Kalag-kalag

Hangtod karon dili pa gyod mahulma sa akong huna-huna kung unsa gyod ning gitawag nga kalag.



Aduna to'y ipanghadlok nako ang akong Lola (pwera kalag) kaniadto. Kung dili ko manihapon, mopasidaan siya: manungkab gani imong kalag unya matakloban sa kaldero, dili na gyod unya makagawas imong kalag.

Sa ato pa, ang kalag, gutomon sab? Ug mubo ra'g pasensiya ang kalag kay manungkab man gyod. Pero ngano man gud kung matakluban sa kaldero ukban bitaw gyod nang kaldero inigka-buntag. Sa akong linghod nga hunahuna kaniadto nakaingon ko nga ang kalag gamay diay kaayo. Kay makasulod man sa kaldero.

Samtang nagtapok-tapok mi human malubong ang akong lolo, kalit lang dunay alibangbang nga mitugdon sa dahon sa kakaw nga duol kaayo namo. Miingon dayon akong iyaan, ang inyong lolo o!

Misiga among mga mata. Sa hilom nakaingon ko nga mibangon diay si lolo gikan sa lubong unya nahimong alibangbang? Kurata ah! Kalag kuno tong alibangbang sa among lolo.

Sa ato pa, ang kalag, makalupad ug ang porma hayop. Maayo unta akong kalag mahimong buyog kay kung mahimong lamok aw maingon gyod nato nga mamaak ko'g hamis nga paa (sa manok).

Niadtong gawas sulod pa ko sa hospital, nagkita mi sa akong amiga. Pagkakita gyod niya nako misiga iyang budlat nga mata ug miingon: Hoy Dong, kaniwang na ba nimo, mura na man kag kalag!

Gitubag nako: Grabe sab nang imong mata simag pa man sa kalag sa embalmer!

Nangatawa na lang mi para dili intawon hangopon sa kalag.

Mas nadugangan akong kahibalo bahin sa kalag. Ang kalag diay, niwang! Wa pa man gud ko nakadungod nga naay miingon. Katambok na man nimo Day, mura na man ka'g kalag!

Nakaingon sab ko nga ang kalag maot. Paminawa ra gud ni ninyo:

Gakampat ra man nang imong make-up Ising uy, mura gyod kag kalag!

Nakadungog na ka'g naay miingon nga, ka-gwapa sa dalaga, mura ma'g kalag! Wala gyod.

Usa ka adlaw niana, nalingaw gyod ko kay malipayon kaayo among silingan, nagkanta-kanta, misayaw, basta saya gyod. Nakalitan na lang mi sa dihang migawas iyang mama dayong ingon:

Naunsa ka Bebot, nagsalimu-ang man ka. Mura man ka'g gikalag!

Misamot na gyod ko kalibog unsa gyod ning kalag. Kung masuko gani to si Tekla, moingon dayon to'g, kung mamatay gani ko, kalgon gyod tika (grrrr!!)!

Matag unang duha ka adlaw sa Nobyembre, pamilyar kaayo aang linya nga: mangalag nya mi sa inyo!

Ang buot ipasabot nga muadto sa balay dili aron manghadlok kundili aron mokaon ug bingka'g budbud.

Misamot ang akong kalibog. Apan bisan pa man, nakighi-usa ko sa mga tumutoo panahon sa kalag-kalag.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Watatits!

Kini ang sugilanon ni Kardo ug Sabel nga giasoy ni Noy Tibo nga taga barangay Tinago (Ozamiz).

Sa wala lang damha, matod pa sa tiguwang nga tabi-an, nalunod ang barkong gisakyan sa magtiayong Kardo ug Sabel. Maayo na lang naambak sila. Mabdos ra ba intawon si Sabel. Mao nga nag-utaw utaw na lang intawon sila. Nakita sila sa gutom ug mangtas nga iho. Diha-diha, gitukob sa iho si Kardo. Mihilak si Sabel sa kaguol (nahadlok pod). Ug sa dihang nakita niya nga adunay nagsingabot nga laing iho iya kining gitawag.

Sabel: Iho maluoy ka. Tukba na lang ko. Puslan man nga patay na si Kardo. Tukba na ko iho!

Nakalitan intawon ang iho kay lalim ba nga siya nay gihagad. Namalandong ug gitubag si Sabel.

Iho: (nangyam-id) Watatis, butete ka!

Mahadlok sab diay mahilo ang iho? Sa huna-huna sa iho, di gyod ko pa-uwat!

Kita tingaling tawo dali rang mauwat. Kay daghan mang musulay pag-uwat.

Tan-awa ra gud ning balita gikan sa Moscow.

Kung si Retired PNP General Eliseo De la Paz ug si Secretary Ronaldo Puno ang toohan, kadtong 105,000 Euros o 6.9 ka milyon ka pesos nga iyang gibitbit reserba lang kadto sa ilang biyahe sa Russia. Ang ang magpailad motoo gyod.

Kay nangyam-id man ang iho, aw, ang mga tawo diay, giusab ang ilang alibi. Katong salapi diay kuno, cash advance, aw dili, intelligence fund, taym pa ha, ipalit diay kuno to'g ambo unsa. Makalibog na gyod.

Kining mga bakakon, luoy kaayo kay sila mismo mituo na sila sa ilang kaugalingong bakaw. Ka wa sab nilay uwaw no, nga mitukob man sa salapi sa katawhan.

Nakaingon bitaw ko nga kung sila ang ipakaon sa iho, balibaran gyod. Magtoo man ang iho nga butete sila.

Sa gobyerno, sa ginagmay'ng tapok sa ordinaryong tawo, sa gagmay ug dagkong mga negosyo, ubay-ubay gyod ang mangingilad ng nagtakuban nga maoy nailad.

Watatits, nangurakot mo!

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Ang pinaka-adunahan ug ang pinaka-kabus sa katilingban

Sa listahan sa 40 ka mga adunahang Filipino nga gipagawas sa Forbes Asia magazine, wala gyod naapil (nasalaag) ang akong ngalan. Angay bang ikatingala?

Aw, namasin man lang sab ko ba nga maapil ang akong ngalan.

Pero ang tinuod bisan pa'g mopagawas ang Forbes Asia magazine sa listahan sa napulo ka milyon nga pina-kaadunahan nga Filipino, dili gyod ko maapil ang akong ngalan. Tingali kung naa nay listahan sa 90 milyones nga pinakadato sa Pilipinas, aw, maingon gyod nako nga maapil na gyod ko.

Matod pa sa Forbes Asia magazine, si Henry Sy ang nag-una sa listahan kinsa ang salapi ug kabtangan (net worth) mukabat sa $3.1 billion. Gisundan kini ni Lucio Tan, $1.5 billion.

Anaa sab sa listahan sila Jaime Zobel de Ayala, Andrew Tan, Tony Tancaktiong, John Gokongwei Jr., Eduardo Cojuangco Jr., Enrique Razon Jr., George Ty, ug si Senate President Manuel Villar.

Sa mga wala pa makasulay nga mahimong pinaka-adunahan, dili gyod makasulti kung unsa kaharuhay ug kung unsa kalisod ang manginabuhi nga dagha'g salapi.

Duna baya koy amigo kaniadto nga nakadaug ug 80 milyones ka pesos sa lotto.

Matod pa niya dili lalim ang iyang gibating kalipay ug kaguol. Kinsa bay dili malipay kung makagunit nianang kantidara.

Pila na kaha ka sakong bugas (kanang NFA ba) mapalit ana sa? Pila na kaha ka kahon nga buwad ang makonpra ana sa Tabo-an?

Pero kung si Dodong tigasin ang mangutana, pila na kaha kahon nga serbisa ang mapalit anang kwartaha.

Aw, mao man gyod na ba, kung malipay, motagay man gyod ning Pinoy. Kung maguol, tagay sab. Kung laayon tagay gihapon. Kung walay kuwarta, mangita gyod og tagay.

Ang gikagul-an sa akong amigo'ng mikalit pagka-milyonaryo mao kung unsaon niya pag-gasto ang minilyon nga salapi. Ang sugyot sa taga Lapu-Lapu ug Mandaue, mupalit siya'g decorative lamp, katong mahal kaayo ba ug iyang ipa-ugbok sa iyang mansiyon sa Pasil. Pero dili man ganahan akong amigo'ng milyonaryo.

Mubiyahe kaha siya sa Moscow dala ang dakong salapi? Unya'g madakpan siya sa airport. Maayo unta'g PNP general siya.

Dili gud. Iya na lang ba kahang ibayad sa insurance, bulahan mamatay siya, makadawat siya'g milyones? Unya'g mosira ang kompaniya sa insurance.

Nakahunahuna kuno siya nga ibakos ang iyang kwarta apan naguol sab siya kay basin ma-hold-up siya sa Sanciangco'g Colon.

Apan ang labaw niyang gikagul-an mao nga kung unsaon niya pagbahi-bahin nga matagaan ug balato ang tanang kaparyentihan.

Matod pa niya nga kung kaniadto kan-on ug buwad ang iyang kalipay ug kung unsay ipasunod ang iyang ikaguol, sa dihang milyonaryo na akong amigo, wa na siya'y gana magsud-ong sa mahalong pagkaon ug maguol na siya basin pagka-ugma, usa na ka truck ang mumhong mabilin.

Problema sab diay kung mokalit ta'g kadato.

Maayo na lang kay nakatulog ang akong amigo ug sa pagmata niya iya na lang nahibaw-an nga damgo lang ang tanan.

Ang pinaka-kabus sa katilingban malipay na lang kung naay makaon katulo sa usa ka adlaw. Apan ang mga adunahan, wa ta masayod kung unsa sab ang ilang kalipay.

Magdamgo na lang sab kaha ko sa?

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Way Pugsanay

Bag-o ang pamaagi karon sa ubang manaygunay. Sa akong tan-aw, apan inay malipay ko sa ilang daygon mahadlok na man hinoon ko sa ilang mga taras.

Kung ikaw usa sa mga sumasakay sa jeep dinhi sa Sugbo, nakabantay na tingali ka sa mga batang manaygonay nga mokalit lang ug kapyot sa jeep dayong kanta duyog ang patingog nga gama sa gilagpad nga mga sarsa.

Ug nakabantay na tingali ka sa mga tinedyer nga manaygonay nga mokalit sab ug sakay sa jeep dayong ingon:

Ma'am, Sir, manaygon lang mi ninyo, ayaw hugawi inyong hunahuna, maayo na lang ni kay sa mangawat.

Ug ilang sugdan ang ilang daygon.

Sa Siyudad nga ang kasagarang krimen nga nahitabo sa karsada amo ang hold-up ug pagpango-ot, dili nako malikayan nga hugaw gyod ang akong hunahuna. Dili unta ko gusto nga mohukom sa akong isigkatawo apan nagduda gyod ko sa mga batan-ong manaygonay. Usa sa dakong rason mao nga ang ilang dagway ug postura sama sa mibiktima nako sa Sancianco Street - dagko og patik, nagsiga ang mga mata nga mura'g kadasmagon ug mura'g nagpangagot ang ilang ngipon. Ang nakaparat kay dili gyod sila manaog sa jeep kung walay mohatag.

Niadtong niaging adlaw, mitapad gyod nako ang usa ka batan-on nga taas ug buhok. Human sa ilang kanta, kay lagiwa mang gyod ko mikuot sa akong bulsa, gidiritso gyod ko'g ingon: "Ayaw hugawi inong hunahuna sir, hatag la'g pinaskuhan, maayo na lang ni kay sa manghold-up mi ninyo."

Ang driver sa jeep dili gyod mubadlong. Walay ni usa ka pasahero nga mokomento samtang anaa pa agn mga batan-on.

Wala may pugsanay ang pagpaambit sa grasya. Walay pugsanay ang paghata'g sinsilyo sa mga nanaygunay apan sa daygon nga dalang hulga (sigaan pa ta sa mata), aw, mapugos na lang gyod kaysa pangayoon dala dul-it ang pitaka'g alahas. Hinoon wala man koy pitaka, ug labaw na nga wala koy alahas. Apan bisan pa'g naa koy kuwarta dili gyod ko mohatag sa manaygonay nga ang taras sama sa ako nang nahisgutan.

Ug dili sab gyod ko motunol ug limos. Gani ba ang akong kasingkasing? Tingali. Apan andam ko nga mohatag sa World Vision (usa ka non-profit organization) aron mapatungha ang mga bata nga kabus; andam sab ko nga mohulog ug sinsilyo alang sa Batay Bata 163. Apan dili gyod ko muhatag sa batang nagpakilimos labi na'g dili mudawat ug pan kay kuwarta gyod ang gusto.

Naa man tay anti-mendicancy law, ipatuman lang gyod unta ni.

Ayaw lang ninyo intawo'g hugawi inyong hunahuna samtang nagbasa mo niini kay kining akoa, wa may pugsanay. Maayo na lang mag-blog kaysa mamirata.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Gitik-Gitik sa Pulitika

Kining ubang mga misikat, nagtoo na gyod nga giganahan na pag-ayo ang mga tawo nila tungod kay sige silang makita sa telebisyon ug mabasa sa pamantalaan. Nagtuo na gyod sila nga ituboy sila sa katawhan ngadto sa Senado ug Malakanyang tungod lang sa ilang kasikat.

Kataw-anan, apan tinuod nga daghan sa mga misikat nga mga personalidad ang gikatahong molansar sa nagkadaiyang posisyon sa 2010.

Si Manny Pacquiao nga misikat sa boksing, misulay na niadtong eleksiyon sa 2006 apan napildi. Wa gyod natagam, modagan pa gyod daw sa 2010. Aw kung sinumbagayon, maingon nato nga duol gyod sa kadaugan.

Si Vilma Santos ug Bong Revilla naghinam-hinam na kuno nga mamahimong bise-presidente? Maayo kaha?

Ambot kung ipadala ba sa Ginoo ang iyang anghel aron mobalita kang Bro. Mike Velarde nga angayan na siyang ma-presidente

Sa tanan nga gusto magpasikat nga sikat wala nay makalupig kang Bayani Fernado. Unsa man kunoy motibo sa pagplastar sa iyang nawong sa tarpulin, aber? Matod pa ni Bayani, bisan pakan-on pa siya'g bildo, iyang buhaton aron lang ganahan ang mga nagtan-aw sa programa sa telebisyon nga "Celebrity Duet". Kung modaog si Fernando sa Celebrity Duet", manimaho sab kaha siya sa 2010?

Si Gina de Venecia, nga hilabihan na ang pagdaut sa kanhi kauban sa mga misteryo este sa iyang mister nga si Jose de Venecia, gusto sab daw mudagan isip Senador. Hay manay Gina! Aslom baya ang balimbing, di ba?

Si Joey de Venecia nga nailhan tungod sa isyu sa NBN-ZTE, gusto sab daw mag-Senador? Bisan si Jun Lozada, gusto sab? Hala, mangatawa na ta uy!

Ang labing kataw-anan, mao nga ang usa ka ginganlan ug Mary Grace Poe Llamanzares, anak sa napildi ug namatay nga si Fernando Poe Jr. Gibalita nga lig-on daw nga kandidato sa pagka-Senador sa 2010?

Mao na gyod tingali ni ang timailhan nga nagkaduol na ang panagna sa ermitanyo sa Mahayag nga ang Senado mamahimo nang carnaval. Aw hinoon karon ang Senado nahisama na man lang sa lapad nga kasagbutan nga gidulaa'g patid-lata.

Sa atong nasod, gawasnon ang matag usa nga buangon ang iyang kaugalingon. Apan buang na ba gyod ang mga Filipino nga mo-boto sa maong klase sa mga kandidato?

Gitika ko Noy!

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Pamugas-pugas

Adunay panultihon nga angay tamdan sa mga mag-uuma. Kung sayo makapugas, sayo sab makaani.

Apan dili lang mga mag-uuma ang nagtamod niini, lakip na ang mga pulitiko ug ang mga nagplano nga muapil sa bugno sa pulitika.

Layo pa baya ang piniliay, sa tuig 2010 pa kung mahinayon. Apan alang sa mga pulitiko, mitras layo pa, angayan na nga magsugod na'g pamugas-pugas. Maayo na lang.

Ang uban sugod sugod na'g apil-apil sa kalihukan sa kapilya, ang uban sugod na'g tambong sa mga patay, mag-ninong sa mga kasal, bunyag, ug kumpirma. Dunay uban tam-is na kaayo'g pahiyom, manglamano, ug mamansin gyod. Daghan ang magsugod na'g pamaryente.

Mga ginagmay ra man ning mga pamaagiha ba. Ang big time nga mga pulitiko, big time sab ang estratehiya!

Naa gani koy nadunggan nga pulitiko nga nanghatag kuno ug abono sa mga mag-uuma, bisan gani kuno taga-Makati, gitagaan. Hala, duna diay kahumayan sa Makati? Wa pa nakungtento, nagpatukod ug tulay, nag-hire ug mga tawo nga manghinlo sa hi-way, ug uban pa. Pamugas-pugas man to ba. Tan-awa, nakadaug gyod. Kaila man mo niya ba, ang iyang pangalan kay Gloria.

Kining mga senador, abtik gyod. Aron musikat, daghan kanila, naghimong mga modelo'g tig-endorso'g produkto. Dunay nag endorso'g sabon, noodles, food supplement, fabric conditioner, spa, tootpaste ug bisan unsa na lang. Kulang na lang gani, i-endorso nila ang lugod ug pakang!

Kadtong mga naa na sa posisyon, lahi ang ilang pamaagi sa pagmamugas-pugas para sa sunod nga piniliay. Ilang ipataplak ilang nawong ug ngalan sa mga proyekto. Sa karsadang gigrabahan, naa ang pinintalang plywood nga naay nawong ni congressman. Sa mga ambulansiya, nakasulat ang ngalan ni mayor. Bisan waiting shed, naa ang ngalan ni konsehal. Kung buot hunahunaon,dili baya na nila kuwarta ang gigamit. Kwarta sa katawhan ang ilang gigasto. Dili na lang nato hisgutan pilay napaksi sa budget.

Hinoon ang uban maayo sab ng pamaagi. Ipaagi sa mga hulagway ang ilang pamugas-pugas para sa sunod piniliay. Makita sila magpahulagway nga nakiglamano sa mga mag-uuma, nagkig-beso beso sa mga pinireso, nagsakay sa kabayo'g kabaw, naggunit sa ikog sa baka, nagkugos sa batang nailo, nagsakay sa baroto sa mga mangingista, nagkaon ug sinaksak (bugas human nga gisagulan ug kamote), ug uban pa.

Ang mga taga-Mandaue nahibulong. Naa man gud gibitay nga dakong tarpaulin sa mga poste sa Mandaue nga nakapatik ang nawong ni Bayani Fernando. Nagududa na hinoon ang uban nga gusto ibalhin ni Fernando ang MMDA sa Sugbo.

Ang akong amigo nga iskwater gustong langkaton ang tarpaulin ni Fernando aron i-atop sa iyang payag sa north reclamation area (NRA). Nagduda gyod ko nga pamugas-pugas ning gihimo ni Fernando. Apan usa ra ang akong masiguro, kining mga tarpaulin ni Fernando, nagdugang-dugang lang ni sa basura sa Sugbo.

Kining umaabot nga boksing ni Manny Pacquiao, pamugas-pugas sab kaha ni? Ang pagpiyait ni Joey de Venecia sa NBN deal, pamugas-pugas sab to? Dili na ko makasiguro nilang Willie Revillame ug Joey de Leon kung namugas-pugas ba sab sila. Kay usa ra akong sigurado, dili aswang si Pokwang, pamugas gyod nang iya.

Kadali lang ha, kay mamugas-pugas sab ko.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Balita Gikan sa Mindanao

Makapanlimbaw't sa balahibo ang gihimong pagpang-atake sa mga miyembro sa MILF human wala mahinayon ang pinirmahay sa usa ka kasabutan. Gisunog ang mga panimalay, gihasi ang mga residente, gipatay ang mga way labot,gikawat ang mga kabtangan. Karon, nahimong duyanan sa kalisang ang pipila ka bahin sa Mindanao.

Mao kini ang lab-as nga balita gikan sa Mindanao. Sama sa mga nangaging mga balita, makapanlibaw't ang atong madungog. Anaa ang ang dangoyngoy sa mga batang nalisang sa singgit pakitabang human ang makabungol nga buto sa armas. Madungog ang hangos sa mga ginikanang nagdagan paingon sa ilang gituhu-ang kaluwasan. Nagtulo sa dugo'g singot sa yuta nga uhaw sa kalinaw.

Dili na bag-o ang balita gikan sa Mindanao bahin sa kagubot, pagpanghasi, ug pagpatay. Dili na bag-o nga ang rebelding nakigsabot unta sa goberno mukalit lang paggamit sa mga dili makatarungang pamaagi aron mkuha ang ilang gusto.

Dili na bag-o nga suwayan sa kagamhanan nga pulpogon ang tigpanghasi nga mga terrorista sa Mindanao. Dili na bag-o ang pagpasigarbo sa kagamhanan nga nalupig na ang mga rebelde. Ug labaw nga dili na bag-o nga sa pipila lamang ka gabii nga mahinanok sa pagtulog ang mga lumulopyo, sa takulahaw lamang,motugaw pag-usab ang buto sa armas inubanan sa siyagit sa pakitabang. Moro-moro ang nahitabo sa Mindanao! Drama nga way katapusan.

Para sa mga mag-uuma,ang buto sa kanyon, baho sa pulbura, ug ang luha sa kalisang, mga dangan sa uma nga mokalit lang pag-atake. Hinay-hinay nga mawala ang dangan, apan padayon ang hulga niini.

Para sa mga bata nga dili lang unsa mo-eskwela sa kahadlok nga maangin, ang kagubot sama lamang sa pipila ka adlaw nga "holidays". Apan imbis magdula kay walay klase, ang mga batang bakwiter nagpunsisok sa mga evacuation center; walay tarong nga tulog, walay tarong nga kaon, giputos sa kahadlok.

Para sa mga sundalo,ang kagubot usa na usab ka sugal. Sugal sa mga gamhanan diin ang ordinaryong tigpanalipod sa nasud ang magbuhis. Usa ka sugal nga walay mudaog, ug daghan ang maalaot.

Para sa mga rebelde, ang kagubot usa ka kahigayunan nga mapakita ang ilang mga talagsaong pamaagi sa pagsabwag sa kalisang ug kagubot.

Para sa mga magsisibya, ang kagubot nga nasinati sa Mindanao karon, usa ka kahigayunan nga mapakita ang kulbahinam nga panghitabo. Wala nay bag-o sa balita - mga makaluluoy nga bakwiter, kulang ang rasyon sa pagkaon, mga patay nga naglut-od, mga interbyu sa rebelde nga daw ang sundalo na ang nakasala. Sa usa ka panggobyerno diin nawad-an na ug pagsalig ang katawhan, mas gusto sa tigpaminaw nga madunggan ang nagpaka-aron ingnon nga tingog sa mga rebelde.

Ngano kaha nga dudahan man ang mga militar nga maoy nagpasi-ugda sa tanan? O ang pangulo nga maoy nagplano sa kagubot?

Mas nagduda ko sa motibo sa MILF. Dili ang politikanhong panlantaw ang ilang gi-ugmad kundili nagtanom sila'g kalisang sa katawhan aron hangdon sila isip gamhanan.

Sa pagkakaron padayon pa ang gubot. Sa pagkakaron, una natong buhaton mao ang paglubong sa atong mga patay. Ipahimutang una nato ang atong mga inosenteng tawo nga gipatay sa mga miyembro sa MILF. Silhigan una nato ang sagbot nga gikatag sa mga terorista. Ipalayo una nato ang mga gamay'ng bata aron dili sila maangin. Trapohan una nato ang luha sa mga na-biyuda ug na-ilo tungod sa pagpanghasi sa walay kaluoy nga miyembro sa MILF.

Angayan na ba kitang mag-armas aron pakigbatokan ang MILF? Dili lang una. Dili pa tukma sa panahon.

Sa pagkakaron, maminaw lang una ta sa mga balita. Maniid lang una ta sa panahon. Ug ang pag-ampo alang sa kalinaw sa Mindanao, atong ipadayon.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Call Center Someday

Gipangutana sa iyaan ang iyang Grade Four na nga pag-umangkon.

Unsa may gusto nimo Gang inigkadako nimo?

I want to become a nurse someday.

Mitingsi'g dako ang iyaan. Nganong nurse man?

Because I want to become a call center someday!

Mao na ni uso karon, tipas-tipas. Sa tinamban pa nga pagkasulti, likoy-likoy ni bai. Ang engineer mag-medical transcriptionist, ang nars mag-maestra. Ang maestra magpa-helper; ang helper mangitag parenir.

Sa bata pa kuno ko, patindugon kuno ko's tunga unya ingnon, ispel plawer. Paspas kaayo kuno ko nga moingon: IP-IL-OW-DABOLYO-EE-AR. Sa ato pa kung nauso ang magtrabaho sa call center kaniadto, magtoo gyod among silingan nga mag-call center agent ko kay sayo man nagkat-on ug Inengles. Tsk.

Kini ra bang mo-aplay tag call center agent, pa-ispelingon ta usahay.

Interviewer: Ispel CAT.
Applicant: Unsa nga kat, kat nga iring o kat nga samad?
Interviewer: Na hala, TIGER na lang aron sayon! GRRRRRR!!

Duol ra na gamay sa pangutana nga: HIGH TIDE o LOW TIDE? Kauban ra na sa EH nga gahi ug EH nga humok. Likoy na sab!

Matod pa sa usa ka inahan, karon pa lang daan tudlu-an na gyod ang mga bata og Inengles, bulahan madawat dayon sa call center. Apan lahi ang panglantaw sa usa ka silingan, kay matod pa angay gyod mokat-on pag-inengles ang mga bata aron dali ra makakita'g pares nga parenir (foreigner). Unsa na ni uy!

Ang pagtrabaho sa call center o sa mga Business Process Outsourcing (BPO) companies nakapaikag kaayo labi na sa mga batan-on. Kay dili lang mabaid ang ilang katakos sa pag-inengles, mas bintaha pa gyod ang sweldo ug may daghan pang benipisyo.

Sa mga pamantalaan bitaw,dagko man gyod kaayo ang mga advertisement aron maikag gyod ta nga mangaplay sa call center. Pananglitan, may mga kompaniya nga moingon nga "cool" kuno ang trabaho isip call center agent. Dunay manghambog ng lingaw kuno motrabaho sa ilang kompaniya. Dunay nagpalahi, nga kadtong mga tawong "hyper" lang ang angay motrabaho sa ilaha.

Dako baya'g ikatabang ang mga BPO companies sa ekonomiya sa tibuok nasod. Kung wala tingli na nga mga kompaniya hayan nga karon daghan ang mga walay trabaho.

Dinhi sa Sugbo, misulbong ang gidaghanon sa mga BPO companies ug walay hunong ang "hiring". Gani gipanglantaw nga mo-doble pa ang gidaghanon sa mga BPO compnies ng magtukod dinhi sa Sugbo. Makita bay gyod ang tmailhan kay daghan na kaayo mga IT building ang gitukod. Makabntay ang mga bag-ong gradwet gikan sa kabisayaan ug Mindanao, nangari gyod sila sa Sugbo aron intawon manimpalad.

Bisan pa sa ingon niini nga kalambu-an, mamahimong mamiligro kining maong industriya kung padayon nga mapasagdan ang kalidad sa atong edukasyon.Gani sa mga pagtuon, nagkaluya na kuno ang atong kinatibuk-ang katakos sa pagsulti sa pinulungang inengles. Aw, dili man gyod na problema ba, ang mas ngay kabalak-an mao ang huyang na kaayo nga pagtoo sa kaugalingon natong katakos isip us ka nasud.

Hina na lagi gyod kuno ang atong Inenglesan. Mao kuno nga daghan ang dili madawat sa call center.

Apan tulo ra gyod kuno ka pulong inengles ang pinaka-importante; really?, why not? ug yes. Mao ba? Ngano kaha sa? Basta mao nay akong nadunggan ug mao na ang akong gipraktisan.

Ambot lang!

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), August 18 - 24, 2008 issue.

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Ang mga Ungo

Matod pa sa uban, mas maayo pa'g makasilingan og ungo kaysa makasilingan og kawatan. Ang ungo man gud kuno dili mangunay'g silingan samtang ang kawatan unayon bisan kaugalingong ginikanan. Apan unsaon kung ang ungo mao ang sekretong kawatan sa katilingban?

Sa among lungsod daghan ang gidungog-dungog nga ungo. Apan dili sama sa kasagarang sugilanon diin ang ungo gihulagway isip babaye, laksot ang panagway, tiguwang, taas ug buhok, may binuhing itom nga iring ug nanginabuhing nag-inusara sa kinapusuran sa bukid; ang gidungog ug gidudahang ungo sa amoa managlahi ang esado sa kinabuhi. Adunay kabos sama nako, aduna sab adunahan sama sa akong amigo nga itago lang nato sa ngalan nga Dunyur. Adunahan man o kabos ang ungo sila managsama rang mamaak.

Sa akong linghod nga paminsar kaniadto, nakaingon ko nga tingali maong nahimong adunahan ang gidudahang ungo sa amonglungsod tungod kay tingali matag gabii, mohingok lang sila'g lupad aron manguha'g salapi sa ubang tawo human supsupon ang dugo ug usapon ang atay ug kasingkasing. Nakahunahuna gani ko nga putlon sa ungo ang tiil ug bukton sa ilang biktima aron lat-an sa dakong kawa. Kunsomo ba. Kini ra ba kunong linat-an nga "ingon nato" bugnaw. Ambo tinuod ba. Nadunggan ra man sab ni nako.

Ang kabos nga mga ungo, sumala sa akong gidudahan kaniadto mao kadtong mga ungo nga dili kaayo makalupad; kadtong dili muadto sa lungsod ba kay sa mingaw nga baryo ra man gusto'ng magtuwad-tuwad ug mangatang sa mga ulitawo'g dalaga nga namayle sa pikas purok.

Ning bag-ohay pa lang, sa pagdalikyat nako'g bisita sa among baryo, makatingsi ko samtang miagi sa balay sa among silingan nga gidudahan nga ungo kaniadto. Ang ilang balay, sementado na; ang atop gipintala'g pula.

Akong gipakgang ang paglupad sa akong hunahuna. Isip usa ka responsableng lumulupyo, dili ko angay nga nga mopasangil bisan sa hunahuna lamang. Ug usa pa, wala pay mibarog ug mipamatuod nga ang among silingan ungo. Apan daghan ang nangumpisal atubangan sa tigagay'ng ilimnon nga sila nakakita sa among silingan nga nagtuwad sa dalan. Aw bisan ako gani nakakita man ug nagtuwad, pero abot kung ungo ba to. Paminaw nako, ungo gyod to. Kinsa kahay nabiktima?

Naa pa kahay ungo karon? Magkig-textmate sab kaha sila? Manawag gamit ang unlimited call? Hello Sarsi! Mag-friendster sab kaha sila? O mogawas sa nga TV ads? Ambot lang gyod ning akong huna-huna, kusog kaayong molupad.

Nakaingon na gyod ko sa akong kaugalingon nga ang ungo sa bag-ong panahon mao ang pipila ka mga pulitiko, opisyales sa gobyerno, mga negosyante ug mga konsumante, mga ordinaryo ug "espesyal" nga mga tawo.

Naa baya toy gidungog-dungog nga dunay ungo nga nagtuwad duol sa mga suga nga gipabarog sa Lapu-Lapu ug Mandaue atol sa ASEAN summit. Pila kaha ang napaak sa ungo sa? Milyones, matod pa sa mga hunghung sa mga libakera sa isdaan ug libakero sa barberohan.

Bisan asa duna gyoy ungo, kanang karsada ug airport nga gitukod,wa kaha na paaki? Gilat-an pa man gani kuno. Gidungog baya sab nga may ungo kuno sa palasyo, duna sab kuno sa Senado'g Kongreso. Mas daghan ang magtuwad ug mamaak sa Customs ug LTO. Ambot kung tinuod ba pero mas mangtas daw ang ungo sa city hall ug capitol. Hala kahadlok! Way paak ang Mayor's Permit? Joke!

Ang babayeng akong nakaila sa barko mituwad ra ba kuno to. Ungo kaha pod siya?

Hala, nakapaak na ra ba sab ko, ungo na sab kaha ko?

Ambot lang!

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), August 11 - 17, 2008 issue.

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Bida ang Biktima

Sa mga drama'g salida, luoy gyod ang bida kay biay-biayon ra man sa kontrabida. Kining mga laksot nga komedyante luoy sab kaayo kay bunalan, sukmagon,sagpaon, dagmalan aron mahimong kataw-anan. Angay ba gud kahimut-an ang kasakitan sa uban? Sa akong nasinati, nahimo ko nga sinaksak nga "ambongan" nga bida ug laksot nga komedyante nga gipahimuslan sa mga way puangod nga nga kontrabida. Ug gikahimut-an sa pipila.

Sa tanang mga batang buotan, ako ang pinakaswerte. Tiaw mo nga nahimo ko nga bida sa usa sa mga kulba-hinam, linuog, ug dugoong drama ug salida sa kadalanan sa Sugbo. Ang uluhan sa mga salida: Ukay-Ukay sa Unod; Tulis-Patay; Tulis-Kulata; Kinuotay; Linabnihay. Kung ang ubang bida way kukaluoy nga gipamatay, ako gibilinan pa intawon ug gininhawa human gipatilaw ang sakit nga kulata.

Matod pa sa akong mga kaila.

Swerte ka kay wala ka lubaa!

Swerte ka kay wala ka pusila.

Swerte ka kay wala ka patya.

Apan ang pinakaswerte gyod kuno nako mao nga ako "gikulata ra". Bisan pa man, ako nalakip na sa listahan sa mga daghang biktima. Apan siyempre, naapil na sab ko sa mga nahimong "bida".

Dili luwas ang kadalanan sa Sugbo. Daghang mga kriminal ang daw irong buang nga naglaroy-laroy ug nagpaabot nga makapaak. Pangutana sa pulis pila ka tawo ang mabiktima sa "krimen sa kadalanan". Klaroha ang mga pulis kung pila ang gitulis nga jeep, ang gi-hold-up, gikuotan ug gilabnihan matag adlaw. Pangutana lang, ayaw na paglaum nga makadungog ka'g insaktong tubag. Ang tinuod, daghan sa mga krimen sa kadalanan sa Sugbo, apan gibuta-butahan sa mga naa sa pangagamhanan. Sa ato pa, wala sila nakakita sa mga kulba-himan,linuog, ug dugoong drama ug salida sa kadalanan sa Sugbo.

Hinoon, mogawas man ang pulis ug pulitiko kung sikat na pag-ayo ang biktima nga nahimong bida!

Kining mga kuot, hold-up, ug pangpanlabni sa kadalanan, ginagmay ra baya ni. An dinagko mao ang tulis sa bangko, pagpayuhot sa mga illegal nga kargamento, pagpalusot sa mga mahalon nga sakyanan, mga kidnapping ug ang over-pricing sa mga suga sa Lapu-lapu ug Mandaue. Kana sila ang mga dinagko. Kung sa salida pa, dako'g budget! Siyempre, dako'g kita silang ma'am ug sir.

Apan, kining mga ginagmay nga panghitabo sa kadalanan, puwera gaba lang, pasagdan na lang na uy! Naay dagko nga panghitabo nga angay tan-awon apan dili kuno angay sulbaron.

Apan hinumdumi baya Noy, ang ginagmay, mahimo gyod nang dako.

Magamay man o madako, magpabiling bida ang biktima!

Ambot lang!

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), August 4 - 10, 2008 issue.

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Serbisyo todo-todo

Serbisyo-publiko, endorso-produkto! Serbisyo todo-todo.




Nia koy listahan. Dili ni listahan sa utang sa Pilipinas, listahan ni sa mga pulitiko sa Pilipinas nga ambot lang.

Dinhi sa atong nasud, lisod tapukon ang mga ang mga artista nga walay pulitiko; lisod bulagon ang mga pulitiko'ng artistahon ug ang mga puliko nga nag-inartista; labaw na nga lisod pangitaon ang tapok diin adunay mga modelo'g tig-endorso'g produkto nga walay plano mag-pulitiko. Dinhi sa ato, halos tanang sikat ug mikalit pagsikat birahon paingon sa misteryosong linaw sa pulitika. Ingon diay niini ang dula sa pulitika. Dili na unya ko makurat kung sa 2010, modagan pagka-senador ang modaug nga Pinoy Idol.

Niadtong nilabay'ng pipila ka mga bulan, malipayon kaayo ang mga senador tungod sa libreng TV exposure. Dili tungod kay daghan silang napapasar nga balaod kundili tungod sa ilang gihimong imbistigasyon. Naa ba kadto'y maayong resulta? Mura'g pasikat man lang gud kadto sa akong tan-aw. Wala ma'y kamatuoran nga milutaw. Mao na ang kamatuoran - patapok sa tawo - og dili ang tuyo mao ang pagtugkad sa kamatuoran.

