Malipayong Pasko!

Pagkadaling miligid sa mga adlaw. Karong Disyembre 31, 2007, mohingkod lima ka buwan na kining Ambot lang (mga eksina sa eskina sa Mahayag). Bag-o pa gyod diay kaayo, gani sa akong kwenta, sa kataposan pa man sa Abril, 2008 kini ipanganak. Sa ato pa, ang ambot lang, wa pa intawon 'natawo'. Naa na ang amahan apan wala pa nahibaw-i kung kinsa ang nagsabak. Ayay! Hehehe.

Bitaw, buot nakong ipaabot ang akong kinasingkasing nga pasalamat sa tanang mibisita niining gamay ko'ng payag. Daghang salamat sa mga nahimuot ug naglagot, sa mga mibasa ug mikomento, ug labaw sa tanan, salamat sab ko sa mga idolo nako ug mga higala sa blogging world!

Akong ilista ang mga blogpost nga tinipigan nga maoy magpahinumdon sa atong panag-uban niining tuiga.

Pisot Sala ba diay ang dili magpatuli?
Hiyaaayyy Fastbreak: Ang bunyag ni Rodel
Putina Puti na ba ang i___k mo?
Englisera Ang babayeng Englisera
Patay kang bata ka! Kaanyag hangtod sa lubnganan

Ug sa dili pa ma-busy ang tanan sa pagpangandam alang sa umaabot nga pasko, dawata ang akong kinasing-kasing nga pagtimbaya, malipayong pasko kaninyong tanan!

Kinasingkasing ko nga gitimbaya ang akong mga buotan nga mga silingan:

altamous anchaflu anna annie apexjess ardeeboi balut4sale bisayako07 boredmate bugITs cantilangnon catholic faith defender cebu photo blog clarence cooloperator dabawenya babe daracks denz-techtronics doodleztech emoyarn eutikya fencesitter geisha girl from dipolog gladysgay gracearreza gwapito hariskwatir haystack himantayon humblesoul intsikmoods janrichard januar yap joemadel jun.anteola kingdaddyrich kriann kungseng kwan loner-at-heart lorenzo niñal louieallanic lucille75 lunsayngbinisaya mackysroom maruism max.limpag mindanaokini mommy's gibble moslemen macarambon nancy obramaestra palakangbisaya peertz petradear radyo kampana raquil rebelmind ring-my-belle ruppert simple life sites and faces soloflight by ed spellbound speller surara by kemi sweet darlene tabu-an tanom teebob texas sweetie tiborsho tinood nga botbot tramz corner travels with goyo unchained melody weng writing edge yield zang

[insertion]
Sa dili pa ko manamilit, ako sa nga i-apil ang mensahe sa atong pinangga nga pangulo sa Pilipinas, si Gloria Macapagal Arroyo.

"Nananawagan tayo sa lahat na magkapit-bisig, magdasal para sa kapayapaan at tumulong sa mahihirap. Walang mas dakilang adhikain kaysa sa mamumuhay nang payapa at ligtas sa gutom at kakulangan. Maligayang Pasko at Masaganang Bagong Taon sa lahat. Mabuhay!" -President Gloria Macapagal-Arroyo
Basaha ang kinatibuk-ang mensahe sa Inquirer.net.

Salamat, pangulong Arroyo!

Kita-kita lang ta sa 2008! MALIPAYONG PASKO kaninyong tanan!

Ambot lang!


Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader

Radyo Baktas: Nagpabiling Number 1 sa Kapupud-an

Nagtubo ko nga kanunay magpaminaw sa radyo ug nadala nako kini hangtod karon nga mas popular na kaayo ang telebisyon. Kanunay gyod ko'ng maminaw sa number 1 nga estasyon sa radyo. Matag buntag, moingon dayon tong "announcer" ("broadcaster" ang haum nga tawag kanila), "nagpaminaw kamo sa DXPR, ang nag-unang estasyon sa dakbayan" Bisan walay survey-survey, klaro man nga halos tanan naminaw sa DXPR.

Karon nga nagkadaghan na ang radyo, nagkadaghan na sab ang number 1. Wa pa ko kadungog usa ka estasyon sa radyo nga miingon nga sila ang number 2. Mao man sab sa telebisyon. Sumala pa sa ABS-CBN, sila ang number 1, kung sa GMA sab ta motan-aw, number 1 sab kuno sila. Ngilgiga gud!

Aw, didto hinoon sa amoa, ABS-CBN gyod ang number 1 kay wa may lain - bisan pa'g patas-an pag-ayo ang antennae hanap man ang GMA unya black and white ang RPN. Mao na nga dili ka mahibulong nga naay wala intawon nakahibalo nga naa diay salida nga "Mga Mata ni Angelita" ug nga karon naa na ang "La Vendetta", kay mas pamilyar man ang "Super Inggo" ug ang "Maging Sino Ka Man". Ambot lang!

Unsa man gyod si batang buotan, kapamilya ba o kapuso? Ako na lang gyod ning tubagon:

Mao ra ni ang akong masulti. Dili ko matawag nga kapuso, dili sab ko matawag nga kapamilya. Basta ako, panig sa katotohanan, panig sa bayan; walang kinikilingan, serbisyong totoo lamang! Kailangan pa bang i-memorize yan? Ay, pwede! Ambot lang oi, kay bisan unsaon katong didto pa ko sa Mindanao hangtod nga diri na ko sa Sugbo, basta disco, Wild FM man gyod ko!

Kagabii, nahimuot ko sa gibalita sa ABS-CBN bahin sa ilang alegasyon nga gimani-ubra kuno ang resulta sa gihimong survey sa Bacolod ug ang kaatbang nga GMA maoy gitumbok nga nagpaluyo niini. Oi, bug-at na nga pasangil (pasingit?) da! Natapos na man ang "TV Patrol World" mao nga akong gibalhin sa "24 Oras". Gibalita sab sa GMA ang bahin sa maong alegasyon, tubag ba sa balita sa pikas.

Hala naunsa na man ni oi! Na hala, kamong naa sa media - ABS-CBN ug GMA, sulbara na ninyo. Ayaw na mi'g apila ana. Pagsabot lang gud mo. Kay sa tinood lang walay baya'y usa ninyo nga number 1, kay ang tinuod nga number sa kapupud-an gikan kaniadto hangtod karon mao pa gihapon ang "Radyo Baktas"!

Basin mahibulong mo ha, ang radyo baktas, dili baya na kauban sa Radyo Agong, sa Bombo Radyo, sa Super Radio, Radio Fuerza ug Radyo Kampana. Labaw na nga way nay labot sa Kapamilya, Kapuso, Ka-Q, ug Kabarkada.

Ang radyo baktas mao ang mga inday ug dodong nga way hunong sa pagkalap sa tsismis, nabantayan, ug nadunggan sa bisan asang lugar, sa bisan unsang orasa. Ang mga radyo baktas dili gyod mahutdan ug balita - kanunay "lab-as" ug "nagbaga" nga opinyon. Naa gyod silay ikasulti bahin sa pagmahal sa palaliton, hangtod ang pagtab-ang sa relasyon sa mga nagkahigugmaay'ng artista. Ug siyempre pa, dili mawala ang public service! Dili ba ang radyo baktas man ang kugi kaayong mohatod ug tsismis kung naay way bana nga nabuntis?

Apan ang labaw gyod sa tanan kay mapainubsanon ang radyo baktas, dili gyod moingon nga sila ang number one!

Istorbot ra ning ako ha. Istoryang botbot!

Ambot lang!

Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader


*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), January 7 - 13, 2008 issue.

Uso na ba ang Bislis?

Ilunod ang Bisayista dayon isagol ang Englisera. Hinay-hinaya sa pag-ukay hangtod mogawas ang Bislis. Mao kana ang potahe nga uso na karon. Dali, mangaon ta sa nilutong Bislis!

Ang Bislis usa ka "portmanteau" sa pulong nga "Bisaya" ug "English". Sama ra na sa gitawag nga "Taglish" (Tagalog + English). Sa Sociolinguistics gitawag kana nga "code-switching".

Du-awon ta ra god ang kalibutan sa Bislis.

English: What is your name?
Bisaya: Unsay imong ngalan?
Bislis: What diay ang imong name?

Nia pa (mga nadunggan):

Where na diay ka nagpuyo karon?
Asa man na nga place?
Asa ka nag-school?
Dili ko ka-understand, pwede mo-call na lang ka?

Ug nia pa gyod.

Mag-internet na sab ko.
Poor man gud among family mao nga can't afford mi ana.
Love baya gyod tika.
Promise ha, dili ko nimo pasagdan.

Kasagaran nato kining madungog sa mga pampublikong sakyanan, sa mga opisina, sa simbahan, ug labi na gyod sa mga tulunghaan. Matod pa ni

Dili na gyod nato ikalimod nga daghan na gyod kaayo ang mga Bislis. Kasagaran kanila anaa sa mga dagkong tulunghaan diin uso sab kaayo ang paggamit sa pulong nga English. Matod pa ni Candido Wenceslao [blog],

Sa pagkatinuod lang, ang kusog mosultig “Bislis” (Binisaya sagol Iningles) ang mga estudyante ra baya ug mga petiburgis." Iya kining gisuwat sa iyang lindog nga, "Mamatay ang Binisaya? Pag-sure Mo Uy! [1]

Gihisgutan sab ni Sir Wenceslao ang bahin sa kabalaka sa mga Bisayista, ilabi na kadtong atua sa mga unibersidad, nga mamatay na unya ang pinulungang Bisaya kung magpadayon mga modaghan ang mga Bislis. Matod man god kuno sa usa ka Bisayista, "ang Binisaya dili kuno angay nga sagulan og Iningles kun kita mag-estorya."

Apan unsaon man ni nga buhi man ang pinulungan Bisaya ug miligid man sab kini uban sa pagdagan sa panahon. Niay usa ka pananglitan, ang pagpanguyab sa ulitawo kaniadto ug karon.

Kaniadto:

Pupu-on ko ang mga bituon sa langit aron ipurong-purong kanimo Day! Buhaton ko ang tanan tungod ug alang sa gugma ko kanimo. Inday, dawata na intawon ang akong gugma!

Karon:

Tinuod gyod ning akong feeling. I love you.

Kita kaayo ang kalainan sa. Bisan mag-survey pa ang Social Weather Station ug Pulse Asia, siguradong talagsa na lang ang manguyab nga lunlun Binisaya. Ikaw Ma'am Tikya, ganahan ka maminaw nga maguyab ko nga mag-Binisaya ug "never" gyod nga sagulan ug Inengles?

Niay indot nga mensahe si Sir Wenceslao sa mao gihapong sinulat.

Kun ang mga estudyante ug mga petiburgis maanad pagsulti og “Bislis” wa na tay mahimo ana. Kun maka-impluwensya sila sa ubang tawo unya masabwag ang ilang pamaagi sa pagsulti, aw angayan lang dawaton na nato. Kitang mga magsusulat sa Binisaya makapahaom ra man tingali ta. Ang importante nga magkasinabtanay gihapon ta bisan ang pinulongan dili na parehas sa karaang Binisaya.

Tinood, uyon ko sa iyang gisulti. Apan sa pangutana nga, mamatay na ba ang Binisaya sa pag-abot sa Bislis, usa ra ang akong tubag: DILI.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader


*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), December 17 - 23, 2007 issue.

Mag-inengles na ba si batang buotan?

Bintaha gyod ning makamao ta'ng mag-inengles. Mao bitaw nga sa gamay pa ta sugdan na man gyod ta'g tudlo ug inengles kay daghan baya gyod ang modayeg kung makamao ta'ng mag-inengles.

Sa gamay pa kuno ko, maayo kayo ko mo-spell og "flower", F-L-O-W-E-R. Karon dili lang nako ispilingon, bukiki-on pa gyod nako ang "different parts of 'the' flower".

Bisan sa panarbaho bintaha man gyod ning haniti nga mogamit sa pinulongang inengles labi na nga mi-uso ang panarbaho sa call center.

Pero naay problema, kay matod pa sa gihimong pagtuon sa European Chamber of Commerce of the Philippines,

75 percent of the more than 400,000 Filipino students that graduate from college each year have substandard English skills.

Kung mao kana, mas daghan ang matawag nga degree holder pero watsinanggo ang ineninglisan? Hala ka Do, apil man kaha ko anang 75%?

Nakahinumdom lang ko sa usa ka gwapang babaye nga nangaplay isip English teacher. Maayo ra baya sab ang ang sugod sa inyang teaching demo, pero sa dihang nagkadugay, milubad man. Nag code-switch siya hangtod nga gi-Binisaya gyod hinoon niya ang ubang bahin sa "demo".

Hinoon lisod baya pod gyod ning English kay dili god ni nato kaugalingong pinulongan. Maglisod man sab gani ta sa atong kaugalingong pinulongan. Pero ang nakanindot lang kay bisan unsa kalisod makat-onan ra man gyod na.

Nia pa gyod, sa gihimong survey sa Business Processing Association of the Philippines, 5% ngadto sa 10% lamang sa mga applikante sa mga call center companies ang madawat tungod kay kulang ang katakos sa uban sa paggamit sa English.

Sa gipagawas nga 2007 Investment Climate Statement sa U.S. State Department miingon,

English-language proficiency, while still better than in other Southeast Asian nations, is declining in the Philippines.

Matod pa ni Peter Wallace, usa ka business consultant:

The Philippines could be a major player in information technology, in the call center industry, and even in health care services and tourism. But only if it speaks English.

Kadako diay sa problema sa?

Apan ania ang solusyon. Gipasaka ni Rep. Eduardo R. Gullas ang House Bill 305 (Proposed Act to Strengthen and Enhance the Use of English as the Medium of Instruction in Philippine Schools). Kini isip pagbanhaw sa HB 4701 nga nakapasar na unta sa ikatulong pagbasa sa Lower House, apan nakatulog sa Senado.

Ubos sa House Bill 305, himoon nga "medium of instruction" ang English sa tanan nga "academic subjects" gikan sa Grade 3 ngadto sa Grade 6, ug sa tanan nga "level" sa high school.

Pinaagi kuno niini, mapalambo ang paggamit sa English.

Kaniadtong nagserbisyo pa ko sa usa ka kolihiyo, gipasiugdahan namo ang programa nga mimando sa tanan nga anaa sa campus sa paggamit sa pinulongang inengles. Daghan baya sab ang mituman pero mao lagi sab, naa gyoy mulobad. Sa dihang gibalandra nako ang "English Speaking Zone" tungod sa opisina, maihap na lang intawon ang mosulod. Kay mahadlok sa akong dagway. Hahay!

Magbinisaya lang ko ha. Pramis, magkat-on sab ko ug English kay aron dili sab ko maulahi sa bul-ug sa kalambuan.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), March 3 - 9, 2008 issue.

Suroy-suroy uban kang Goyo

Usa sa pinakanindot ug paborito ko nga bisitahan mao ang My Cebu Photo Blog ni Leylander. Kini tungod sa nindot nga mga hulagway bahin sa Sugbo nga iyang gi-post. Daghan sab ko nga makutlo nga mga impormasyon. Mura na ko og misuroy sab samtang magtan-aw sa iyang mga kuhang hulagway.

Naikag kaayo ko sa iyang post nga, His Name Is Goyo. Goyo? Kinsa si Goyo? Mao nga gibisita ko si Goyo (sa iyang blog). Ug mura ba'g miuban na sab ko sa suroy-suroy ni Goyo.

Kinsa gud ni si Goyo? Si Goyo usa ka Americano nga may kasing-kasing nga duol sa mga Cebuano.

Kinasingkasing ko kamong gidapit sa "pag-uban" kaniya sa iyang pagsuroy gikan sa Sacramento CA nganhi sa Cebu. Bisita sa iyang blog. Tuploka ang hulagway sa eroplano aron makasakay ka. LOL. Kung tuplokon mo ang hulagway sa eroplano, ilupad ka paingon sa blog ni Goyo.

Si Goyo nagpahinumdom kanako nga ang Pilipinas usa ka paraiso.

Suroy na ta!

Ambot lang!

Subscribe in a reader

Reklamo pa Day!

Unsa kaha kung mahanaw na ang tanang babaye? Hala, kahadlok ana. Aw, kung walay babaye, wa na gyoy sabaan. Walay magsige ug reklamo.

Daghan gyod sa mga kaliwat ni Eba ang grabe ra ka reklamador. Wa gyod tay kapaingnan. Kung walay ulan, moreklamo kay init ra kaayo. Kung magbagyo, magyawyaw kay dili mauga ang medyas ug malapok ang sandals.

Usahay makalibog (apan malingaw ra sab usahay) ikauban ang babaye. Dili masukod kung unsa gyo'y gusto. Gusto muadto sa SM pero magmug-ot kung kapoyon na ug baktas sa mall. Unsaon, mopalit lang og medyas, molakbit man ug pili ug panyo, shades, pitaka, ug blouse. Kung mopili ug bisti, panghikapon pa gyod bisan ang sidsid, ang tahi, ang butones, ug isukod hasta pila ka beses. Tulo na lang ka oras ang molabay, wa pa gyod intawo'y mapalit. Ambot ngano sab ni sila nga kung mopili ug palitonon hasta mang dugaya.

Naa baya poy reklamo ang mga babaye nga angay sab nga dunggon sa hingtungdan. Sama pananglit sa ilang reklamo sa domestic violence. Mao bitaw gihimuan na ug balaod pero reklamo gihapon kay wa kuno napatuman ang balaod. Magyawyaw sab na sila ug gender sensitivity issues. Ug labi na gyod nga magyawyaw sa DJ nga kalandrakas ang iningles, dili pa mao ang enunciation. Lahi man gyod daw ang red ug rid. Sakto baya pod siya.

Hinoon lahi-lahi ang mga babaye, pero kadaghanan ganahan ingnon nga seksi (malipay sa tago) pero pasuko-suko kay "yaga-yaga" kuno. Mao na para walay reklamo dili na lang ko mosulti nga seksi ang akong Angel, ako na lang ipaagi sa akong mga mata ang akong mensahe nga seksi siya. Usa pa lisod sab ni sungagon ang babaye kay makig-debate unya ug inengles, luoy intawon ang lalakeng buotan, "okay ug yes" ra gyod ang masulting inengles. Pait ning makiglambigit sa babayeng call center agent!

Niay reklamo sa akong Angel nga magkatawa ko. Gibati siya nga kinahanglan na "magpagawas" human mi nangaon. Aw, wa may problema kay naa may restroom (mas nindot ang restroom kay sa kasilyas?) ang SM. Reklamo na sab kay lainan daw siya sa mogamit sa public toilet (mas nindot gihapon paminawon kay sa pampublikong kasilyas?). Hala, unya madala pa ug pugong? Dili na gyod kuno.

Kining buotan ta, di ba, mosugyot gyod ta unsay maayo. Alternatives ba, dili ba Bai Ramses?

Misugyot ko nga manggawas na lang mi sa SM unya mag-taxi aron madali kay moadto mi sa labing duol ug labing hinlo nga pension house kay aron intawon mogawas na ang anagay ipagawas. Bahala mogasto aron lang gyod dili siya moreklamo. Inay pagdayeg sa ang akong maangkon sa bulawanon kung sugyot, upat ka kusnot hinoon ang nadawat, ug yawyaw na sab! Wa na lang ko moreklamo. Dautan diay 'to? Dili na gyod ko magtingog. Di man sab makatingog.

Misalop ang adlaw puno sa reklamo. Hinoon dili na kadto bag-o kay sukad pa sauna, naa na ang reklamo. Halos tanan nakong nakaila nga babaye, reklamador man. Sa amo pa lang pagkaila, mi-reklamo na siya.

Iuli ko na lang kaha kining bayhana sa naglalang kaniya?

Mingaw man sab. Hinoon nakaingon sab ko nga maayo pa ang computer kay wa pay reklamo. Malingaw baya sab ta sa computer, pero dili man makaon ang computer. Hahay, kan-on na lang nako ang reklamo oi!

Sige na lang, dili na lang ko mo-reklamo. Hinaut unta nga dili niya ni mobasa kay dakong reklamo na sab. Maayo na lang ang mga "Englisera" dili ganahan mobasa ug Binisaya (kay lisod sabton?).

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader


*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), December 10 - 16, 2007 issue.

Ang Gubat sa Bag-ong Panahon

Gitay-an na ang espada. Gidayandayan na lamang kini sa suok. Mipahuway na ang mga kabayo.

Lahi na ang armas sa bag-ong panahon. Mihuyang na ang gahum sa bala. Aduna nay mas piligroso nga bomba! Kung kaniadto mobanaw ang dugo, karon nagpasad ang taming sa mas ngilngig ug mas kulbahinam nga gubat sa bag-ong panahon.

Sa gubat sa atong panahon, ang armas mao ang IMPORMASYON ug ang taming mao ang KAALAM. Ang mas labing gamhanan mao katong naghupot sa IMPORMASYON ug may lig-ong pundasyon sa kaalam.

Panid-i ang dagan sa atong pulitika. Dili ba makabungol ang matag propaganda sa matag usa?

Kung kaniadto, ipaagi sa dwelo ug panagsangka ang pag-ilog sa gahum sa hari, karon ipaagi na gitawag nga PR war (Public Relations war). Mahimong malat-an ang usa ka personalidad pinaagi sa mass media. Apan kung tinuod kini, nganong wala man napakanaog si Presidente Arroyo taliwala sa "paglata" kaniya? Unsa ba ang iyang gihuptan nga gahum?

Ibalik nako ang pangutana, nganong nakadaug man si Antonio Trillanes pagka-senador bisan pa man nga anaa siya sa bilangguan?

Paniid sa mga tawo nga nagpalibot kanila - kay aduna silay dula nga dili nato makita.

Sa kaso ni Presidente Arroyo, anaa pa kaniya ang supporta sa mga opisyales. Dili ba nga kung anaa ka sa gahum, mahatag nimo ang pabor? Ug kung ikaw nakadawat sa pabor, dili ba suportahan mo ang naghatag sa maong pabor? Kung ikaw pulitiko, dili ka gusto nga walay proyekto. Aron dunay proyekto, supporta sa namunuan.

Ang gubat karon sa pulitika ipaagi na sa "veto", pagbabag o pag-endosar sa mga proyekto. Ug labaw sa tanan, and pagminupular sa impormasyon.

Nganong mikanaog si kanhi Presidente Estrada sa iyang pwesto? Kay lata na ang iyang reputasyon. Nganong dili mahulog si Gloria sa yang pwesto? Kay gilat-an ang mopuli unta. Sa laktod nga pagkasulti, lata ug nanimaho pa ang anaa sa palibot. Ug kung unsaon nga ang lata mahimong presko sa panan-aw sa katawhan, nagdepende kini sa resulta sa gubat sa bag-ong panahon.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), March 31 - April 6, 2008 issue.

Kukang

Daghan gyod ang nangandoy nga mahimong magsisibya (broacaster) ug magsusulat sa pamantalaan (journalist). Sa akong pakighinabi sa mga estudyante kaniadto, mipadayag sila nga gusto nilang mahimong susama kang Noli de Castro, Loren Legarda, ug ang uban kanila gusto mahimong Korina Sanchez ug Mike Enriquez. Dili lang ko sigurado sa mi-idolo kang de Castro ug Legarda kung apil ba sa ilang plano ang pagsulod sa natad sa pulitika.

Dili ni ikatingala nga daghan ang gusto magtrabaho o moserbisyo sa mass media o sa press. Unsaon nga daghan man ang benepisyo kung naa ka media.

Una ang gitawag nga glory of the byline. Sa usa ka journalist, dako na kaayo ug kahulugan kung makita ang imong ngalan ubos sa dakong estorya sa nasod. Kung ikaw magsisibya, dako kaayo nga kahulugan nga madungog sa tigpaminaw ang imong ngalan human sa imong taho (report). Ug mas mahimayaon ang bation sa usa ka magsisibya sa telebisyon nga makita siya samtang naghatod sa labing lab-as nga panghitabo sa palibot ug sa nasod.

Ikaduha, mao ang the first to know. Kung ikaw usa ka reporter, mas dali nimo masagap ang mga panghitabo sa palibot. Matod pa sa usa nako ka amigo, kini tungod kay ang reporter, adunay gitawag nga nose for the news. Usa ra ilang ilong baya. Ang buot ipasabot nga dali nila "masingo" ang "baho" sa mga panghitabo. Mao bitaw nga dili na gyod ikatingala nga una pang makaabot ang mga reporter sa lugar sa gihitabuan kay sa mga otoridad. Maulahi gyod daw na ang pulis pero dili hinoon sa tanang panghitabo.

Ikatulo mao nga gitan-aw ang media isip fourth estate tungod sa ilang dako ug lig-ong papel diha sa paghulma sa mga opinyon ug panglantaw sa mga katawhan ngadto sa mga isyu nga may labot ang lungsod ug lungsoranon. Adunay mas lawom nga hubad ang kasaysayan ngano gitawag ang media isip fourth estate. Apan kining hubaron sa kasamtangan nga sanga sa atong pang-gobyerno. Anaa ang gitawag nga Executive, Legislative, ug Judiary nga maoy naglangkob isip sanga sa gobyerno. Walay usa nga mas molabaw sa laing sanga. Ang media wala nay labot sa set-up apan ang media gi-konsedirar nga mao ang ikaupat nga sanga tungod sa mahinungdanong papel niini.

Gawas pa gyod niini, daghan pang mga butang nga mapahimuslan sa mga anaa sa media. Anaa ang respeto sa katawhan ug otoridad. Anaa ang kagawasan. Kitang tanan gawasnon sa pagkuha ug impormasyon ug pagsulti sa kaugalingong opinyon. Anaa ang paghatag ug mga pribilihiyo ug labaw sa tanan, anaa ang pagtoo nga sila ang nagsulti sa tinood ug sila ang labing angay nga toohan.

Ubos niining dakong gahum sa media o press nahipatik ang dakong RESPONSIBILIDAD.

Ug nagsugod ang tanan sa 5 w's (What, Where, When, Who, Why). Sa atong pinulungan, nagsugod ang tanan sa KUKANG; Kinsa, Unsa, Kanus-a, Asa, ug Ngano. Sa pagtaho sa panghitabo, unahon ba ang Kinsa o ang Unsa o hatagan ba ug gibug-aton ang Ngano? Ang tubag anaa sa responsableng magsisibya ug magsusulat.

Ang responsableng magsisibya ug magsusulat dili magtan-aw lamang sa nawong sa KUKANG tungod kay sila magtuki man sa lingtungay sa mga panghitabo.

Dili pa igo ang nakahibalo kita nga adunay nahitabo nga rebilyon sa Manila. Dili pa igo nga pun-on ta ang utok sa liboan ka impormasyon,. Mas importante nga tukion ug tugkaron ang ulo ug tiil sa maong impormasyon aron mas masabtan ang tinood nga lintunganay ug dili taphaw ang mahulma nga opinyon.

Ang mass media ug ang press ang motabang paggiya nato niini.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader


*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), December 24 - 30, 2007 issue.

Ang Press ug ang Krisis

Naay rason ang akong amiga nga masungot. Bisan asa, gihisgutan ang nahitabo sa Manila Peninsula Hotel; sa radyo, sa telebisyon, sa pamantalaan, sa mga company forums ug uban pang forums, ug labaw sa tanan sa mga blogs.

Ambot kung nasungot ba siya [akong amiga] kay wala kaayo mahisguti ang iyang gi-idolo nga si Angel Locsin o nasungot siya tungod kay bidli na paminawon ang opinyon bahin sa kagubot nga gipasiugdahan ni Trillanes.

Daghan gyod ang nakabantay nga ang gihisgutan pag-ayo mao ang press ug halos nakalimtan na ang kina-uyukan sa krisis. Mura ba'g gipakasala gyod ang mga pulis nga nagsulbad sa krisis. Unsaon man sab kay giposasan man ang ubang naa sa press, unya gidala paingon sa kampo. Ang uban sab nga naposasan, OA ra kaayo, giisa gyod nila ang ilang kamot aron gyod makita nga naposasan sila.

Sa nahitabo, adunay kakulangon ang pulis. Ug dili sab ikalimod nga dako ang kakulangon sa mga taga-media.

Responsibilidad sa press nga ipaabot sa katawhan ang tinood nga pangitabo. Katungod nila nga nakuha ang impormasyon. Apan asa ba kutob ang utlanan sa katungod ug seguridad? Angay natong hinumduman nga ang kagubot nga gipasiugdahan ni Trillanes may kalabutan na sa nasudnong siguridad. Dili lang kadto basta nga shooting - dili kadto reality show sa telebisyon!

Matod pa ni S.P. Lopez:

Freedom without responsibility will lead to anarchy but responsibility without freedom will lead to tyranny.

Ang kaakuhan sa press ug ang kagawasan sa pagpadayag kanunay mag-uban. Ang kagubot nga gipasiugdahan ni Trillanes maghatag unta ug pagtulun-an alang sa gobyerno ug sa press aron makahulma ug mga patakaran unsay buhaton sa usag-usa panahon sa krisis nga susama sa kagubot nga gipasiugdahan ni Trillanes.

Angay hinumduman nga ang ang Philippine press nagsandig sa demokratikong panggobyerno. Ug ang maong gobyerno usab nagkinahanglan sa press aron molagsik. Kung mahugno ang demokrasya, mahugno usab ang kagawasan nga gipuy-an karon sa media.

Sa susamang kagubot nga gipasiugdahan ni Trillanes, makita kung kinsa ang rebelde ug kinsa ang tinood nga nagmahal sa nasud.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader


*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), December 31, 2007 to January 6, 2008 issue.

Unsay akong gusto?

Daghan. Gusto nakong ma-writer, ma-embalmer, ma-father, mag-travel (sa Batanes, El Nido, Bali, Phuket, Trenchtown, London, Las Vegas, Dubai, Shanghai, Tokyo). Hala, grabe! Gusto sab nako matulog, mokaon. Basta, daghan ko'g gusto.

Aw, ang pangutana diay, unsay akong gusto madawat karong pasko? Daghan sab. Gusto nako makadawat ko ug christmas card gikan kang (dili lang nako nganlan kay basin mapugos siya paghatag), gusto sab nako makadawat ug kiss gikan kang (dili lang gihapon nako nganlan). Ambisyoso gyod kaayo ko. Usahay magdamgo og mga butang nga imposible apan posible mahitabo.

I feel pressured! Unsa kuno? Iningles man to. Bitaw nabati na nako ang pressure kay pila na lang ka adlaw Christmas party na ug hangtud karon wala pa ko naka-post sa akong wish para sa pasko. Kinahanglan nga maka-post na ko sa among company forum para makita sa nakahulbot sa akong ngalan.

Sa pag-browse nako sa forum, nakita nako ang wishlist sa uban; flash drive, coffee maker, CD, bisan unsa na lang. Unsa may akong gusto? Wa gyod koy mahunahunaan.

Nakahinomdun lang ko sa "Pinaka" nga programa ni Pia Guanio sa QTV. Sumala pa, mao kuno kini ang pinakagasgas nga regalo sa pasko:

• mug/tumbler
• planner
• picture frame
• figurine
• soap
• fruitcake
• scented candle
• ballpen/pen
• towel
• calendar (desk/wall)

Kasagaran mao bitaw pod ang ipanghatag ug madawat sa pasko. Sa listahan ang akong nadawat, kalendaryo, tu-alya, ballpen, sabon, figurine, sabon, picture frame, ug mug. Wala pay mihatag nako ug fruitcake. Ang kiss ug christmas card wala gyod sa listahan sa? Nagpasabot nga dili gasgas ang kiss. (Bisan sige na lang. Ahem!)

Unsa man gyod akong gusto? Wala pa koy mahunahunaan.

Gugma lang ang akong gusto karong pasko. Kalisod!

Ambot lang!

Subscribe in a reader

Pahimusli, Bai!

Naa kay uyab? Pahimusli bai!

Ayaw lang laina pagsabot ang akong giingon ha. Tambag ra man na nako sa mga lalaki nga naay uyab. Angay man gyod pahimuslan, di ba? Ang buot ipasabot niini, dili angay usikan ang kahigayunan nga kamo nagkahigugmaay. Dili angay usikan ang relasyon sa way hinungdan nga lalis ug walay kapasikarang mga selos o pangabubho. Ahem!

Pahimusli ang imong kabatan-on.

Ang tambag ni Titov,

pahimusli gyod ang inyong kabatan-on. Mao ni ang akong tambag ninyo. Mao man sab ni ang tambag sa akong mga magulang kaniadto.

Gidugang niya nga ang hustong hubad sa maong tambag mao nga,

gamiton sa mga batan-on ang kalig-on pa sa ilang lawas ug kalagsik sa ilang hunahuna diha sa pagbuhat og mga maayo aron sa ngadtongadto mahimo kining birtud ug dili bisyo ang magpuyo sa kasingkasing.

Nahinuklog gyod ko sa maong tambag ni Titov. Naigo gyod ba kay gilain ko man pagsabot ang maong linya kaniadto, abi ko ba'g ang pagpahimulos sa kabatan-on mao ang inom, paaso ug druga, ug gimok sa unod! Makauuwaw kay pagkamabaw diay sa akong salabutan.

Pahimusli ang imong kaalam ug kaantigo.

Matag usa adunay igong kaalam ug katakos. Pahimusli kini. Gamita sa minaayong paagi ug alang sa kaayohan. Naa koy mga amigo nga mga "hackers". Abilidad baya ning "hacking". Pwede man na magamit sa maayo nga paagi. Di ba duna may gitawag nga ethical hacking? Mao nga kung ikaw, usa ka "geek" na hala, pahimusli!

Ang uban maayo mo-desinyo, naay maayo mo-suwat, naay maayo mo-awit, naay maayo mo-diskarte - unsa pa man ang anaa kanimo, pahimusli kini. Ayaw lang gamita ang imong kaantigo sa pagpalusot sa mga licensure examinations ug uban pa nga mga examinations, ayaw lang gamita ang imong katakos sa pagpanikas ug pamintaha sa uban.

Pahimulos gyod!

Ang pagpahimulos dili dautan; ang pag-abuso mao ang makadaot. Pahimusli ang gasa sa kinaiyahan apan likayi nga abusohan kini. Pahimusli ang imong pagka-ikaw apan likayi ang paghimo sa butang nga magtukmod sa kaalautan.

Gamay ra gyod ang akong napahimuslan apan daghan na ang nakapahimulos kanako. Ahem! Ayaw lang laina pagsabot aron 'di maggubot.

Ambot lang!


Subscribe in a reader

Ang Suba sa Rubicon

(Cebu, Philippines - November 29, 2007)

Veni, vidi, vici.

Ang Suba sa Rubicon mao ang karaang utlanan sa Roma ug Italya. Hugtanong nagdili ang karaang balaod sa Roma sa bisan si kinsang Heneral nga Romano uban sa iyang mga sundalo sa pagtabok sa maong suba ug pagsulod sa Italya. Ang pagbuhat sa ingon giisip nga pagtraydor sa nasod. Niadtong 49 BC, gitabok ni Julius Caesar ang Suba sa Rubicon (a point of no return!). Usa kadto ka dakong sugal.

Milampos siya. Veni, vidi, vici. (I came, I saw, I conqured.) Matod pa ni Julius Caesar.

Karong adlawa, maisogong gitadlas ni Sen. Antonio Trillanes IV (and Army Brig. Gen. Danilo Lim) ang "suba". Makatabok kaha siya nga malampuson? Dili kaha siya malumos sa sulog? Iya kahang mabungat ang Veni, vidi, vici?

Si Trillanes nga giakusahan nga maoy nag-ulo sa rebelyon niadtong Hulyo 2003 migawas (read as: walk-out) gikan sa husay sa korte (sa maong kaso) ug mitadlas sa dalan sa Makati samtang nanawagan nga mokanaog na sa iyang pwesto si Presidente Gloria Macapagal Arroyo. Miuban kang Trillianes ang iyang mga sundalo sa pagtabok sa "suba". Apan angayan ba siyang kuyugan sa panon sa katawhan?

Sama sa gihimo ni Julius Caesar, daghan ang nakurat, daghan ang nakalitan. Dunay nagduda, dunay misuporta. Dunay pipila ang nangyam-id. Ang gihimo ba ni Trillanes alang sa nasod ug sa katawhang Filipino o iya kining paagi aron malingkawas sa iyang kaso. Nasihag kaha sa katawhan ang iyang tinuod nga motibo?

Makabalik pa kaha siya (Trillanes) sa iyang pagtabok sa "point of no return"? Mabaling kaha niya ang simpatiya sa tawo o mawala ang respeto sa katawhan kaniya?

Apan dako ang kalainan sa kaso ni Trillianes ug sa kaso ni Julius Caesar. Si Julius Caesar gipaluyuhan sa iyang mga sundalo ug nakaangkon og suporta ug simpatiya. Si Trillianes aduna nay bu-ak nga kridibilidad ug maihap lang ang miuban kaniya. Maklaro na ang mantsa sa motibo ni Trillianes.

Kalooy ni Trillanes kay wala niya ang alas (ang suporta sa katawhan). Sayang si Trillanes kay iyang gipakita ang iyang kahuyang. Iyang gipakita ang pagtampalas sa korte ug sa iyang gihuptan nga posisyon isip Senador. Sa iyang agtabok sa "suba", nawala ang iyang kahalangdon. Nawala ang respeto ko kaniya.

Para ba gyod sa katawhan ang gibuhat ni Trillianes? Naa koy duda. Gusto niyang hugnoon ang gobyerno aron sa kaulahi-an siya ang mangulo ug mabalewala ang iyang sala sa estado - ang rebelyon? Sayang kay nasabtan sa katawhan ang iyang motibo ug salamat kay wala ug dili siya molampos.

Updated: November 30, 2007

Postscript:
Wala milampos si Trillanes. Wala misuporta ang katawhan kaniya. Walay mitubag sa iyang panawagan. After all, it was just another adventure of a boneless creature.

Ambot lang!

Subscribe in a reader

Kalinaw sa Mindanao

Matag Lumad, Kristiyano, ug Muslim sa Mindanao nangindahay ug malungtarong kalinaw.

Ako usa ka Kristiyano (Roman Catholic) nga may higalang Lumad (Subanen) ug mga amigong Muslim. Taliwala sa managlahing tinuohan usa ra ang among yutang natawhan - ang Mindanao. Nagpatiwala kanamo ang respeto sa usa'g-usa. Kaming tanan nagtawag sa among kaugalingon isip Mindanaoan.

Gisaulog karon ang Mindanao Week of Peace (November 29 - December 5, 2007) nga may temang, "Building Bridges of Peace With Our Peace Officers". Ang Mindanao Week of Peace (MWP) gisaulog ubos sa mando sa Presidential Proclamation No. 127 series of 2001 nga nag deklarar sa kataposang Huwebes Nobyembre ngadto sa unang Miyerkules sa Disyembre matag tuig isip Mindanao Week of Peace. Ang kasaulugan nagtumong aron mapataas ang paghimatngon sa kultura sa kalinaw ug kahiusahan.

Ubos niining pagsaulog gihulma ug gihimo sa matag siyudad, probinsiya, ug lungsod ang nagkalain-laing programa nga haom sa MWP. Sa among pagsaulog, ang mga Lumad, Kristiyano, ug Muslim ug ang ubang sektor maghisgot-hisgot sa mga angayang buhaton aron makab-ot ang malungtarong kalinaw sa Mindanao. Apilan kini sa mga obispo sa Catholic Bishops Conference of the Philippines (CBCP), mga Ulamas ug Ustadz of the Ulama League of the Philippines (ULP), mga obispo ug mga pastor sa National Council of Churches of the Philippines (NCCP), mga opisyales sa Armed Forces of the Philippines (AFP) ug Philippine National Police (PNP), mga representante gikan sa kagamhanan ug lain-laing sektor sa katilingban, ug labaw sa tanan sa kinatibuk-ang katawhan sa Mindanao.

Matod pa nga ang Mindanao usa ka "melting pot" sa nagkalain-laing tinuhuan ug kultura. Apan bisan pa man niini, malinawong nagpuyo ang mga katawhan gawas lamang sa pipila ka lugar diin anaa ang kagubot. Buot nakong ipaklaro nga ang kagubot sa usa ka lugar dili kagubot sa kinatibuk-ang yuta sa Mindanao.

Ang kasaysayan sa Mindanao usa ka epiko sa pakigbisog, pagbarog, pag-ula ug dugo, ug pagbuhis sa kinabuhi. Nagtoo ako nga ang kalinaw makab-ot lamang sa malinawong pamaagi sama sa pagbinaylo-ay sa mga hunahuna ug pagrespeto sa usa'g-usa.

Ang kalinaw sa Mindanao dili usa ka damgo lamang. Ang kalinaw anaa sa matag usa ka kasing-kasing sa matag Mindanoan.

Ambot lang!

Read: SECRETARY ROMULO LEADS CELEBRATION OF MINDANAO WEEK OF PEACE (DFA Press Release)
More Information:
The Mindanao Week of Peace by Tommy Pangcoga
Initiated in Zamboanga in 1997 by Peace Advocates of Zamboanga (PAZ), this activity has become a Mindanao-wide event as adopted by the Bishops-Ulama Conference (BUC). Since then, it is being commemorated annually from the last Thursday of November to the first Wednesday of December, also perpetuated in observance through Presidential Proclamation No. 127, Series of 2001.
Subscribe in a reader

Dili Modili

Lisod kaayong litokon ang pulong nga "dili" ug "ayaw" ngadto sa tawong imong gimahal. Kung mahimo pa lang gani, ihatag gyod ang tanan ug dili gyod modili sa iyang gusto. Kini aron lamang malipay siya.

Nakahinumdom ko sa sugilanon nga giulohan ug, "The Giving Tree" (Shel Silverstein: 1964). Tingali, kitang tanan nakabasa man niini. Sugilanon kini sa usa batang lalaki ug usa ka kahoy. Gihatag sa kahoy ang tanan ngadto sa batang lalaki - ang bugnaw nga landong, bunga, ug mga sanga nga iyang himoan ug balaybalay. Sa mihingkod na ang batang lalaki, mas midako ang iyang panginahanglanon. Gihigugma pag-ayo sa kahoy ang iyang amigo nga kinasingkasing niyang gihatag ang iyang kaugalingong punuan aron himoong baroto. Ug wala nay nahibilin kaniya gawas sa gamay'ng tuud ug gamot.

Usahay baya sab sama ta sa kahoy, amdam kanunay mosakripisyo alang sa minahal sa kinabuhi - andam kanunay nga ihatag ang tanan, bisan pa ang bugtong kinabuhi.

Unsa kasakit ang bation sa usa ka inahan nga moingon ug "dili" sa gustong kan-on sa iyang anak? Apan moingon ang inahan nga "dili" kung ang maong gusto sa anak makadaot. Unsa kaha kung nagpakiluoy na ang anak nga hatagan ug kwarta aron lang ipalit ug ginadiling druga? Magdugo gyod ang kasingkasing sa mga inahan nga mobalibad. Ug ang pipila nga akong nakaila, mohatag gyod tungod sa kaluoy. Mabasol ko ba sila?

Mao usab kini sa usa ka relasyon. Usahay mohanyo si Dodong. Buot unta nga mobalibad si Inday, apan magdugo ang iyang kasingkasing kung iyang balibaran ang hangyo ni Dodong. Ug mahitabo ang dili pa unta angay mahitabo. Modugo gyod!

Usahay kinahanglan ang pagbalibad. Gikinahanglan ang paglitok sa pulong nga "dili". Kay kung dili ta modili, may mga sangputanan nga dili unta nato gusto.

Ang dili pagdili sa usa ka butang mosangpot usahay ug kapakyasan ug kasakitan. Mao tingali nga daghan ang nahimong inahan apan dili asawa, anak apan walay ginikanan, ug nabungkag nga relasyon ug pamilya tungod sa dili pagdili sa usa ka butang.

Daghan ang nahitumpawak sa kadautan tungod sa mahuyang nga baruganan sa mga tentasyon sa kinabuhi.

Apan ginaingon nga dili mobalibad ang sunoy sa nagpaduding nga himungaan. Mao nga dili gyod sayon ang pag-ingon ug "dili" kung ang "dili" maoy gusto.

Dili na man gyod unta ko moadto sa langub nga "ilang" gitindugan kay dili lagi ko gusto nataptan ug kagaw. Pero unsaon man kining akong kagaw? Kagawon man gyod ko.

Hala, basin mapareho ko sa "giving tree", wa na unya'y mabilin nako. Gamot na lang. Dili og dili ko makatugot.

Ambot lang!

Subscribe in a reader

Batang Buotan, Adik!

Ako si Batang Buotan, usa ka adik.

• adik sa gugma (ug kapakyasan?)
  
• adik sa reggae (ug ganja?)
• adik sa kape (ug gatas?)
• adik sa libro (ug lapis?)
• adik sa ensaymada (nga kinilaw?)
• adik sa sikwati (way bidli?)
• adik sa ki-at (ug mga igat?)
  
• adik sa druga (unsa?)
• labaw sa tanan, adik sab kuno ko sa blogging? (tinood?)

77%How Addicted to Blogging Are You?

Dili ra diay kuyaw kay 77% ra man. Naa man gani uban 99.99% (mura'g Safeguard). Kanunay baya sab ko maghimo ug "self-test" aron akong mabantayan ang akong "obsession". Matawag na ba gyod ni nga adiksyon?

Maka-adik ba ang blogging? Tingali. Aw, kung mao, isulod na sab sa rehab. Bwahahaha..

Ayaw lang laina pagsabot. Tan-awa sa imong palibot - sa office, sa village, sa simbahan - dili ba daghang adik? Adik sa libak ug tsismis.

Dunay bay rehabilitation center sa mga libakera ug tsimosa?

Mangape na lang ta.

Ambot lang!

Subscribe in a reader

Basin ugma puhon, Dodong

Ang Fuente Osmeña Circle (mas naila sa tawag nga Fuente) mao ang kasingkasing ug dugukan sa dakbayan. Saksi kini sa nagkalain-laing yugto sa kinabuhi sa dakbayan ug lalawigan sa Sugbo. Nahimo kining sentro sa politikanhong pakigbisog ug sa lihok pangkultura. Ug gani sa maong lugar usab naumol ang tim-os nga panaghigugmaay. Sa Fuente Osmeña Circle nagtagbo ang nakalainlaing tawo - ordinaryong Sugbuanon, mga inililang lumulupyo, mga dumuduong, mga ordinaryong mamumuo ug lakip na ang mga gilantaw nga pinakaubos nga hut-ong sa katilingban.

Kagahapon, samtang gilaktas ko ang overpass habagatang bahin sa Fuente. Gihigop ang akong pana-aw sa nagbuntaog nga "building" - nga mao kuno ang pinakataas nga edipisyo gawas sa kauluhan. Pagkataas gyod niini. Samtang nagtan-aw ko sa hapit na mahuman nga "building" daw nadungog ko ang hinay nga hunghung sa pasigarbo, mao na kini ang Sugbo..ingon na niini kataas ang Sugbo..pagkamalambuon sa Sugbo!

Nakapahimom ako ug miyango isip pag-uyon.

Mipadayon ko sa pagtikang ug sa ikalimang likang, hapit gyod nako natumbi ang tiil sa usa ka batang lalaki nga nagbuy-od sa agianan. Patay na ba siya o mipahuway kay gikapoy lamang o natulog samtang nagdamgo nga sa iyang pagmata muoban siya sa pagtuybo ug paglambo uban sa dakbayan. Naunsa pod ning akong hunahuna oi.

Sa Fuente Osmeña Circle adunay motunob ang mga milyonaryo ug anaa usab ang mga pobreng makililimos.

Sa ikaksiyam ko nga tikang, nahunong ko tungod sa usa ka inahan nga nagkugos sa batang lalake nga mura'g wa pay duha ka-tuig ang pangidaron. Ug nakita nako ang iyang palad nga nangayo bisa'g sisilyo lang sa mga moagi sa overpass.

Siya kaha ang inahan sa bata nga hapit ko matumban?

Nakita ko sa mga mata sa babayeng nagpakilimos ang pagpakaluoy. Nakita nako nga siya gigutom. Ug gibati ko ang iyang kakapoy. Mipasilpat ko sa bata nga iyang gikugos. Hiloy ang iyang mga mata, apan wala siya matulog. Nagsul-ob lamang si Dodong ug giaseting saliko nga may dakong gisi sa udos nga bahin nga maoy hinungdan nga makita na ang tiyan niini. Wala nay tabon ang ubos nga bahin sa iyang lawas. Wala ba siya gitugnaw?

Mipadayon ko sa paglakaw nga wala gani mitunol sa babaye bisan Peso.

Sa dihang didto na ko sa ubos, tungod sa Robinson's, wala gihapon nawala sa akong panan-aw ang bata nga natulog, ang batang gikugos, ug ang inahan nga nagpakilimos.

Wala ko nagmahay nga wala ko mitunol og sinsilyo. Dili ko buhat ang paglimos. Gusto nako mao nga makatabang.

Sa dihang misulod na ko sa Robinson's, nag-ulan sa akong handurawan ang imahe sa mga mahalong sapot, ang lamian ug mahalong pagkaon, ang mga batang may gabitbit nga dulaan ug malipayong nakig-uban sa ilang ginikanan.

Gibati ko ang kaulaw sa akong kaugalingon.

Mibalik na usab sa akong panan-aw ang batang lalaki nga natulog ug gusto nakong ihunghung kaniya samtang siya natulog ang pulong sa pagpalaom.

Basin ugma puhon Dodong, sa imong pagmata, patas na ang kalibutan. Basin ugma puhon, wala na ang makabungog nga singgit sa pag-antus ug kagutom. Basin ugma puhon wala na ang hagawhaw sa pagpakilimos. Basin ugma puhon, Dodong, dili ka na mag-antus

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader


*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), March 24 - 30, 2008 issue.

Bay Ros

Dili na bay ros, bayros na [1]

Nadungog nako sa dyip: "Gi-bayros imong kompyuter bai?"

Virus ang iyang buot ipasabot? Kay lagi sa dyip man to, OK ra ang bayros. Sige gud, bayros, dili bitaw ta English teacher, labaw nga dili ta call center (agent ba).

Kagaw man ang bayros sa? Ang virus sa tinamban nga pagsabot usa ka kagaw - isog nga kagaw [2]. Sa ato pa, nangutana tong lalaki kung gi-kagaw ba ang kompyuter sa iyang amigo. Ambot oi. Dili gyod na mao.

Computer virus ang buot ipasabot sa nangutana. Para dili na ni motaas, ang bayros o virus nga akong gisuwat diri nagtumbok sa "computer virus", usa ka "computer program" nga piligroso kaayo kay adunay kini'y kinaiya nga moguba sa pipila ka bahin o tibuok sistema sa kompyuter pinaagi sa pagpapas sa mga files, pagtakuban, ug pagdaghan, pagbukiki sa mga tinagong datos ug impormasyon ug uban pang danyosong buhat. Kangilngig no? Hinoon naa na man alkontra sa bayror sa kompyuter pero basi pa, naa gihapon makalusot. Mura man gud na ug kawatan nga mukalit lang pag-atake aron manulis. Mura ba'g terorista nga dili mananghid kung mamomba.

Nakahinumdum pa tingali ta sa gikagubtan kaniadto nga "I love you virus" [May 4, 2000] [US CERT CA-2000-04 Love Letter Worm] nga nakadaot sa gibanabana nga dyes porsento sa mga kompyuter sa tibuok kalibutan nga konektado sa internet ug gibanabana nga miusik ug kapin sa lima ka bilyon dolyares! Tiaw mo, ang Pentagon, CIA, and the British Parliament ug ang daghang pang mga dagko nga kompaniya mipahunong sa ilang email system aron dili na mosamot ang kadaot. Pinoy baya kuno ang naghimo niadto (Onel de Guzman, estuyante sa AMA Computer University). Kamaayo no? Pero nakadaot man iyang gihimo.

Dako kaayo to nga salaod kung atong sumadahon pero wala pa man tay balaod sa Pilipinas niadtong panahuna kabahin anang pagsulat ug pagsabwag sa bayros mao nga wa tay nahimo.

Oppss.. Kung nagplano ka nga maghimo sama sa gihimo ni Onel, ayaw na lang kay siguradong masilutan gyod ka. Naa na man tay balaod nga magsilot sa magbuhat sa ingon. Wala lang ko kahibalo kung usa to, basta naa.

Salamat na lang kay kaganinang buntag samtang nahinabi [through IM] nako ang akong banggiitang amigo nga si Clarence Mongado [blogger pod siya], iyang gipaambit ang iyang gi-"research" may kalabutan sa mga balaod sa Pilipinas bahin sa Information Technology (IT). Salamat kaayo bai Clarence! Atangan na lang nato kay siya ang umaabot nga usa sa mga banggiitang IT professional sa nasud [graduating na sa kursong IT].

Kini nga balaod gitawag ug "Electronic Commerce Act of 2000″ o RA 8792. Matod pa sa balaod, silotan si kinsa kadtong nagsabwag ug "computer viruses" o naghimo ug gitawag nga cybercrime (including copyright infringement and software cracking) silutan sa dili muobos sa unom ka bulan ug dili molapas sa tulo ka tuig, ug pamultahon ug dili muobos sa 100,000 ka pesos. Kuyawa sa? Mao na nga imbos makadaot nga program atong himoon, kanang makatabang na lang sa kinabag-an. Kanang dili makadaot ba. Hinoon, dili man ko makamao maghimo ana, kay ang akong himoon nga program, kana mang para sa Christmas party. Oi, hapit na gyod diay ang pasko sa?

Paninumdum na sab diay sa mga hilig ug pirated nga CD o DVD, ug sa mga pirated nga "software". Bantay lang sab kay naa pod nay silot, basaha ang Property Code of the Philippines ( R.A. 8293) and Optical Media Act of 2003 (RA 9239). Ayaw lang mo kalain ha. Unsaon, tinood man gyod nga dautan ang "piracy" kay pagpangawat baya na sa gitawag nga intellectual property.

Naa diay ko pangutana, unsa man nang kompyuter, bayi na o laki? Ingon man gud akong amigo nga bayi daw kay naay gitawag nga "motherboard" kung laki pa, dapat unta "fatherboard"? Unsay hunahuna nimo bai Ramses?

Ambot lang!


[1] Related Post on Technie
[2] Virus (from the Latin virus meaning toxin or poison) is a sub-microscopic infectious agent, not classified as Microorganism.

Ang Belen sa Colon

Ang dalang Colon sa Sugbo, ang pinakakaraang dalan sa Pilipinas, dunay bag-ong "attraction" Kini mao ang belen. Tan-awa sa ubos.


Ayaw lang laina pagsabot ang pulong nga "Sex Drive" sa ubos nga bahin sa hulagway kay wa nay labot. Mao na ang bag-ong salida kay sinehan baya na.

Tutuki ra gud pag-ayo ang "sagrada pamilya". Dili intawon na si Maria, mao kana si Gloria. Ang lalaki dili si Jose, kundili si Joseph Estrada.

Naukay gyod ang tumatan-away. Nagkadaiya gilayon ang reaksiyon. Naay miagik-ik. Dunay nasuko. Dunay nalipay. Dunay wala lay pakialam. Pero para kang Msgr. Achilles Dakay (Cebu Archdiocese media liaison officer), angay gyod nga tangtangon ang maong belen. Sa tag-iya sa among belen, bugtong tuyo lamang niya mao ang kahiusahan sa tanan. Kay laliman ka nga gipakita gud sa belen nga usa na ka pamilya ang duha sa mga "gahi" nga lider sa nasod.

Sa mga konsebatibo, yagayaga sa tinuhuang kristiyanos ang maong belen. Pero dili lagi nako mabati nga giyagayagaan ang akong tinhuan sa ingon.

Lalisan pa ba gyod na Msgr.Dakay? Mas maayo pa tingali ang atong hisgutan mao ang imong giingon nga nanapi ang mga bata nga nag-akusa sa usa ka pari nga nanghikap sa pribadong bahin sa ilang lawas didto sa Abellana. Bato-bato sa langit, kung maigo, mabukol. Bwahahaha.

Dautan kaayo ko ug komento sa? Pasko baya karon, mao angay lang nga magkahiusa tang tanan. Dili na lang to nato tangtangon ang belen sa colon kay nakaplastar na man to didto. Pun-an pa to nato.

Gusot pod ko maghimo ug belen pero ambot mahimo ba kaha nako kay bisan "christmas tree" dili ko makamao. Si Mayor Tomas ug Gov. Gwen kaha no? Maghimo kaha pod sila ug belen? Si Joey de Venecia ug si Ben Abalos?

Ikaw, bai Kungseng, maghimo pod ka ug belen sa Ozamiz? Si bai Ramses lang ang bahala sa belen sa Makati.

Ambot lang!


Photo credit: SunStar-Cebu [Thursday, November 22, 2007 (Philippines)]
Read the news article, Leave Gloria, Erap out of belen: Dakay by N.R. Cudis

Lami ang Gidili

Kini hinoong gidili maoy lami. Dunay daghan nga gidid-an na sa pagkaon og mga mantikaon ug sobra katam-is, mohingok gyod ug kaon kay lagi lami kuno. Ang uban gidid-an na ug inom ug ilimnong makahubog, mo-sekreto gyod ug yarok, "gamay ra bitaw".

Sa mga lugar nga gidili ang ang paglabay sa basura, tambakan gyod hinoon ug daghang basura. Sa jeep nga gibawal ang pagpanigarilyo, mogara gyod hinoon ug pabulhot sa aso si sir.

Nakahinumdom ko sa usa ka magtutudlo sa usa ka pribadong kolihiyo. Sa dili pa siya magsugod sa iyang klase, iya gyong ipahinumdom kanunay sa mga estudyante nga palungon ang ilang mga cellphone ug tangtangon ang mga earphones. Naunsa man hinoon nga halos kada klase naa man gyod motingog nga cellphone. Madisturbo gyod hinoon ang klase.

Kini bitaw'ng magsinumbagay, mogara man ug tambagan; pero kung ingnon nga "hala, pagpatay mo!" dili na hinoon magdayon ang away. Hahay!

Tinood baya gyod nga mas lami ang gidili kay daghan man gyod ang gusto sa gidili. Sama panangalit sa natad sa gugma. Daghan kaayo dihang mga minyo nga nakiglambigit lang gihapon sa lain. Gidili baya gyod unta na sa balood. Pero unsaon nga dili man gyod kuno kapugngan ang gugma. Kapugngan pa gud kuno ang landslide, apan nungka ang gugma.

Dili gani kapugong ang Santo Papa sa mga pari nga gustong magminyo. Bawal baya unta sa mga pari nga makiglambigit sa mga babaye (ug lalaki?) apan unsaon man kung mopitik na gyod ang kasingkasing. Aw, dili na lang magpari. Mao na bai Kungseng, tinood gyod ang giingon nga ang gugma gamhanan kay dili mapugngan.

Kining pagbaligya, pagpalit ug paggamit sa mga "pirated software" bawal baya pod. Tan-awa ra gud sa palibot diba nagpasad lang ang mga "pirated" nga dibidi (DVD) ug mga "pirated software". Tiaw mo na, bisan nasayod nang daan ang mamaligyaay nga bawal ang pagpamaligya sa mga "pirated" nga mag butang pero padayon gihapon. Ang mamalitay, kahibalo na gyod nga bawal pero mopalit lang gihapon (mahal man daw ang "orig").

Mao na nga samtang dunay bawal ning kalibutana, duna sab mosukwahi kay ang gidili maoy lami.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader


*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), November 26 - December 2, 2007 issue.

Daghan ang Tamsi

Mas dako, mas lami!

Ambot ba nganong daghan man gyod ang mopili ug dako. Kung mopalit ug saging, pilion gyod ang dako. Pisliton pa kay dili gusto nga sobra ra ka gahi ug dili sab gusto ug nabun-og na. Matod pa ni nang Bisit, "Hoy! Kung mopalit, palit lang, ayaw pislita. Ikaw karon akong pisliton."

Bisan mga bata hilig ug dagko. Kung hotdog, jumbo gyod; kung softdrinks, extra large. Kung cake (dili na bingka) dakong hiwa gyod ang puniton.

Duna koy nabantayan sa akong mga silingan. Ako sab ning nabantayan sa kadalanan, sa mga tindahan ug labi na gyod sa kan-anan. Aninawa ra gud pag-ayo, lingi sa imong wala, lingi sa imong tuo. Daghan kaayong jumbo no?

Kana bang ang lawas, dako kay sa kasagaran - bus-ok, tambok ug sobra sa timbang. Kung medyo batan-on pa, ang tawag tamsi (tambok nga seksi) matod pa sa awit sa bandang Agipo sa Sugbo.

Si Bai Danny dili hilig ug tamsi kay ang gusto niya coca-cola body (nga 1.5 litter ba). Pero wala baya gyod nay problema kung tamsi o coca-cola body ba si Inday, ang importante mao ang gugma ni Dodong.

Nagkadaghan na ba ang mga tamsi? Niadtong 2003, the 19.6% sa mga Filipino sobra ang timbang samtang 4.9% ang obese o sobra ang katambok. Mao ning naghuboy-huboy na sa katambok sa? Dako ang porsinto sa pagtaas kay niadtong 1998, 16.9% lang ang naay sobra ug timbang samtang 3.2% ang obese.

Kasagaran ra ba sa mga midagko ang lawas mga babaye. Naa sab hinoon daghang lalake nga tambok. Ug kasagaran sa mga tambok, mohimakak nga sila tambok. Kadtong naa sa "denial" stage maoy makabati ug grabeng depresyon. Mao na nauso na dayon nga "diet" kunohay. Timi-timi ug kaon kung naa si Dodong pero grabe makahabhab sa ilaha.

Kanang mokaon ko sa "eat all you can", maniplat gyod ko sa palibot, mura ko'g maulaw ba kay maihap ra man ang dili tambok. Kasagaran sa mangaon mga dagko kaayo ug lawas. Mao na tingali kini ang timailhan sa nagkauswag natong ekonomiya o nagpasabot ba kini nga nagkadaghan ang pagkaon nga mantikaon ug hilabihan katam-is.

Naay miingon nga tungod kuno kini sa pagdaghan sa mga "fastfood chains". Usa pa, mas nagkalami ang mga pagkaon. Hinoon, hilig man gyod sa mga Filipino ang kaon. Nagpamatuod niini ang piyesta.

Sumala pa sa mga pagtuon, daghan na sa mga bata karon ang sobra sa timbang tungod kay menos naa kaayo ang ilang higayon sa pisikal nga gimbuhaton. Miuso man gud ning mga dula nga maglingkod lang dili sama sauna nga magginukuray gyod. Sa mga hamtong, nagkahayahay na sab ang mga trabaho kay maglingkod ra man sa opisina dili sama kaniadto sa panahon sa mga Kastila nga ang mga Filipino pugson pagpatrabaho sa gihimong tulay ug mga karsada. Pinas-anay gyod. Karong tinuplokay na lang. Mao bitaw na naa tay giingon nga "hayahay pa sa pulis".

Sa banabana sa World Health Organization (WHO), mokapin na sa usa ka bilyon ka tawo sa tibuok kalibutan ang dunay sobra sa timbang ug dili mominus sa 300 ka milyon kanila ang obese o sobra ra kaayo ang katambok. Hala kadaghan na gyod nila.

Bug-at gyod diay ni nga hinisgutanan kay naglangkob man gud ni sa kinatibuk-ang panglawas tawo. Sumala sa WHO, ang sobrang timbang ug ang sobra nga katambok mahimong hinungdan sa lain pang balatian sama sa type 2 diabetes, cardiovascular disease, hypertension ug stroke, ug bisan gani cancer.

Mibalik na sab ang karaan na kaayong pangutana, nganong tambok sila ug nganong ako dili tambok? Bitaw, nganong misobra man pag-ayo ang ilang timbang? Matod pa sa WHO, nag-unang hinungdan ang pagkaon nga taas sa saturated fats ug asukar ug lakip na gyod ang miminus nga pisikal nga aktibidadis. Kulang sa ehersisyo ba. Oi, nahisgutan man nato ning ehersisyo, si bai Ramses ug Boredmate naa gyod masugyot nga maayong ehersisyo nga siguradong epektibo!

Na, hala sige, kaon tag maayo para dili maniwang. Dili lang ta magpalabi aron dili manambok pag-ayo. Ug labaw sa tanan, mag-ehersisyo. Pangutana lang mo sa akong mga amigo kay sila ang makaantigo.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader


*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), November 19-25, 2007 issue.

Walay Imposible

Sama sa naandan alas sais y medya buntag, naa na ko sa opisina. Mingaw pa ang opisina, si Jefferson pa lang ang akong nasiplatan nga nagtikawtikaw. Pagbuotan baya gyod ning among janitor nga taga California. Hinoon tanang mga Overseas American Workers (OAW) nga nia sa Pilipinas mga kugihan ug buotan man gyod.

Magpakli-pakli una ko sa buntagong mantalaan sa dili pa nako bukikion ang mga dokumento nga angay nakong pirmahan. Naa na sab sa frontpage ang presidente sa nasud, gipagawas man niya ang pamahayag kagahapon atol sa World Economic Summit nga dili pasagdan sa Pilipinas ang mga naglisod nga nasod sa Europe ug North America. Nalipay intawon ang mga pobreng nasud.

Naa sab ang balita nga misamot pagburot ang koleksiyon sa buhis karon tuiga. Gusto pa man gani sa uban nga mga dagkong kompaniya nga mo-advance ug bayad. Sauna, mabalo ug gukod ang gobyerno sa tikasan nga mga negosyante, karon nabali na gyod.

Mihanoy na gyod pag-ayo ang ekonomiya sa Pilipinas. Dagahn baya ang nahibulong. Dili man gud matumbok kun unsa gyod ang hinungdan sa kalit nga pag-uswag sa ekomomiya sa Pilipinas.

Dunay miingon nga tungod kuno sa nadiskobreng mga deposito sa lana. Matod pa sa mga eksperto, ang oil reserve sa Pilipinas molungtad pa ug 500 ka tuig. Pero bisan pa baya kung magbaha ug lana sa Pilipinas kung nagpadayon ang kagubot sa pulitika, dili gihapon makab-ot ang kalambuan.

Mao nga mas daghan ang kumbinsido nga ang kalit nga pag-usab sa dagan sa pulitika maoy labingdakong hinungdan sa paglambo sa ekonomiya. Ambot naunsa man to nga mikalit ra man ug bag-o ang mga lider sa nasod. Nang-resign ang mga kurakot nga pulitiko, nawala na ang red tape, gipanghingusgan ang economic reforms, ug nagkahiusa ang mga Filipino. Karon, dili na gyod ta makadungog ug balita nga nanikas sa election, wala na gyod ang mga scam.

Mao bitaw naa sab miingon nga ang "spirit of nationalism" kuno ang nagpalambo sa Pilipinas. Malalim mo ba nga mangalata na lang ang apple sa Pilipinas kay mas gusto gyod sa mga Filipino ang prutas gikan sa Pilipinas. Bisan sa mga bisti, mga appliances ug uban pa, "made in the Philippines" ra gyod ang mahalin.

Karon, basta naay "proudly Philippine made" nga tatak, in-demand gyod kaayo sa kalibutanong merkado. Pero bisan pa nga gitan-aw nga "first class citizen" ang mga Filipino, mapainubsanon pa gihapon kaayo. Walay diskriminasyon sa Pilipinas. Wala gyoy madungog nga balita nga ang katabang sa Pinoy nga mga Canadian, American ug European gidaug-daug. Ang mga driver nga Arabo ug Hapon, wala gyoy reklamo sa ilang amo nga Pinoy.

Pastilan no, dili gyod katuhuan nga ang Pilipinas madato ug maila nga labing gamhanan nga nasud sa tibuok kalibutan. Pero unsa na man ni, mao na man gyod ang nahitabo mao nga motuo na lang gyod ta.

Makita bitaw na sa palibot; wala nay nagpakilimos, wala nay kabos, kay ang giingon nga kabus sa Pilipinas kaya ra man kaayo nga musuroy sa pipila ka nasud sa kalibuhan aron maglulinghayaw. Unsaon tanan nga mga Pilipino naa may negosyo. Mao bitaw nga kinahanglan nga mokuha ug trabahante gikan sa gawas sa nasud kay nagnihit ang mga laborer sa Pilipinas.

Sa gipagawas nga taho, nia na sa Pilipinas ang halos 95% sa mga bilyonaryo sa kalibutan. Ug nia sab sa nasud ang labing inila nga scientists ug inventors.

Toinks! Oi, mitingog man akong pager (nindot kaayo ug tingog - toinks). Gibasa nako. "lab, amping kanunay, ay lab yo". Pastilan ning akong asawa, dili gyod makalimot ug "inspire" nako.

Bisan karon mura pa ko ug nagdamgo. Dili gyod ko makatuo nga maasawa nako siya. Nagbulag na gud mi ato. Tanan diay posible, sama sa nahitabo nga pagdato sa Pilipinas.

Sugod na ko ug trabaho kay alas siyete na. Dili ko magtinapulan kay dili na ko gusto mabalik ug ka-pobre ang Pilipinas.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader


*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), December 3 - 9, 2007 issue.

Amazing Blogger

Sa obserbasyon ni kemi, nagkadaghan na kuno ang mga Bisaya bloggers ug tungod niini magtuon nga gyod ug Bisaya kadtong mga Tagaog ug uban pa nga dili makamao mag-Bisaya aron makasabot sila sa gipangsulat sa mga Bisaya bloggers. Gi-uyunan kini ni Mark.

Nia diay gipakapin si Mark, kining You're an Amazing Blogger. Unsay amazing ba? Nakasabot man ko pero wala koy mabira nga pulong Binisaya nga mohubad sa pulong amazing. Magpalaban na lang ko sa dictionary. Matod pa sa English-Cebuano Dictionary, ang pulong amazing, nagkahulugan ug "kahibulungan". Hala, "out of context" man. Dili kana maoy gipasabot ni Mark. Maingon nato nga ang "amazing" nga gihisgutan nagpasabot nga, maayo o banggiitan.


Salamat niini Mark. Pero hilaw pa kaayo ko para matawag nga amazing blogger. Daghan pa ko kinahanglan katat-onan. Gani kanunay man ko nga nagbisita sa sa mga blog sa mga amazing bloggers aron makakuha ug idea. Utang nako nila ang akong nakat-onan. sila ang labing, "amazing blogger".

• Tinood nga Botbot
• Boredmate
• Darlene
• Kungseng
• Nep
  
• Girl from Dipolog
• Weng
• Lory
• Tikya
• Melody
• Simple Life
• Kwan
• Surara
• Sites and Faces
• Clarence
• Alta
• Texas Sweetie
• Jun Anteola
  

Sila ang tinood nga "amazing blogger"!

Ako kay tinood nga "amazing lover".

Ambot lang!

Iring-Iring

Sakit kaayo ning makawrasan ta ug iring sa? Hinoon dili man tanan nakawrasan kay ang uban napaakan man gyod.

Dili tawo ang iring ug dili iring ang tawo pero ngano kaha daghan mang tawo ang magpaka-iring ug mag-iring-iring? Hala ka Do, mura'g daghang naigo.

Ikaw, naa kay iring?

Naa koy amigo nga daghan kaayo'g iring. Naa siya'y iring nga itom naa sab siya'y iring nga bulaw, pero ang iring nga iyang gakosgakoson mao ang iring nga kibol. Kung iring tong akong amigo, sigurado siya ang banggiitang iring-ikugan. Meoowww!

Kay lagi dili man ko Zoologist, dili na nako idetalye nga Felis silvestris catus ang scientific sa iring ug nga kini usa ka crepuscular mammal. Kay ako usa man lang ka uyamot nga himantayon, ang hisgutan nako mao ang laing klase nga mammal nga gikan sa order sa mga Primates ug ubos sa pamilya Hominidae - atong pakpakan, ang mga Homo Sapiens nga nag-iring-iring!

Unsa gud ning mananapa ang iring-iring? Dili gyod ni mananap. Basta kung masakpan ka nga nag-iring-iring, masinggitan gyod ka ug, "Layas! Hayop ka!". Tiaw mo na, mahimo diay kang hayop kung mag-iring-iring ka. Meoowww!

Para ni sa mga babaye ha. Bantaye ra gud ninyo kanang magtindog-tindog mong mag-inusara sa mall naa gyoy mangidhat nga lalake. Labi na gyod kung magsul-ob ka ug blouse nga pula unya mura dili ka mahimutang kay magsige ug bukiki sa imong cellphone, ma-aan gyod ka nga naay ka-iring-iring. Kung tinedyer ka, tinedyer pod nga lalake ang mangidhat. Kung lola na ka, aw, lolo sab ang makabantay sa imong kaanyag. Kanang mangidhat nga lalake, nangita na ug iring. Iring-kibul ra ba ilang gipangita. Kwidaw lang Day!

Tungod tingali kay sungkaban ning ubang iring mao nga iring-iring ang tawag sa kabit-kabit. Aw, kanang gitawag gud og extra-marital affairs. Ngano man gud nga manungkab man ug kalipay nga naa may kalipay nga gisukad. Hinoon dili ra man ni sa mga naa nay asawa kay bisan kining sa panag-uyab, uso man sab ang sinungkabay.

Daghan na man gani ang nasakpan.

Daghan na ang nakahilak ug nasakitan kay nag iring-iring ang ilang minahal nga iring. Naa na man gani nagpakamatay tungod sa iring-iring. Hala, kangilngig no? Pero mao na ang tinood.

Wala pod hinoon koy gigunitan nga papel nga nag-ingon nga kadaghanan sa mga nag-iring-iring mga babaye kay daghan baya sab mga mga lalake nga nag-iring-iring. Dili sab ko motandog sa moral nga aspeto sa iring-iring. Basta ang ako lang masulti nga pagbantay lang nga dili ka maskpan kay kawrason gyod ka. Kung kulang pa ang kawras, ipagukod ka sa ilaga!

Ambot lang!