Monday, November 26, 2007

Basin ugma puhon, Dodong

Ang Fuente Osmeña Circle (mas naila sa tawag nga Fuente) mao ang kasingkasing ug dugukan sa dakbayan. Saksi kini sa nagkalain-laing yugto sa kinabuhi sa dakbayan ug lalawigan sa Sugbo. Nahimo kining sentro sa politikanhong pakigbisog ug sa lihok pangkultura. Ug gani sa maong lugar usab naumol ang tim-os nga panaghigugmaay. Sa Fuente Osmeña Circle nagtagbo ang nakalainlaing tawo - ordinaryong Sugbuanon, mga inililang lumulupyo, mga dumuduong, mga ordinaryong mamumuo ug lakip na ang mga gilantaw nga pinakaubos nga hut-ong sa katilingban.

Kagahapon, samtang gilaktas ko ang overpass habagatang bahin sa Fuente. Gihigop ang akong pana-aw sa nagbuntaog nga "building" - nga mao kuno ang pinakataas nga edipisyo gawas sa kauluhan. Pagkataas gyod niini. Samtang nagtan-aw ko sa hapit na mahuman nga "building" daw nadungog ko ang hinay nga hunghung sa pasigarbo, mao na kini ang Sugbo..ingon na niini kataas ang Sugbo..pagkamalambuon sa Sugbo!

Nakapahimom ako ug miyango isip pag-uyon.

Mipadayon ko sa pagtikang ug sa ikalimang likang, hapit gyod nako natumbi ang tiil sa usa ka batang lalaki nga nagbuy-od sa agianan. Patay na ba siya o mipahuway kay gikapoy lamang o natulog samtang nagdamgo nga sa iyang pagmata muoban siya sa pagtuybo ug paglambo uban sa dakbayan. Naunsa pod ning akong hunahuna oi.

Sa Fuente Osmeña Circle adunay motunob ang mga milyonaryo ug anaa usab ang mga pobreng makililimos.

Sa ikaksiyam ko nga tikang, nahunong ko tungod sa usa ka inahan nga nagkugos sa batang lalake nga mura'g wa pay duha ka-tuig ang pangidaron. Ug nakita nako ang iyang palad nga nangayo bisa'g sisilyo lang sa mga moagi sa overpass.

Siya kaha ang inahan sa bata nga hapit ko matumban?

Nakita ko sa mga mata sa babayeng nagpakilimos ang pagpakaluoy. Nakita nako nga siya gigutom. Ug gibati ko ang iyang kakapoy. Mipasilpat ko sa bata nga iyang gikugos. Hiloy ang iyang mga mata, apan wala siya matulog. Nagsul-ob lamang si Dodong ug giaseting saliko nga may dakong gisi sa udos nga bahin nga maoy hinungdan nga makita na ang tiyan niini. Wala nay tabon ang ubos nga bahin sa iyang lawas. Wala ba siya gitugnaw?

Mipadayon ko sa paglakaw nga wala gani mitunol sa babaye bisan Peso.

Sa dihang didto na ko sa ubos, tungod sa Robinson's, wala gihapon nawala sa akong panan-aw ang bata nga natulog, ang batang gikugos, ug ang inahan nga nagpakilimos.

Wala ko nagmahay nga wala ko mitunol og sinsilyo. Dili ko buhat ang paglimos. Gusto nako mao nga makatabang.

Sa dihang misulod na ko sa Robinson's, nag-ulan sa akong handurawan ang imahe sa mga mahalong sapot, ang lamian ug mahalong pagkaon, ang mga batang may gabitbit nga dulaan ug malipayong nakig-uban sa ilang ginikanan.

Gibati ko ang kaulaw sa akong kaugalingon.

Mibalik na usab sa akong panan-aw ang batang lalaki nga natulog ug gusto nakong ihunghung kaniya samtang siya natulog ang pulong sa pagpalaom.

Basin ugma puhon Dodong, sa imong pagmata, patas na ang kalibutan. Basin ugma puhon, wala na ang makabungog nga singgit sa pag-antus ug kagutom. Basin ugma puhon wala na ang hagawhaw sa pagpakilimos. Basin ugma puhon, Dodong, dili ka na mag-antus

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader
AddThis Social Bookmark Button

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), March 24 - 30, 2008 issue.

5 comments:

Anonymous said...

santop kaayo ang
imong gamayng mensahe
sa imong payag...

mao ni ang pilipinas
karon, ang
hulagway sa ekonomiya.

weng said...

sa tinuod lang permi ko mag agi-an sa maong lugar ug daghan tinuora ang makalilimos nga nagpuyo dinhang dapita. apan maski ka usa lang wla gyud ko nibati ug kalouy sa kahimtang nila. in fact i hold my breath when i passby that area tungod kai di ko ka agwanta sa kabaho ug kahugaw sa maong dapit. ug gani dili ko ganahan nga ma touch sa mga makililimos. i wonder why i do not have an emphatetic heart like yours for those people.

Im proud of you kuya maski wla tinuora kai gitunol kanila apan ang imong kasing kasing nagtamod sa ilang kahimtang ug nibati ka sa ilang kalisod.

May GOD preserve your pure heart and may HE bless you abundantly.

JGG said...

Anonymous, salamat! Oo, layo kaayo ang gap sa dato ug pobre..

weng, nasabtan nako ang imong punto. Hinoon, baliwala lang nako ang baho ug ang kahugaw. Naa ra na sa gawas, mawala ra na kung ikaligo. Usahay baya makonsinya ko kay dili man gyod ko mohatag ug kwarta, muhatag ug pagkaon, oo, pero talagsa ra sab kaayo na mahitabo nga magbitbit ko ug pagkaon. Sa ako na nga giingon, gusto ko nga motabang, pero nagtuo ko nga ang paglimos dili makatabang nila. Ang akong mahimo mao ang pagsiguro nga ang naa sa gobyerno naay programa para sa mga kabus. Mao nga ang akong usa ka boto, importante kaayo. (mura po'g korek!!!-- ambot lang!)

Utah Mommy said...

Bitaw noh? mao gyud na dakong kalahian sa pinas kay ang pobre di gyud makakaon ug pagkaon sa datu unlike diri sa tate kung unsay makaon sa datu makaon sad sa ilang giingun nilang mga pobre nga mga tawo diri so dili gyud kaayo layo ug biya samtang intawn sa atua lugos gani kapalit ug bugas kapait

JGG said...

darlene, dili nako mahulagway kung unsa gyod ang kalainan sa pobre gikan sa kabos ug sa adunahang nasud. ang akong nahibaw-an, daghan ang hinungdan nganong nagpabiling kabos ang Pilipinas, una gyod nga hinungdan mao ang liki nga nasyonalismo!