Bag-ohay pa lang, naglangas-langas si Senadora Miriam Santiago. Iyang nabantayan nga nagkadaghan sa mga respetadong senador nahimo na nga tig-endorso ug produkto. Ug ang nakakataw-anan kay kasagaran kuno sa maong mga tig-endorso'g produkto, wala kuno nagpabayad. Kabahin kaha kini sa serbisyong todo-todo sa mga trapo?

Nia ang pipila ka mga trapo, este, artista, aw, mga lider diay ni sila sa atong nasud nga gipili nato mismo. Apan sa dili ko pa sila iparada, sugaton una nato sila sa hilabihan kahinay nga pakpak.

Francisco Pangilinan

Swerte ni nga senador kay noodles ang gi-endorso. Kini man gud kunong noodles, makapataas sa kinabuhi. Kini sab kaha ang makapataas o makaputol sa kinabuhing-pulitika ni senador? Tingali angay nato kining lutuon pag-ayo. Basin ang sobrang tingsi sa telebisyon, asgad na kaayong pasikat nga estilo ug dili na matulon. Natuk-an hinoon ko da.

Sa mga kabos intawon ug dili gani makapalit og noodles, dunay suhestiyon si Sen. Francis Escudero.

Francis Escudero

Para kaniya, gikinahanglan nato ang food supplement mao nga kini ang iyang gi-endorso. Nakita tingali ni Escudero nga pirming kulob ang atong kaldero. Grabe ang kagutom sa katilingban bisan pan nga pranses dili ta kapalit. Kapait.

Huma'g kaon, unsay buhaton?

Manuel Villar

Siya ang banggiitang nag-endorso'g tootpaste. Wala may problema, matud pa niya kay ang maong tootpaste gama sa Filipino. Naa unta to'y "kompaniya" sa silhig sa amoa halangdong senador, pwede ba ikaw ang mag-endorso? Gama man sab to sa mga Filipino. Mao ni ang linya sa ato unyang TV ad: "Silhigon nato ang trapo sa gobyerno, palit na kamo sa silhig-lanot nga gama sa Filipino." Ayaw ka, kay kining maong silhig-lanot, world-class!

Kini na tingali ang tinuod nga soap opera. 'Way maglangas ha kay akong ipa-ila-ila si ...

Mar Roxas

Nalipay ko nga sabon panglaba ang gi-endorso ni Roxas kay kini nagpahimundom kanato nga daghan kitang angay nga labhan, daghan ang angay kuso-an pag-ayo, ug daghang mansta nga angay tangtangon. Wala kuno'y bayad ang iyang pag-endorso kay kabahin kini sa iyang pagtabang sa katilingban aron makadaginot pinaagi sa pagpalit sa barato apan epektibo nga produkto. Katuhu-an dili apan tuo na lang mo aron ta madali.

Apan sa kabaga sa buling ug mantsa sa corruption, mo-bula pa kaha ang sabon?

Human ta manglaba, kinahanglan natong banlawan ang nilabhan.

Pia Cayetano

Iyang gi-endorso ang gitawag nga fabric softener. Kung mao kuno kini ang gamiton, mas mogamay ang atong magamit nga tubig sa pagbanlaw sa atong nilabhan.

Pangutana: Angayan na ba nga banlawan nato ang balay-balaoranan? Buhaton nato kini bisan pa tingali kung ang tubig nga magamit sama kadaghan sa tubig sa Maria Cristina Falls, kung kini gikinahanglan.

Nagpahinumdom sab kini nga angayan na nga pahumokon ang mga balati-an sa mga senador. Panahon na tingali nga "mangaligo" kita.

Richard Gordon

Si Gordon, halangdon kay iyang gi-endorso ang sabon pangkaligo aron hinlo ug himsog ang katawhan. Iya tingali namatngonan nga daghan na kaayo ang "hugaw" ug gikinahanglan na nga lugdan ang mga kasaypanan nga atong nahimo sa niaging eleksiyon.

Human sa makalilisang nga imbestigasyon ...

Panfilo Lacson

Dili pusil ang gi-endorso ni Lacson kundili usa ka facial care center - kana bang adtoanan sa mga gustong magpaputi, ug magpaanyag (pagwapo pud tingali). Sa among baryo, ang banyo ra man ang among facial care center, udlot sa kapayas ug asunting ang inusnus, oks na man kaayo. Pwede kaha ipa-endorso namo kang senador ang among facial care center with special
udlot sa kapayas ug asunting treatment? Taym pa, dili kaha mag-imbestigar ang Senado sa nagkagusbat, nagkalasot, ug nagkahugaw nga nawong sa balay balaoranan? Dili tingali kay hapdos tambalan ang atong kaugalingong samad. Manghunad na lang unya ta'g udlot sa bayabas.

Sa kamahal sa gasolina, nganong mobiyahe pa kung pangpaputi masulbad na sa kapsula?

Loren Legarda

Siya natuo nga mas maanyag ang puti'g kutis. Ug siya nagtoo nga dili ang pagtago sa langub, pagnusnus sa udlot sa kapayas ug ang pagpanglugod ang makapaputi. Iyang gi-endorso ang paputi nga produkto - walay problema kay ang produkto makatabang kuno pagpugong sa kanser. Dalaygon ang imong gibuhat senadora, kay imong gipahimumdom sa mga kababayen-an nga mas puti, mas sikat; mas sikat mas may purohan nga mahimong senador, ug kung Senador na, pwede na mag-presidente. Pero hinumdumi lang nga ang tinuod nga kaanyag dili makita sa puti nga kutis. Ug himumdumi sab nga basin ang imong gibuhat mamahimong makapa-ursa sa walay kaayohang kanser sa katilingban.

Sila walay gilapas nga balaod. Sa ato pa, dili sala ang mag-endorso'g produkto apan labaw na nga dili kini matawag nga serbisyo publiko tungod kay nalangkop kini sa pagpamaligya ug sa pagpa-ginansiya. Ang tag-iya sa produkto naglaum mga modako ang ilang halin tungod sa pag-endorso sa mga banggiitan ug halangdon kuno nga mga tawo. Dili kini dautan.

Sa pagkakaron, dili nato hatagan og igong gibug-aton ang mga pulitiko nga nag-endorso'g produkto kay klaro kaayo ang ilang motibo. Kung gikinahanglan nila ang pag-endorso'g produkto aron mapansin sa katilingban, nagpasabot ba nga kulang ang ilang panirbisyo? O nagpasabot ba nga naka-menus sila sa pagsabot sa kinabag-an.

Ang labing halangdon nga lider sa nasud dili na kinahanglan mo-endorso'g produkto aron makita sa katawhan nga sila nag-serbisyo ug aron "mahumot" sa katilingban. Usa lang unta ang angay nilang buhaton, ug mao kini ang kanunay'ng ginahangyo - ang tinu-oray nga serbisyo. Kana lang. Dili kinahanglan ang magpasikat.

Tungod kay ang respeto, dili mapalit ...



Ambot lang!

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), June 23 - 29, 2008 issue.

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Kaon ta'g plastik

Makalumos ang plastik sa atong katilingban. Daghan kaayong plastik. Halos tanang gamit plastik. Halos tanan sa palibot plastik.

Napul-an na ko sa plastik. Natuk-an na ko. Naa sila sa akong atubangan, naa sa kilid, naay gibitay, naay gitumban. Maayo na lang ang uban nalubong na; maayo na lang ug pagkadimalas kay ang uban nasunog; samtang ang uban naglutaw-lutaw pa. Ambot unsay kapalaran nga naghulat sa mga gipanghulma pa.



Dili ko ganaha'g plastik. Mas nindot ikauban ang tinuod ug nagpakatinuod. Apan asa ang tinuod; kinsa ang tinuod, unsa ang kamatuoran?



Apan lisod likayan ang plastik tungod kay ang plastik kun tan-awon mura'g tinuod. Ingon diay niini ang kamatuoran - ang plastik nagpahimulos sa atong kadali malingla nga mga mata.



Gusto nakong ilabay ang plastik, apan asa? Gusto kong ipadaplin ang plastik, apan kanus-a? Ako na lang kaha mismo ang mosilhig sa plastik nga nagpasad sa nataran ug sa kadalanan o mas maayo kaha nga magpaabot pa ko sa mobuhat sa ingon?



Halos wala na kitay mahimo. Ang kalibutan giharian na sa plastik. Ang atong nasud, giputos na'g plastik. Nabalaka ko nga sa pagligid sa mga adlaw ang hangin nga akong hanggapon ug ang pagkaon nga akong usapon - plastik.



Mokaon na lang kaha ta'g plastik? Matulon kaha?

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Kantin DUDG

Makaingon ko nga ang pinakasikat nga sakit mao ang gikumotkumot. Matod pa sa akong malditang singkit, "kung akoy makalunit, makasayaw gyod mo sa kasakit". Lunit ra gani na, unsa na gyod kaha kung ang dakong kamot na ang mokumot, mamatay tingali ta sa kasakit.

Kining Sakit nga kanta sa Kantin DUDG mao ang pinakasikat. Daghan ang nakaingon nga ang ilang kanta gi-ulohan og Gikumot-kumot, ang tinuod, kini gitawag nga Sakit. Sa tono pa lang makasayaw gyod ta sa kalami, dili sa kasakit. Ambot ngano nga samtang maminaw ko sa Sakit, makapahiyom man ko nga unta ang gihisgutan sa kanta mao man ang kapakyasan sa gugma. Tingali tungod usa ka higayon niina, gikumot-kumot ang akong kasingkasing tungod sa kasakit.

Apan samtang makapugong pa ko sa pagdahili sa akong luha (tungod sa kasakit sa pagkumot sa akong kasingkasing), akong ipasundayag ang pagpagawas sa Kantin DUDG sa ilang album.



Human nimo matutuki ang hulagway sa taas, tingali andam na ka nga mobasa sa mga kasakitan nga akong gibati? Ako kining ibatbat karong taodtaod, apan sa dili pa, niay hulagway sa mga buotan nga miyembro sa Kantin DUDG. Kung nia sila sa akong atubangan, moingon gyod ko, "salamat idol, payter!" Pero kay nagtalikod man ko samtang nag-type mao nga wala sila sa akong atubangan. Tutoki lang day!



Sa dili pa ko manamilit, ania akong tambag: ayaw finger-ra ang pagkaon kung ikaw ngaumbira kay basin masakitan ra ka.

Dili na lang ko magpalabi. Palit na lang mo sa album sa Kantin uy!

Ambot lang!

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), June 9 - 15, 2008 issue.

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Pangape lang sir!

Kining dili ra kaayo ta katahaan duna gyo'y manitsit nato. Pssst! Kining buotan lagi ta, siyempre molingi gyod. Ana! Si madam, nangamay man. Pangape lang sir!

Pila ba ang kape karon? Nakapangutana ko sa akong kaugalingon. Dili kaha bugnaw na ang kape ni madam? Basin parat-parat na ba. Dili na lang gyod ko uy. Mipahiyon na lang ko ug mihunghung, no, thanks! Kagilok baya. Aw, dili na lang god nato lainon pagsabot kay kape ra man ang buot nakong hisgutan.

Mibalik man gud ni sa akong panumduman samtang naghigop ko sa akong pang-upat ka mug nga kape. Pila na kaha ka balde este mug ang akong nahurot sukad ko masugod sa pagpangape? Ang akong paghigop sa lami-an ug init nga kape gitawag nga mug shot.

Daghan kaayo ang mahilig sa kape, gani nahimo na man kining tipik sa kinabuhi sa Pinoy. Hilig man gud ta'g painit sa tiyan.

Kining pagpangape kabahin na baya sa atong kultura. Gani moingon man gani kita'g, mangape 'sa ta o dili kaha nakapangape na ka? isip pagtimbaya o pag-abi-abi sa kaila, higala o bisita. Sa ato pa, ang kape nahimong kabahin sa atong pakiglambigit sa usag-usa.

Kining kape man god makapalagsik, makapaabtik ba. Mao nga ang akong Tatay, sa dili pa moadto sa uma, mangape gyod to. Mao tingali nga naliwat ko kay maniguro man gyod ko'g pangape sa dili pa ko molakaw aron motrabaho. Ug samtang nagtrabaho, siyempre anaa gyod ang kape.

Magpares ra ba gyod kuno 'ning kape ug pandesal. Sa uban kape ug puto ang paborito; sa akong amigo gusto'g kape'g bingka; naa sab mas mopili sa kape'g budbud; pero ang uban, ibahog sa bahaw ang init nga kape.

Para sa uban, lami ang kape'ng sinagula'g gatas evaporada. Mao man ni ang nauso sa painitan. Pero mas lami-an pa ko sa kape nga way sagol, kanang itom gyod ba. Mas matagamtam man gud ang kalami ug makapahupay ang kahumot.

Kadtong akong iyaan mas piliin gyod ang pure nga kape. Duna man gud siya'y tanom nga kape. Taas kaayo ang proseso sa dili pa mahigop ang kape; pupu-on ang bunga gikan sa puno-an, ibulad, lubkon aron mawala ang tipaka unya sangagon ang liso. Ang sinangag nga liso galingon, ang resulta, pure coffee powder. Mao na dayon kadtoy kutawon pero kinahanlan pa nga salaon dili sama sa baligya nga instant coffee nga mainom dayon. Ang pure nga kape ang akong gihandom sa pagkakaron.

Balikan nato si madam nga nanghanggat nako nga mangape o nangayo ba to'g pangkape. Unsa kaha kung akong balikan? Dili kaha ko gabaan kay ako tong gibalibaran? Sa makasabot lang gud.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Bala ang Hustisya'g Balaod?

_________________________________________________
..the city smells of guns and goons
-gikan sa kantang Suroysuroy, Missing Filemon

_________________________________________________

Makapanlimbaw't sa balahibo ang mga balita. Hilabihan na ka ngilngig ug linu-og ang mga paghunos sa kinabuhi sa tawo. Matod pa sa akong uyu-an, mas mahal pa ang kabaw kaysa kinabuhi sa tawo. Gani mas mahal pa kuno ang cellphone kay ang mga manlabnihay, wa nay duhaduha nga mopatay. Ang mga tulisan dili sab mahadlok mopatay. Idugang pa nato ang ma hired killers ug mga vigilante killers.

Daghan ang dili makatuo sa nadangatan ni Atty. Richard William Sison. Sa walay kukaluoy ug walay kukahadlok ang manlalaban gipusil-patay sa dalang V. Sotto ug M.J. Cuenco sa dakbayan sa Sugbo.

Gihimo ang linuog nga krimen mga alas-onse sa buntag, sa lugar diin anaay daghang tawo ug sakyanan. Pagkamaldito gyod sa kriminal kay matod pa sa mga nakakita, nag-angkas lang ang mamumuno sa motorsiklo. Sa dihang mihunong ang sakyanan ni Atty. Sison, mikanaog ang kriminal ug dayon paulan sa bala.

Dili na bag-o sa Sugbo ang pagpusil-patay; krimeng walay kasulbaran; ug labaw na nga dili bag-o nga ang mga manununo mogamit sa kalibre 45 ug mosakay sa motorsiklo. Kini pipila lamang sa mga hulagway sa misteryosong mamumuno sa Sugbo nga mas naila sa tawag nga vigilante. Lakip na tingali sa bokabularyo dinhi ang maong pulong.

Niining bag-o, adunay laing pagpatay ang nakapa-ukay sa Sugbo. Una niini ang suspetsado sa nahitabong tulis sa usa ka banko sa Carcar. Human nakapiyansa ug nakagawas sa prisohan, gi-ambush-patay.

Laing hitabo mao ang pag-ambush-patay suspetsado sa pagpangilad (budolbudol gang) . Pipila pa lang gani ka metros gikan sa prisohan (nakapiyansa maong nakagawas), gipaulan sab og bala.

Ang duha ka kaso nga akong nahisgutan giisip nga buhat na sab sa mga vigilante killers ug kini wala kaayo nakapaguol sa mga Sugbuanon. Ang mga biktima adunay kaso sa korte nga giatubang ug mga suspetsado sila sa krimen nga gisalikway sa kinabag-an. Gani adunay daghang miingon nga maayo ra sab na aron masilhigan ang mga sagbot sa katilingban. Apan angay natong hinumduman nga sila suspetsado pa lamang.

Kadaghanan sa mga gipangpatay sa mga vigilante killers mao kadtong adunay mga nahimong krimen sa katilingban - mga giisip nga sagbot sa katilingban. Igo na ba kining rason aron hunusan sila sa kinabuhi?

Mipagawas sa iyang reaksiyon ang mayor sa Sugbo, Tomas Osmeña, nga sa iyang tan-aw, mas epektibo pa ang mga vigilante kaysa pagpabanhaw sa death penalty. Pagkangilngig sa gibuhi-ang pulong sa mayor. Dili gyod unta angay isulti sa usa ka amahan sa dakbayan.

Ang nahitabo kang Atty. Sison posible nga way kalabutan ang mga vigilante tungod kay dili sama sa ubang gipangpatay sa Sugbo, siya usa ka ligdong nga tawo ug walay krimen nga nahimo.

Bisan kinsa ang gipatay, abogado man o suspetsado sa krimen, usa gihapon kini ka dako nga kasaypanan ug pagyatak sa katungod nga mabuhi ning kalibutang gubot.

Ang mga linuog nga pagpatay dinhi sa Sugbo dako kaayong hampak sa mga namunu-an. Ang mga tinugyanan sa balaod angayan gyod unta nga maghimo ug mga lakang aron sa dinali-ang kasulbaran sa mga nanghitabo aron dili masilsil sa panumduman sa mga Sugbuanon nga ang bala mao ang gitawag nga hustisya.

Kung makapanlimbaw't sa balahibo ang mga patay, mas manlimbaw't ang akong balahibo maminaw sa akong mga amigo nga moingon, mayra'g pamatyon sila (tulisan, manlugusay, mga manggamitay) sa mga vigilante. Ug dili ko makatuo nga lakip na ang mga magsisibya ug mga dagkong opisyal sa Sugbo, mura halos dapig sa mga vigilante.

Bisan ania ko sa gitawag nga siyudad, bati-on nako usahay ang dakong kabalaka ug kahadlok kay mura ba'g nagpahipi lamang ang mga mangtas og nagpaabot lamang sa mga inosenteng biktima. Ang mga mangtas nga nangbiktima, pamatyon lang sab sa laing mangtas.

Dili ba mao kini ang hulagway sa karaang lasang?

Ambot lang!

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), May 19 - 25, 2008 issue.

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

To finish my studies

Ang pinakasayon ug kasagarang isulat sa formal theme mao kini:

My ambition in life is to finish my studies.

Mao man gyod na ang pangandoy sa matag Filipino - ang makatapos sa pagtu-on aron makahaw-as sa kapit-os sa kinabuhi. Ang edukasyon man gud kuno mao ang bugtong bahandi nga magasa sa mga ginikanan ngadto sa ilang mga anak nga dili ug dili gayod malaksi. Ngilngiga ah! Tinuod bitaw na.

Apan sa matod pa sa Department of Education (DepEd), sa usa ka gatos ka mga tinun-an nga misulod sa grade one, 43 ra ang makahuman sa high school; 23 kanila ang motongtong sa kolehiyo; 14 lamang ang makatapos. Asa na man diay ang 86? Wala ba silay ambisyon nga makatapos sa kolihiyo? Dili baya. Nag-unang hinungdan mao gyod ang kalisod. Mahal ang pagpa-edukar. Tungod ba kay dakong negosyo ang edukasyon? Dili nako kini tubagon.

Sa kadaghan sa mga kolehiyo ug unibersidad sa Pilipinas, daghan kaayo ta'g kapilian. Adunay mahal, duna say barato; dunay gobyerno, daghan ang pribado. Dunay nagkalain-lain ang kuro duna sab Nursing ra. Silang tanan moingon nga ang ilang institusyon nanglantaw sa de-kalidad nga edukasyon.

Tungod lagi kay dunay kompetinsiya, nag-iyahay na lang intawon sila'g paningkamot aron makakuha'g estudyante. Ang mga hilig sa TV, radyo, newspaper, ug billboard makaingon gyod nga ngilngig sab ning advertisement sa mga tulunghaan.

Dunay mikotrata og artista aron mo-endorso sa ilang tunghaan, dunay manghatag kuno ug laptop. Kanindot no? Duna sab magsige hatag ug discount, lupig pa'y SM, kay sila sige'g sale. Daghan ang manghatag og nipis nga T-shirt, labakara, kalo ug uban pa upon enrollment. Dunay manghagad nga liboton ang kalibutan nga libre basta mo-enroll sa BSMT (Nautical). Ang uban mibalandra gyod, earn dollars, be a nurse. Dunay sab miingon nga help your country, enroll in nursing. Kung gimahal ninyo ang inyong nasud, pag-nars kuno mo.

Sa edukasyon, dili man ang kitaong salapi ang himoong pundasyon. Pananglitan, kung ang usa ka dalaga mokuha sa kursong edukasyon aron makalangyaw sa Amerika, lahi na kaysa magtuon ka sa Education aron mag-edukar ugma damlag.

Duna koy nadungog nga advertisement nga ang musical score mao ang nasudnong awit sa Pilipinas. Dili nako masabtan ngano. Apan ang labing ngilngig mao ang pasalig sa uban nga kung mo-enroll sa ilang kurso, sigurado nga makatrabaho dayon.

Kinsay dili ganahan mo-eskwela sa kolehiyo nga bisan Agosto na, nakabalandra gihapon ang Enrollment now going on ug sa ilang billboard nakataplak ang Enroll Now!

Apan unsa ba gyod ang kalidad sa atong kolehiyo ug unibersidad? Tan-awon ta ra gud ang national passing rate sa mga licensure examinations. Niadtong 1995, 41.61% ang average national passing rate sa nasud sumala pa sa Commission on Higher Education (CHED). Sa ato pa, sobra sa katunga ang dili makapasar sa licensure examination. Nitaas kini ug diyutay sa 2001, 48.30% apan mihagpa ngadto sa 41.71% niadtong 2003. Sa ato pa, dili man matawag nga ubos kaayo ang kalidad sa atong edukasyon apan dili gyod ta makaingon nga maayo na ang 40%

Dili na lang ni nato ilipod-lipod pa. Daghan sa mga kolihiyo ang kulang sa pasilidad ug katakos sa paghatag sa de-kalidad nga edukasyon. Ang uban gani nila, nagpa-gradwet lang pero maihap lang sa ilang graduate ang makapasar sa licensure exam. Ang uban sa mga makaloluoy nga estudyante, mi-graduate apan dili pa pwedeng makakuha sa licensure examination kay diay ang kurso nga ilang nahuman, dili pa recognized sa CHED. Pagkapait!

Kining kurso nga nursing maoy number one. Daghan man gusto mag-nurse mao nga midagsang pag-ayo ang mga nursing schools nga kadudahan kaayo ang katakos nga makahatag ug de kalidad nga edukasyon. Dili man malilong ba nga daghang mga kolihiyo nga mikalit lang pagtunga pagtakdol. Hinoon, katungod man nila ang magtukod ug tulunghaan. Apan kung ang gilantaw ang kalidad sa edukasyon og dili ang ginansiya, tingali dili ingon niini kadaghan ang kolihiyo sa nasud.

Ang ato lang ba, kung nabaligya na ang kabaw, naprenda na ang kalubi-an para sa edukasyon apan ang ulo habolan pa diay kaayo. Lisod tunlon ang hilaw-lata, dili ba?

Managlahi man ang atong panglantaw ug magkasumpaki man ang atong opinyon, ang importante nga hangtod sa kamatayon mapuy-an nato ug padayong i-respeto ang balaanong katungod sa pagpadayag.

Ambot lang!

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), May 12 - 18, 2008 issue.

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Yawyaw sa Barberohan

Ang tuig 2008 kuno ang tuig sa mga igsoon nato nga mahuyang - mga miyembro ba sa gitawag nga "third sex". Nadunggan ra baya ni nako sa barberohan sa merkado sa Mandaue samtang nagpaputol ko sa akong ulo este buhok diay. Igo na lang ko sa pagpahiyon samtang naminaw sa mga tabi-an kaayo nga mga barbero.

Una man gud nilang gilantugi-an mao ang kaso ni Jan-Jan (dili tinuod nga pangalan), nga gi-operahan didto sa Vicente Sotto Memorial Medical Center (VSMMC) tungod kay dunay sudlanan sa pahumot nga mapasok sa iyang lubot. Nahimo gyod intawon tong sumsuman sa mga tabi kay unsaon man sab gibidyuhan man ang operasyon. Dili baya gyod to maayo ang gihimo sa mga "medical staff" nga pagbidyu ug pagyaga-yaga kay pagyatak baya to sa tawhanong katungod ni Jan-Jan (dili lagi na tinuod niya nga ngalan).

Bisan unsa na lang ang ilang panahom sa isyu sa sudlanan sa pahumot nga nahuot sa lubot. Dunay miingon nga angay tangtangan sa lisensiya ang mga doktor ug nars para motagam, duna say miingon nga angay ra sab nga mirisi kang Jan-Jan. Ambot kataw-anan tingali kay nagsige man sila'g tisngi. Baya, sa katabi-an sa mga barbero kahadlok baya kung hastang dunggan namo maapil og putol.

Dunay misagbat nga midagsang na kuno karon ang mga mahuyang. Bisan asa kuno dunay parlor. Karon pa siya kabantay? Matod pa nga niadtong miaging Sinulog daghan kanila ang mi-rampa.

Taym pa, mura'g ulahi na kaayo ang maong obserbasyon da. Angay hinumduman nga kung wala baya sila, dili magmalampuson ang Sinulog (ambot lang!). Niadtong Sinulog, daghan kanila nagsul-ob sa sapot sa mga babaye ug gisasayaw-sayaw ang imahe sa Sto. Niño.

Ingon ana man gyod na ba basta pista, labi na kung rayna-rayna, indigay sa kaanyag, street dancing ug uban pa. Pero dili gyod ingon nga midagsang ang mga mahuyang. Naa gyod sila sa katilingban. Pareho ra gud na nga dili baya ta maka-ingon nga midagsang ang mga uwagan nga maga lalaki, o ang mga maldita nga babaye. Bisan pa lalison na, naa na gyod na silang daan.

Kay bulan man karon sa Mayo, uso na sab ang Santacrusan. Mao man gani nga nasagmuyo intawon si Manila Cardinal Gaudencio Rosales sa uban nga nagpa-sagala kay inay mga babaye ang hinoong Reyna Elena, mga mahuyang na man hinoon ang giparampa, este gipa-prosisyon.

Pero ang nakatingkag sa akong dunggan mao ang gipaboto (nga estorya ba) sa usa ka barbero. Matod pa niya kota kuno sa mga mahuyang ang Mandaue. Mikunot akong agtang. Ngano gud tawon, pangutana pa nako sa hilom. Wala na nako madungog pa ang estoryang pangbarbero kay miuli na ko. Moadto pa man gud ko sa ukay-ukayan, mang-hearing ug numero sa "lastre" basin swertehon ba. Bitaw, binutbot ra baya ning akoa basin motuo mo ba nga ang hearing 143. Patdi nya sir!

Ambot unsa ka-tinuod nga ang tanang parlor sa Mandaue nagkahiusa kuno sa pag-suporta sa usa ka kandidato pagka-mayor niadtong niaging eleksiyon. Dili sab nato naingon nga sila nakapadaug kay wa man ta makahibalo kung midaug ba ang maong kandidato. Pero kung sabton nato pag-ayo, kung adunay gitawag "women's block" sa pulitika, aduna na sab diay "third sex block". Mao tingali nakaingon si manoy barbero nga kota "nila" ang Mandaue.

Tinuod baya tingali kay ning pista sa Mandaue, naa man gyod ang gitawag nga "Miss Gay contest". Pero sa gikaingon ko na, dili na maoy basehan. Aw, kung tinuod, wa may problima ana ba. Basta sa akong nahibaw-an bingka ang sikat sa Mandaue. Lami ra ba gyod kuno ang bingka sa Mandaue matod pa ni bai Ramses.

