Monday, December 17, 2007

Mag-inengles na ba si batang buotan?

Bintaha gyod ning makamao ta'ng mag-inengles. Mao bitaw nga sa gamay pa ta sugdan na man gyod ta'g tudlo ug inengles kay daghan baya gyod ang modayeg kung makamao ta'ng mag-inengles.

Sa gamay pa kuno ko, maayo kayo ko mo-spell og "flower", F-L-O-W-E-R. Karon dili lang nako ispilingon, bukiki-on pa gyod nako ang "different parts of 'the' flower".

Bisan sa panarbaho bintaha man gyod ning haniti nga mogamit sa pinulongang inengles labi na nga mi-uso ang panarbaho sa call center.

Pero naay problema, kay matod pa sa gihimong pagtuon sa European Chamber of Commerce of the Philippines,
75 percent of the more than 400,000 Filipino students that graduate from college each year have substandard English skills.

Kung mao kana, mas daghan ang matawag nga degree holder pero watsinanggo ang ineninglisan? Hala ka Do, apil man kaha ko anang 75%?

Nakahinumdom lang ko sa usa ka gwapang babaye nga nangaplay isip English teacher. Maayo ra baya sab ang ang sugod sa inyang teaching demo, pero sa dihang nagkadugay, milubad man. Nag code-switch siya hangtod nga gi-Binisaya gyod hinoon niya ang ubang bahin sa "demo".

Hinoon lisod baya pod gyod ning English kay dili god ni nato kaugalingong pinulongan. Maglisod man sab gani ta sa atong kaugalingong pinulongan. Pero ang nakanindot lang kay bisan unsa kalisod makat-onan ra man gyod na.

Nia pa gyod, sa gihimong survey sa Business Processing Association of the Philippines, 5% ngadto sa 10% lamang sa mga applikante sa mga call center companies ang madawat tungod kay kulang ang katakos sa uban sa paggamit sa English.

Sa gipagawas nga 2007 Investment Climate Statement sa U.S. State Department miingon,
English-language proficiency, while still better than in other Southeast Asian nations, is declining in the Philippines.


Matod pa ni Peter Wallace, usa ka business consultant:
The Philippines could be a major player in information technology, in the call center industry, and even in health care services and tourism. But only if it speaks English.


Kadako diay sa problema sa?

Apan ania ang solusyon. Gipasaka ni Rep. Eduardo R. Gullas ang House Bill 305 (Proposed Act to Strengthen and Enhance the Use of English as the Medium of Instruction in Philippine Schools). Kini isip pagbanhaw sa HB 4701 nga nakapasar na unta sa ikatulong pagbasa sa Lower House, apan nakatulog sa Senado.

Ubos sa House Bill 305, himoon nga "medium of instruction" ang English sa tanan nga "academic subjects" gikan sa Grade 3 ngadto sa Grade 6, ug sa tanan nga "level" sa high school.

Pinaagi kuno niini, mapalambo ang paggamit sa English.

Kaniadtong nagserbisyo pa ko sa usa ka kolihiyo, gipasiugdahan namo ang programa nga mimando sa tanan nga anaa sa campus sa paggamit sa pinulongang inengles. Daghan baya sab ang mituman pero mao lagi sab, naa gyoy mulobad. Sa dihang gibalandra nako ang "English Speaking Zone" tungod sa opisina, maihap na lang intawon ang mosulod. Kay mahadlok sa akong dagway. Hahay!

Magbinisaya lang ko ha. Pramis, magkat-on sab ko ug English kay aron dili sab ko maulahi sa bul-ug sa kalambuan.

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader
AddThis Social Bookmark Button

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), March 3 - 9, 2008 issue.

10 comments:

weng said...

sakto ka maglisod man gani ug sulti sa insakto nga pinulungang bisaya ang kasagaran nato labaw na sa inenglis. pero nakahinumdum ko nga silutan mi sa una kon di mi mag eninglis. pasul-ubon mi ug tag nga "please help me speak english" para nako wla man toi epekto sa akoa kai imbis makig estorya ko sa akong mga kauban tak-omon naman lang nako akong baba aron lang jud dili masayop ug sulti.

Gullas made a very good suggestion. If am not mistaken only few schools here in Cebu intensively use english as medium of instruction and as medium of communication. CIC, STC, CIS and Sacred Heart are the only private schools that put so much effort in helping thier students master english communication, grammar and enunciation. As you go through with the process of learning good english both in written and oral communication your self-esteem level will also be strengthen

JGG said...

ang lakang ni Gullas, dalaygon na kaayo. A good quick start-up!

Maayo ni kay nasugdan na ba. Kay lagi nasugdan na man gyod, padayonon na lang. Tan-awon pod nato ang "teacher education" program sa atong nasod..

Anonymous said...

gusto man kaha mo mahanas og iningles. pag-ingles na mo diha. sige man lang mo og binisaya.

JGG said...

hello frederick , naay uban hanas na ug english mao nga magsige ug binisaya para mahanas sa bisaya..

Echos Erita said...

mao man. pero mas maayo na ipraktis ang atong Englisg, suma, akong blog perteng English2, para pud na koy matiti aning pagblog2 nako oy, para makakwarta samtang galingaw sa pagsulat2

http://myconsolingasylum.blogspot.com

Tito said...

Kon yunik sng tawo , maingon sab ang iyang sinultihan kay managlahi ang ang-ang sa kasinatian ug pagsabot sa mga butang palibot kaniya. ang englis ug bisaya managsama ang kabililhon diha sa panikaysikay sa tawo matag adlaw. Dunay mga butang dili mapadayag sa hingpit sa binisaya nga sinultihan ug duna say ingon niini sa eningles nga sinultihan. Dili daotan kon magkat-on tag laing sinultihan o pinulongan kutob sa atong mahimo. Makatabang kini sa pagkab-ot sa kalamboan, kalinaw ug kamatuoran. Dunay mga tawo nga maayong mag-bisagles. Maayong pagkamarcot (dugtong) ang pulong bisaya ug english. Dili maklaro ang sinumpayan. alright, men?

Nancy Janiola said...

arang dako-a guyd sa problema brod!lol

Tiborsho said...

Korekek~!!!

Anonymous said...

buotan...kahibalo ko nga hanas ka mo-iningles...tiawtiaw ra kadto akong comment o utang insik, or kung ininglison tongue-in-cheek. pero pagkalawom ba sa inyong mga binisaya. mag-ininglis na lang ta uy. utang insik gihapon.

JGG said...

zang, uyon gyod ko nga angay nga bansayon gyod ang English. Kanang English nga "correct" gyod ba - grammar, usage, ug uban pa. Daghan man gani maglibog sa saktong gamit sa prepositions - in, on, at - labaw na sa subject verb agreement. .. hahay.. hehe

titov, uyon kaayo ko sa imong giingon nga ang englis ug bisaya managsama ang kabililhon diha sa panikaysikay sa tawo matag adlaw. Salamat!

nancy, mismo!

tiborsho, lamat bai!

frederick, mag-inenglis na gyod ko, pramis.. hehehe... salamat bai!