Sa tanang mga batang buotan, ako ang pinakaswerte. Tiaw mo nga nahimo ko nga bida sa usa sa mga kulba-hinam, linuog, ug dugoong drama ug salida sa kadalanan sa Sugbo. Ang uluhan sa mga salida: Ukay-Ukay sa Unod; Tulis-Patay; Tulis-Kulata; Kinuotay; Linabnihay. Kung ang ubang bida way kukaluoy nga gipamatay, ako gibilinan pa intawon ug gininhawa human gipatilaw ang sakit nga kulata.
Matod pa sa akong mga kaila.
Swerte ka kay wala ka lubaa!
Swerte ka kay wala ka pusila.
Swerte ka kay wala ka patya.
Apan ang pinakaswerte gyod kuno nako mao nga ako "gikulata ra". Bisan pa man, ako nalakip na sa listahan sa mga daghang biktima. Apan siyempre, naapil na sab ko sa mga nahimong "bida".
Dili luwas ang kadalanan sa Sugbo. Daghang mga kriminal ang daw irong buang nga naglaroy-laroy ug nagpaabot nga makapaak. Pangutana sa pulis pila ka tawo ang mabiktima sa "krimen sa kadalanan". Klaroha ang mga pulis kung pila ang gitulis nga jeep, ang gi-hold-up, gikuotan ug gilabnihan matag adlaw. Pangutana lang, ayaw na paglaum nga makadungog ka'g insaktong tubag. Ang tinuod, daghan sa mga krimen sa kadalanan sa Sugbo, apan gibuta-butahan sa mga naa sa pangagamhanan. Sa ato pa, wala sila nakakita sa mga kulba-himan,linuog, ug dugoong drama ug salida sa kadalanan sa Sugbo.
Hinoon, mogawas man ang pulis ug pulitiko kung sikat na pag-ayo ang biktima nga nahimong bida!
Kining mga kuot, hold-up, ug pangpanlabni sa kadalanan, ginagmay ra baya ni. An dinagko mao ang tulis sa bangko, pagpayuhot sa mga illegal nga kargamento, pagpalusot sa mga mahalon nga sakyanan, mga kidnapping ug ang over-pricing sa mga suga sa Lapu-lapu ug Mandaue. Kana sila ang mga dinagko. Kung sa salida pa, dako'g budget! Siyempre, dako'g kita silang ma'am ug sir.
Apan, kining mga ginagmay nga panghitabo sa kadalanan, puwera gaba lang, pasagdan na lang na uy! Naay dagko nga panghitabo nga angay tan-awon apan dili kuno angay sulbaron.
Apan hinumdumi baya Noy, ang ginagmay, mahimo gyod nang dako.
Magamay man o madako, magpabiling bida ang biktima!
Ambot lang!
*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), August 4 - 10, 2008 issue.
Visit also: Third Wave
Subscribe in a reader 
4 comments:
Batang buotan, karong panahuna nga taas ang presyo sa mga bilihon, ang mga kabos mokumpayot na sa kutsilyo. Kanang imo nasinati sa Sugbo, dili kana “isolated” nga insidente. Biskan asa ka nga lugar nga mauswagon, didto sab moistambay ang mga kuwanggol ug mga kawatan. Diri lang sa sugbo sa Maynila, wa nay pagkahadlok ang mga tulisan. Adlawng dako, modasdas sa mga balay ipunanan, sa mga bus ug uban pang lugar aron lang makakaplag ug kwarta na ilang pangpalit sa ilang pang-adlaw adlaw nga panginahanglan. Mao nang doblehon nato ang atong pagkamabinantayon aron dili kita mahimong usa lang sa estatistika sa krimen.
Gikasubo nako ang nahitabo nimo, Batang Buotan. Ning atong panahon, bisan Buotan pasipad-an gihapon.
Sakto ang imong giingon nga ang mga gagmay nga krimen dili tagdon kay dili man makapasikat.
Apan kon buot hunahunaon ang mga gagmay nga kalapasan sa balaod maoy gigikanan sa mga dagko.
Kon dagkong krimen lamang ang tutokan sa mga otoridad, dili mahapsay ang siyudad.
Sumala sa broken windows theory kon dunay gipasagdan nga mga buak nga bildo sa bintana sa mga balay ug edipisyo sa usa ka komunidad nagpasabot nga walay nagpakabana nga mga lumulopyo. Ug kay walay nagpakabana, puwede ra buhaton ang krimen, dagko ug gamay.
Busa angayan lang nga buhaton sa mga tinugyanan sa gobyerno nga tul-iron ang mga gagmay nga kahiwian aron sa ingon malikayan ang mga dagko nga krimen.
Kini nga teyorya gigamit ni Rudy Gulliani sa panahon sa iyang pagkamayor sa New York. Ug nakita nga epektibo.
Maayo unta nga kini ang gamiton sa mga mayor sa atong nasod aron mabali ang kasamtangang sitwasyon.
Karon man gud , kita ang maglikay sa mga kriminal. Ugma, sila na untay maglikay nato.
aw, ako nabiktima na sad ko
ambot ngano bitaw
usahay baya makasimpatiya ko sa ila
kay lisud na man gyud ang kinabuhi
basin desperado na dyud kaayo sila
pero dili gihapon majustify nganong kailangan nila mangharass sa ubang tawo para lang mabuhi
kadto bitawng niadto ko ug maynila, nakuot dyud ang akong pitaka gikan sa akong bag gumikan sa kadaghan sa tawo. Wa ko kalihok tungod kay guot man kaayo niadtong pasaka ko sa dyip kay nag-ilug lagi mi sa lingkuranan
Ug tuod mn, wala na gyud hinuon ko'y nabuhat. pati ang tiket nako sa barko pagpauli sa dabaw, nawagtang ug apil. nakaeroplano na nuon ko. hehe
hahay. i think this sentiment is shared among third world countries. Sa Denmark (nakadaug sa pinakamalipayong country sa kalibutan), mubo man kaayo ang crime rate...
lahi ra jud.. aw
Post a Comment