Kini hinoon atoa, hisgut-hisgot ra man ni. Dili man tingali ni dautan ba. Dili sab ni isyu. Labaw na nga wala ta namulitika.

Ambot lang!

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), May 5 - 11, 2008 issue.

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Mga Lugas sa Isyu sa Bugas

Nagnihit ba gyod ang bugas o mitaas lang ang presyo? Mikunhod ba ang produksiyon sa humay o mas midaghan ang mikunsumo sa bugas? Gipangtagu-an kaha ang ubang bugas o gihinay-hinay lang sa pagpagawas aron ang presyo motaas?

Daghang pangutana ang naglibot karon sa nagkainit nga isyu bahin sa bugas. Daghan usab ang tubag. Kasagaran moingon nga sila ang sakto. Kasagaran mopasangil. Kasagaran, inay makatabang makapasamot na hinoon sa kaguliyang.

Dinhi sa Pilipinas, makita nato nga maglinya ang mga tawo sa tindahan nga nagbaligya og NFA rice. Gusto lang sila makabarato. Kung dako lang unta sila'g sweldo dili man unta sila maglinya sa tag 18 matag kilo nga NFA rice. Apan wala kini nagpasabot nga wala na gyoy laing bugas nga mapalit.

Wala pa hinoon ta'y nakita nga nagpatay tungod kay nag-ilog sa bugas sama sa nahitabo sa ubang nasod. Apan sa "report" sa Reuters giingon nga "food riots had broken out in several African countries, Indonesia, the Philippines and Haiti". Ang BBC mitaho sab nga, "sharp rises (food prices) have led to protests and unrest in many countries, including Egypt, Ivory Coast, Ethiopia, the Philippines and Indonesia." Nganong naapil gud tawon ang Pilipinas nga layo ra man ta sa nahitabo sa ubang nanganlan nga nasud. Naa man tay bugas, hilabihan lang kamahal.

Sa ato pa, gipasamot sa mga taho sa media ang nasinati nato karon. Kung daghan ang motuo sa maong mga taho, magkaguliyang gyod kay mamalit na man unya sila'g daghan, maniguro ba.

Namimaw ko sa mga paghisgut-hisgut sa radyo bahin sa niini nga isyu, dunay mga magsisibya nga miyawyaw nga si Presidente Gloria Arroyo kuno ang mabasol sa krisis bugas sa tibuok kalibutan. Ambot dili maklaro kung giunsa ni Arroyo. Ang ilang pasangil mao nga sa dihang gi-anunsiyo sa presindente nga mopalit ta'g bugas, makaparatol kuno kini sa kalibutan - ang resulta, nagmahal ang bugas. Naunsa baya.

Sa akong mahimumduman ang UN baya to sige pahimangno nga adunay nagsingabot nga pangkalibutanong krisis sa pagkaon. Ang pahimangno naggumikan sa na-obserbahang pagkunhod sa produksiyon sa pagkaon sama sa bugas ug trigo sa kalibutan. Tungod sa maong pahimangno, misaka pag-ayo ang "demand" og intonsis, misaka sab ang presyo. Apan, kung tuki-on gyod pag-ayo, hilabihan gyod ang pagkunhod sa produksiyon tungod sa pag-usab usab sa panahon.

Usa sa mga sugyot nga akong nadungog aron dili kaayo ta maglisod mao ang pagkaon og lagutmon sama sa kamoteng-bagon, kamoteng-kahoy, saging ug uban. Wa man nay problema kay mokaon man gyod ta ana. Apan mao lagi, unsaon man nga mangita man gyod ang atong hunahuna og kan-on. Mas bug-at man gyod kuno'g busog ang kan-on kay sa lagutmon.

Naa sab misugyot nga imbis usa ka bandihado nga "luto" ang kaonon, kunhuran na lang kini sa usa ka plato. Pero ang seryoso nga sugyod mao ang pagdaginot - kana bang dili unta magbilin ug mumho sa plato ug dili ilabay ang bahaw. Kining bahaw baya lami man hinoong tinughong. Naay nagsugyot nga maglugaw na lang kuno kay aron dakong daginot. Apan lahi ang sugyot sa akong amigo. Mokaon na lang kuno ta'g panalagsa, tutal kung maglabad ang atong ulo duna na may baratong tambal nga baligya, pirmahan na baya sa presidente ang balaod nga "Cheaper Medicine". Mao na nga kung maglabad atong ulo paghunahuna sa krisis, dili lang ta mabalaka kay dunay baratong tambal alang niana higala. Kataw-anan.

Naay programa ang probinsiya sa Sugbo sa pagdaginot sa bugas - ang gitawag nga "sinanduloy" o "sinaksak". Gisugyot sa kapitolyo (Cebu) nga sagulan ug kamote ang bugas nga lung-agon aron modaghan. Sa ato pa, 50% ang bugas, 50% ang kamote. Makadaginot kuno ta'g bugas sa maong pamaagi.

Ning bag-o pa lang nakapasamot sa kabalaka sa mga mamalitay ang gitahong paghulma sa gitawag nga "Mekong River rice cartel". Kung mao na, ang bugas mahisama na sa lana nga gi-kontrol sa OPEC. Kuyaw na ni da. Kaniadto ang "spices" maoy gikagubtan. Unya gikagubtan ang lana, karon hasta ang bugas?

Ambot lang!

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), May 26 - June 1, 2008 issue.

Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader

Awiti ang Kinabuhi

Matag yugto sa akong kinabuhi adunay nagpahipi nga awit. Kung gihimu-an ko pa kini'g plaka, kompleto na ang akong koleksiyon. Aduna na koy plaka sa kadaugan, sa kapakyasan, sa kasakit, kayugot, kapungot, sa pangandoy, kamingaw, pangaliya, luha, pagpangga, gugma ug pagpanamilit.

Gipaminaw nako pagbalik ang kantang You've Got a Friend. Nalakip kini sa email sa usa ka suod nga binuhat nga dugay na nakong wala igkita. Pila na ba ka tuig? Tulo ... lima ... siyam. Siyam na diay ka tuig ang milabay.

How are you, do you still remember me? Matod niya sa iyang email. Kinsa bay makalimot kaniya - ang binuhat nga miabli sa usa ka pultahan sa akong kinabuhi ug nag-agak kanako paingon sa dalan sa kamatuoran, pakigbisog, ug walay katapusan nga pangandoy ug paglaom?

Wala ko nakalimot sa among katawa, sa among gipanghisgutan, sa among gipanglalisan, sa among gikalingawan, ug gisaw-an. Wala ko makalimot sa usa ka higayon nga nakita ko ang luha nga midagayday sa iyang aping.

Misugod ko pagtipa sa keyboard sa computer aron ako siyang mabalusan. Akong gisulat, I never forget you. God knows, I never. Gibati na lang nako nga wala na koy ikasumpay. Mura ba'g mi-ungot ang akong kalibutan dungan sa kusog nga kuba sa dughan. Ngano ba kini?

Gibasa ko pagbalik ang email.

When I close my eyes; when and sit alone in silence, I "see" you. And everytime I "see" you, I feel both happy and sad. I feel like a winner and loser.

Gibalik ko pagbasa ang maong linya. Dili kaha kini kinopya? Balaknon na man kaayo. Hinoon bisan ang kasingkasing nga wala makaila unsa ang balak, mobalak man kung ang pagbati nay mogimok. Naka-tingsi ko'g gamay samtang padayon nga naghuot akong dughan. Daw napanglantawn ko nga anaa siya nagpadulong kanako. Milingiw na lang ko aron mawala ang mga lina-in nga imahinasyon nga nagsungog kanako.

I saw your pics and it seems you've changed a lot.

Dako na ang kausaban. Sa pipila pa lang ka-tuig ang milabay, daghan na ang nausab. Sigurado ko nga kung tugutan man nga magkita kami pagbalik, mabag-ohan kami sa usag-usa. Mamahimong magsugod na sab kami sa pag-ila-ila. Apan malaumon ko nga adunay usa ka butang nga naghikot kanamong duha nga bisan pa sa kahiubos ug kasuko nga gibati, pabilin kaming nagkadugtong. Mao nga akong gisulat. There is only one thing that never change - the bond between us.

Akong napamalandungan, pagkataas na diay sa akong nabaktas ning panaw sa kinabuhi. Unsa kaha ang iyang reaksiyon kung mahibaw-an niya ang mga nahitabo sa akong panaw? Malooy kaha siya o sama sa uban manghupaw na lang. Unsa sab kaha ang nahitabo kaniya atol sa iyang panaw? Daghan ang mga pangutana. Daghan ang angay ipaambit.

Apan ang una nakong tubagon mao ang pangutana kung naalim na ba ang samad sa kagahapon? Naalim na ba ang kasakit tungod sa halos napulo ka-tuig nga pagpakahilom o padayon kining nagngulngol ug nagpaabot nga tambalan pinaagi sa pagpangayo ug pasaylo ug sa kinasingkasing nga pagpasaylo?

Kini ang angay nakong unahon. Apan dili ko sigurado kung mao ba kini ang hustong tikang. Dili ba kaha ko madangog pagbalik ug mobalik paglangoy sa lapukong tunaan?

Mas maayo pa tingali ihunghung ko na lang kaniya ang mensahe pinaagi sa huni ug awit.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader