Ang Suga sa Mandaue ug Lapu-Lapu

Matag adlaw makita nako ang gipasigabo kaniadto nga "suga" (lampposts) sa Mandaue nga gipabarog isip dayandayan atol sa gipahigayong ASEAN Summit niadtong Enero 2007. Kung tadlason nako ang dalan tabok sa tulay paingon sa Mactan, mosugat sab ang mga suga sa Lapu-Lapu.

Makahinumdom lang ko sa kanta nga "Asin ug Kahayag" nga pirmi intawon namong kantahon atol sa katilingbanong pag-ampo sa among kapilya. Matod pa sa kanta: walay magdagkot og suga aron lamang tago-an sa gantangan, ibutang gayod sa tungtunganan aron modan-ag sa tanan.

Mao bitaw nga wala gitago sa mga kadagku-an sa Mandaue ug sa Lapu-Lapu ang mga suga. Ila gyong gilinya ang mokapin sa 1,800 ka mga suga sa dalan aron ipakita sa mga bisitang presidente ug ministro gikan sa Southeast Asia. Pagkadalaygon sa maong buhat. Ti-aw mo na nga nagpabarog sila'g suga arong mahayagan ang mga tawo. Dili lang basta-basta nga mga suga, imported pa. Paytera gud, matud pa sa mga batan-on. Pagka-anindot, matod pa sa mga edaran.

Apan human ipasigarbo, gikaulaw kini sa katawhan. Human gipadan-ag sa mga suga ang ilang kahayag, may nasiplatan ang mga katawhan. Ug nakita ang kamatuoran nga ang presyo sa mga suga gipasulbong. Karon, ang ubang mga suga, wala na misiga. Naulaw intawon. O wala lang ba kaha gipasiga kay misiga na ang mga mata sa katawhan tungod sa grabe nga pagpangawkaw sa kuwarta nga gibuhis sa katilingban.

Kinsa bay suga nga dili maulaw nga ang presyo unta sa matag lamppost moabot lang sa P6,737.39 apan kung ang program of work sa Mandaue ug Lapu-Lapu ang tuho-an, matag suga mobalor ngadto sa P50,172. Sa ato pa gipilo og halos ka-napulo ang pagtaas sa presyo sa suga. Kini basi sa "report" sa Public Assistance and Corruption Prevention Office of the Ombudsman-Visayas o PACPO nga gipagawas niadtong Lunes, Abril 21, 2008.

Mao na nga wala na gyod nagpanuko ang Office of the Ombudsman ug mimando nga gyod nga pasakaan og kasong pagpangurakot ang 21 ka mga tawo nga nalambigit sa pagpalit sa mahalong suga. Kini naglakip sa kasamtanang mayor sa Lapu-Lapu nga si Arturo Radaza ug ang kanhi mayor sa Mandaue nga si Thadeo Ouano.

Hinoon wala pa man gyod kini napamatud-i sa korte apan sa gipagawas sa Office of the Ombudsman-Visayas, hinay-hinay na nga nga maklaro ang kamatuoran ug ang misteryo luyo sa mga sikat na kaayo nga suga sa Mandaue ug Lapu-Lapu.

Balikan nato ang kanta nga "Asin ug Kahayag".

Ang asin kawad-an sa iyang kaparat
wala na kini kapuslanan
ug angay lamang isalibay
ug tunob-tunoban sa mga tawo

Maingon ba nato nga ang mga suga sa Mandaue ug Lapu-Lapu sama na lang sa asin nga walay nay kaparat mao nga wala nay pulos?

Para nako dili baya kay ang mga mga suga sa Mandaue ug Lapu-Lapu mao ang kahayag sa katawhan. Tungod sa maong mga suga nakita ang kahiwi-an. Tungod sa maong mga suga nakita ang kalainan sa dulom nga pagpanikas ug pangurakot; ug ang kahayag sa kamatuoran.

Mao bitaw nga sa kantang "Asin ug Kahayag" adunay linya nga nag-ingon:

Busa ipadan-ag gayod ang inyong kahayag
atubangan sa mga tawo
aron makita ang inyong maayong buhat

Mao nga tambag nako sa mga suga sa Mandaue ug Lapu-Lapu, ayaw mo kaulaw kay dili bitaw kamo ang nangurakot. Padayon lang gud ug barog sa inyong nahimutangan, basin diay nga sa inyong pagbarog mas daghan ang "mahayagan" ug daghan ang makakita sa "kamatuoran".

Iwagan kaha nato ang Cebu International Convention Center (CICC). Dili kaha ta makakita ug "dulom" nga anino? Way siguro.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader