!). Niadtong Sinulog, daghan kanila nagsul-ob sa sapot sa mga babaye ug gisasayaw-sayaw ang imahe sa Sto. Niño.

Ingon ana man gyod na ba basta pista, labi na kung rayna-rayna, indigay sa kaanyag, street dancing ug uban pa. Pero dili gyod ingon nga midagsang ang mga mahuyang. Naa gyod sila sa katilingban. Pareho ra gud na nga dili baya ta maka-ingon nga midagsang ang mga uwagan nga maga lalaki, o ang mga maldita nga babaye. Bisan pa lalison na, naa na gyod na silang daan.

Kay bulan man karon sa Mayo, uso na sab ang Santacrusan. Mao man gani nga nasagmuyo intawon si Manila Cardinal Gaudencio Rosales sa uban nga nagpa-sagala kay inay mga babaye ang hinoong Reyna Elena, mga mahuyang na man hinoon ang giparampa, este gipa-prosisyon.

Pero ang nakatingkag sa akong dunggan mao ang gipaboto (nga estorya ba) sa usa ka barbero. Matod pa niya kota kuno sa mga mahuyang ang Mandaue. Mikunot akong agtang. Ngano gud tawon, pangutana pa nako sa hilom. Wala na nako madungog pa ang estoryang pangbarbero kay miuli na ko. Moadto pa man gud ko sa ukay-ukayan, mang-hearing ug numero sa "lastre" basin swertehon ba. Bitaw, binutbot ra baya ning akoa basin motuo mo ba nga ang hearing 143. Patdi nya sir!

Ambot unsa ka-tinuod nga ang tanang parlor sa Mandaue nagkahiusa kuno sa pag-suporta sa usa ka kandidato pagka-mayor niadtong niaging eleksiyon. Dili sab nato naingon nga sila nakapadaug kay wa man ta makahibalo kung midaug ba ang maong kandidato. Pero kung sabton nato pag-ayo, kung adunay gitawag "women's block" sa pulitika, aduna na sab diay "third sex block". Mao tingali nakaingon si manoy barbero nga kota "nila" ang Mandaue.

Tinuod baya tingali kay ning pista sa Mandaue, naa man gyod ang gitawag nga "Miss Gay contest". Pero sa gikaingon ko na, dili na maoy basehan. Aw, kung tinuod, wa may problima ana ba. Basta sa akong nahibaw-an bingka ang sikat sa Mandaue. Lami ra ba gyod kuno ang bingka sa Mandaue matod pa ni bai Ramses.

Kini hinoon atoa, hisgut-hisgot ra man ni. Dili man tingali ni dautan ba. Dili sab ni isyu. Labaw na nga wala ta namulitika.

Ambot lang!

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), May 5 - 11, 2008 issue.

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader