Monday, October 29, 2007

Tigaw lang

Apil ko sa pipila sa mga nasagmuyo sa paghatag ni Pangulong Arroyo ug pardon ngadto kang kanhi presidente Estrada kinsa napamatud-an nga nagawkaw, nanghabas ug salapi atol sa iyang pangatungdanan.

Wala na tay mahimo ana kay naa man na sa atong batakang balaod nga mahimong makahatag ug pardon ang atong presidente sa mga nakasala. Daghan gyong nangugat ug niyawyaw, pero unsaon pa man, dili na man na mabawi. Maayo man ug pareho na si Estrada sa uban nga ginagmayng drug pusher nga human makapiyansiya ug makagawas sa prisohan tipi-on dayon sa mga "vigilante" kuno. Dili na gyod na angayan nga buhatan sa ingon si Estrada kay dato baya na. Ang kasagaran nga gipangpatay sa "vigilante" kuno, mga pobre man. Maayo man ug snatcher na ug cellphone si Estrada kay kulatahon, dinagko man tong iyang gikawkaw, mahadlok na ta mokulata ana oi. Usa pa, dato baya na siya. Maayo unta'g pobre kay sayon rang kulatahon. Aw, pasayloon gud!

Dili man sab maayo nga tungod kay wala natuman ang akong gusto nga dili tagaan ug pardon si Estrada, moapil na ko sa mga pipila nga nagpasamot sa tigaw sa nasod. Moyawyaw lang sa hilom samatang naglaom nga unta maluwas ta niining kasakitan nga gihatag sa nag-umidong samad sa pulitika sa atong nasud.

Naa toy nadunggan nako sa radyo nga naa na kunoy pundok nga nanawagan nga mo-resign si Gloria ug si Noli. Online petisyon kuno kini. Ambot lang kay sa diahng akong gisusi ang pitisyon wala man koy nakita nga igong unod. Giingon didto nga nahanaw na gyod ang "moral authority" ni GMA aron pamunuan ang nasod. Hala, kuyawa no? Wala pa sab tingali oi. Taym pa, ang unang mipirma senador man sa nasod. Uy, kini nga senador labar man sab nga walay "moral authority" nga molingkod isip senador kay misulay baya siya ug hugno sa gobyerno, kung sumadahon, mitraydor siya sa nasod. Ah, murag tigaw ra man ni nga petisyon oi. Dili lang ko moapil ana.

Lisod man sab baya nga walay tino nga lider ang mopuli unya kung papahawaon nato si Gloria. Mosamot gyod ka tigaw. Mopuli pa lang ang mga kumunista unsaon na lang. Kini ra bang uban maayo kaayo moyawyaw sa katungod sa kinabag-an, maayo kaayo mamulong pero may nagpahipi nga plano.

Kinahanglan gyod ta nga magbantay. Tigaw na kaayo. Iya iya na lang ug diskarte ang mga karaho. Pastilan, kung paluya-luya ang atong utok, mailad gyod ta. Mao nga aron dili mosamot ang tigaw, hinay-hinay lang!

Ambot lang!

Thursday, October 25, 2007

Sobra na

Ang gamay pun-an; ang sobra kuhaan. Ang nangawkaw nga kanhi presidente tagaan ug pardon? Sobra na tingali na uy. Wala pa baya niya mabayri iyang dakong salaod sa katawhang Filipino.

Dili maayo ang sobra kay kini makadaot. Ang sobrang kalipay makamatay man na. Ang sobrang kaguol makamatay sab. Ang sobrang kaisog dilikado. Ang sobrang katalawan makauulaw. Bisan gani ang sobrang kabuotan dili man maayo kay abusahan man sab sa uban.

Ang sobrang pagkahakog sa gahum makalanag. Ug daghang nangalipong sa gahom ug wala hinoon nila mabantayi nga nahulog na sila sa bung-aw sa kasal-anan. Sama ra gud ni sa sobrang abuso sa lawas, sobrang kaon, sobang inom, sobrang paggamit sa druga - kining tanan makadaot.

Akong namatngonan nga sobra ra man kadaghan ang akong blogs. Nia ning akong blog nga Bisdak, naa koy blog nga ang hisgutan bahin sa kinabuhing ulitawo, tua koy blog nga naghisgot sa kinabuhi ug gugma, naa koy blog bahin sa Rastafarian Movement, naghimo sab ko'g blog nga bahin sa Information Technlogy. Pastilan, mura na man nig nanghakot ko'g blogs. Mura ba'g dili ko makuntento. Hinoon, mao man ning akong nabatasan nga kung ganahan ko sausa ka butang, gusto nako daghan.

Pero karon ako ang usbon ang eksena. Ako na nga i-sentro ang akong atensiyon sa duha ka blog. Kining Ambot Lang ug ang Technie. Ang nauna para sa bisaya nako nga sinulat ug ang usa para sa English. Dili lang sa ko mangambisyon sa Japanese, Spanish, ug French versions. Hehehe

Usahay man gud masobrahan na man akong panahon nga gibubu para sa blogging. Mao sugod karon akong ipatuman ang streamlining ug re-engineering sa akong mga blogs.

Salamat sa tabang sa akong amigo nga ako lang itago sa pangalan nga Ramses Redido, kay kung dili tungod sa iyang expertise, gubot kaayo ang akong blog. Ang mga post nako sa Just for Today ug Single's Talk naa na karon sa akong bag-ong blog (wordpress). Kaalegre pod oi, pwede man diay ma-import. Wa man gyod ko nasuheto anang mananapa apan tungod lagi sa akong higala nga dili lang nako ibutyag nga iyang ngalan Ramses, nahimo gyod nako ang tanan sa dakong kasayon. Mao ni ang url sa akong blog: http://gervacio.wordpress.com

Sa dili pa nako ni taposon, ako sa ni ipaabot akong panawagan sa tigpadala nako ug SPAM (mga unsolicited email) nga kasagaran wala naggilkan sa Pilipinas. Ang nakasakit man gud sa dihang akong gilili ang SPAM folder, kadagahan man gyod sa SPAM, naay nasulat nga:
Is you Penis small?
Make your penis something you can be proud of
Increase the size
Most women like big dick

Hala naunsa man ni oi! Sobra na!

Ambot lang!

Monday, October 22, 2007

Higala

Maipasigarbo natong mga Filipino ang pagkamahigalaon. Matod pa, bisan gani sa usa ka stick nga sigarilyo o ang simpleng pangutana mamamhimo na nga sinugdanan sa panaghigalaay.

Sa mokapin sa duha ka dekada nga pagpakabuhi ning kalibutana, daghan na ang akong nakahinagbong lain-laing klase nga tawo sa nagkalain lain sab nga estado sa kinabuhi. Ang uban kanila, wala na nako igkita. Ang uban dili na nako mahimunduman bisan pa'g magkabangga. Adunay daghan nga nahimong amiga ug amigo. Ang pipila nagpabiling suod nga amiga ug amigo. Ug adunay nnahimo nga suod nga higala.

May mga nag-ingon nga ang labing lig-on nga naghigot sa managhigalaay mao ang pagsalig sa usag-usa. Adunay misugilon, nga dili lamang ang pagsalig kundili ang kaandam sa matag usa nga motahag ug motabang nga walay paghunahuna sa balos. May mga misugyot nga ang tinood nga panaghigalaay wala nagdepende sa bisan unsa nga sukdanan kundili masukod lamang kini sa paligid sa panahon sa mga pagsulay sa kinabuhi.

Importante ang pagsalig. Tungod sa pagsalig, mapaambit sa matag usa ang matag kinabuhi ilabi na gyod ang mga butang nga dili angayang mabutyag sa kadaghanan. Lisod tukuron ang pagsalig sa usa ka tawo kay dili kini mahimo sa usa ka pagpamilok lamang. Apan subo lang kay sa usa lamang ka pagpamilok, mamahimong magun-ob ang pagsalig. Ug kung mabu-ak na kini, lisod na tukuron pag-usab.

Kasaligan ba kita? Kaya ba natong tipigan ang sekreto nga gipaambit kanato o ato kining ibandera sa atong laing mga kaila. Bisan pa man wala tay intensiyon nga motraydor apan ang siple nga pagbutyag sa gamay nga sekreto wala na kini'y kalainan pa sa pagbutyag sa labing dako nga sekreto sa kalibutan.

Tam-is paminawon kung kita mismo ang makadawat ug pabor gikan sa higala. Apan usahay lisod ihatag ang pagdisisyon kung ang ato na nga pagtabang ang gikinahanglan labi na kung kini naglambigit ug kinabuhi, pamilya ug kaugmaon. Apan sa pipila ka lugas, ang panahon na ang mobutyag kung kaya ba nilang ibuhis ang pipila nga nahabilin sa ilang kaugalingon para sa suod nga higala.

Sa akong nasinati ug sa akong ihap, gatosan ang akong mga amigo. Apan pipila lamang kanila ang akong mga higala. Duha na ka tuig ang milabay sa dihang (gawas sa akong pamilya), usa na lang ka tawo ang nagpabilin nga bug-os nga mitoo kanako, ug adunay usa nga nagduhaduha. Ang pipila, naghunaw sama kang Pilato, ang uban nanghimakak, sama kang Pedro.

Ang kalibutan puno sa tigpakaaron-ingnon. Ang kalibutan gidayan-dayanan sa mga lobo nga nagtakuban sa pagka-karnero.

Mura'g kagahapon lang apan karon, nabanhaw sila nga kaniadto "wala na makaila kanako" duha ka tuig ang milabay. Mapainubsanon kung gihangop ang pipila. Karon, maipasigarbo ko na nga daghan na sab ko'g amigo ug amiga, apan wala ray lima ang akong higala.

Usa ka adlaw, mamahimong mawala ang akong suod nga higala. Apan dili ako mabalaka kay aduna akoy higala nga bag-o ko lang nakaila - si Jesus. Siya ang akong higala nga mao ra sab ang miluwas ug mihugas sa lapokon kong kalag.

Naa baya pod ko higala sa cyberworld nga wala panumbalinga ang pagkamalapokon ug pagkamasakiton ko nga kalag sa kagahapon. Si RR, si LA ug si RRD, sila ang "three little rulers of three new good worlds". Ayaw ninyo basaha ang sunod nga linya kay sekreto ni para sa akong higala. "Wala na koy load. Basin malimtan" Hehehehe

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader
AddThis Social Bookmark Button


*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), October 29 - November 4, 2007, 2007 issue.

Thursday, October 18, 2007

Manilenya in Mahayag

Nagmahay gyod ko nga wala ko mitan-aw sa New Yorker in Pasil, ang adaptation sa New Yorker in Tondo (one-act play by Marcelino Agana Jr.) nga gipasundayag dinhi sa Sugbo. Hinoon, dili ra man sab sa Sugbo dunay "New Yorker". Kami sab duna pero dili New Yorker kundili "Manilenya in Mahayag". Si Pangging C. ang "classic" nga Manilenya in Mahayag (Sta. Cruz).

Dili ikalimod nga daghan kanamo gikan sa among lungsod manglangyaw intawon aron manarbaho o dili ba magnegosyo sa laing lugar. Naay nanglangyaw sa Sugbo, tuay mamimpalad sa Manila, ang uban sab, nanginabuhi sa New York. Wala man miy silingan nga nga miadto ug New York, mao nga wala koy masugilon bahin sa New Yorker in Mahayag.

Human sa high school graduation, namimpalad dayon si Pangging sa Manila dili aron mag-artista kundli aron manarbaho. Paglabay sa duha ka tuig, sa dihang himatayon na ang buwan (Abril kadto), miuli si Pangging. Daghan kaayo siya'g dala, duha ka dako nga bag, kanang naay ligid ba; naay gibitbit nga plastic, naay usa ka lata nga biskwit.

Unang nakamatikod sa iyang kausaban ang akong ig-agaw nga nagtungha pa kaniadto sa elementarya. Gipangutana siya, "Hoy bata, saan ba dito ang bahay ni Dabid (David)?" Bisan nakuratan, gitudlo intawon ni Dodoy ang balay ni David sa silangang bahin, tunga-tunga sa basakan. Taym pa, nakalimot na diay siya?

Daghan kaayo siyang nalimtan human milabay ang duha ka tuig. Nakalimot siya sa ngalan sa mga silingan, sa mga kadula kaniadto. Nakalimot sab siya nga kaniadto motaak siya sa lapok; sa dihang bag-o pa siya miabot, "kadiri" daw. Aw, iyaha sab na, pero ang nakasakit kay iya pa gyong ipadungog sa mga pobre ug nagkalapok pa gyod nga mga nag-uma. Nakalimot gyod siya diin siya gikan. Maayo gyong bayhana mag-inartista!

Sama kang Kikay (sa NewYorker in Tondo) nga nahimong Francesca, daghan sab nalimtan si Pangging. Mas labi niyang nalimtan ang iyang sinultihan. Naunsa man oi, nga dili na man siya makamao magbinisaya. Ambot kaha sa ilang balay kung magtinagalog ba gyod siya, basta sa iyang pagsuroy-suroy sa baryo daghan gyod intawon naglisod kay lalim baya ka'g magsige'g tagalog ang iyang makahinagbo. Paglabay ug pila ka bulan, nawala naman ang "Bakit" ni Pangging. Naulian na siya. Karon, malipayon nang nanimuyo si Pangging uban kang Giovanni uban sa ilang anak. Ambot kung karon, makabalo na ba kaha siya mokaon ug nilung-ag nga saging nga ituslob sa ginamos.

Sa dihang gipangutana siya asa siya nagtrabaho sa Manila kaniadto, miingon siya. "Basta, naa gyod sa sentro sa Manila". "Asa man gyod?" "Sa Antipolo." Hala ka! Hehehe...

Lisod talikdan ang gigikanan. Dili man gyod tingali ta makalimot kung dis-a ta gikan. Naa tingali gamay nga kausaban sama sa tonada sa sinultihan pero imposible nga dili na gyod makamao o makasabot sa unang nakat-onang pinulungan.

Maayo gani sa Antipolo ra siya. Unsa na kaha kung sa Hawai siya? Aloha! Kung sa Mexico, mahimo siyang, Marimar!

Ako kaha no, kay moadto ra ko'g laing kalibutan, particularly, Jupiter. Unsa kaha inig-uli nako? Makaila pa kaha ko nga kaniadto, tawo ko?

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader
AddThis Social Bookmark Button

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), October 22-28, 2007 issue.

Tuesday, October 16, 2007

Suicide Note

Pirmi man gyod nako mahimundoman ang balita niadtong Sabado mao ako na lang gyod ning ipabuhagay. Naa man gud usa ka ulitawo ang nagpusil sa iyang kaugalingon tungod sa gugma. Gugma na sad!

Pipila na lang ka minuto sa dili pa unta siya mopaso sa nahuman niya nga Computer Enginering sa usa ka dako nga Katolikong tulunghaan dinhi sa Sugbo (nga dili lang nako nganlan), sa dihang iyang gihunos ang iyang kaugalingong kinabuhi pinaagi sa pagpusil sa iyang dughan. Ug mao kini ang nakita sa kapolisan nga iyang napadala nga SMS sa wala pa siya nagpakamatay:

... mahal na mahal kita kahit pinaglaruan mo lang ang puso ko.

Filipino gyod na kay dili man siya Bisdak, taga-Luzon man kuno ang makaluluoy nga binudhian sa usa ka babaye. Pastilan no, grabe gyod makapasakit ning uban diha, mao nga wala gyod intawon nakaya pa sa uban.

Nakahinumdom pod hinoon ko kang Kurt Cobain. Nagpakamatay pod baya to siya. Mao ni iyang suicide note:

Frances and Courtney, I'll be at your altar. Please keep going Courtney, for Frances for her life will be so much happier without me. I LOVE YOU. I LOVE YOU.

Hinoon, sa akong nabasahan sa column ni Michel Tan, gamay ra man gyod daw ang magpakamatay dinhi sa Pilipinas ikomparar sa ubang nasod. Pero basin wala lang nila naihap ang uban mao nakaingon sila nga gamay ra.

Para nako dili na maayo magpakamatay pero dili sab ko moingon nga mga bogo ug walay hunahuna ang mga nagpakamatay. Dili sab ko kabasol nila. Dili man gyod sila angay basolon.

Mao sa mga ulitawo diha, ug sa ulitawo kaniadto nga gibudhian, kalimti na lang ninyo ang kasakitan nga inyong nahiaguman sa mabudhiong babaye, unsaon nga mao man na ila. Nalipay tingali sila nga naay nasakitan. Ignore na lang. Kung makahunahuna gyod mo nga magpakamatay, aw, ayaw lang ug hunahunaa aron dili na mahunahunaan.

Sa mga babaye nga walay laing mahimo mao lamang ang pagdula sa kasingkasing sa mga lalaki, aw, kamo na lay mag-igo kung padayonon ba na ninyo nga buhat. Dako na man mo, naa na man moy hunahuna. Ako lang hangyo, ayaw lag palab-ani.

Unsa na ni uy!!!!!

Ambot lang!

Sayaw ta Inday

Maulaw gyod ko mosayaw. Maulaw ko mosayaw, labi nag naay magtan-aw.

Matod pa ni Cecile Guidote Alvarez, kabahin na gyod daw sa matag Filipino ang pagkahilig sa sayaw ug pag-awit. Nagsugod ni sa ato pang mga katigulangan. Gigamit ang sayaw isip paagi sa pagpagawas sa gibati, sama sa sayaw sa paghigugma, sayaw sa pagpakasal; naa sab mga sayaw sa kamatayon, sayaw sa pagtintal; sayaw sa kalipay, sa kasakit ug kadaugan; basta daghang klase sa sayaw.

Apan dunay sayaw nga dili nako malimtan, ang sayaw sa Senado; ang sayaw sa mga politiko - kay sa akong tan-aw, ang ilang sayaw, dili lamang simpleng sayaw. Kagahapon, gipatukar na usab ang CHA-CHA. Nanayaw na ba sab kita?

Sa gikaingon ko na, maulaw ko nga mosayaw. Apan sa sayaw nga gipasi-ugdahan pag-usab, aw dili man tingali gyod ko moapil ug sayaw, pero dili nako mapasaylo ang akong kaugalingon kung dili ko magtukaw samtang sila magsayaw.

Samtang wala pa nabugnaw ang sabaw sa NBN deal, ug samtang naa na sab giluto nga "sabaw" para sa pasko kuno - ang pag-apod apod ug salapi sa mga congressman ug governor; kagahapon gibanhaw ni Presidente ang Cha-Cha (Charter Change) pinaagi sa iyang pagmugna ug usa ka "panel" aron maoy maghimo sa gitawag nga "Roadmap to Federalism by 2012".

Roadmap to Federalism by 2012. Ano man ni nga sapat 'to man? (Unsa na man sab ning mananapa Dong?)

Mura lang gud nig moingon ko nga "ang pagpakasal sa batang buotan sa 2012". Plano ba. Mura'g flowchart nga naglangkob sa mga detalye diha sa pag-usab sa atong pang-gobyerno gikan sa Unitary ngadto sa Federal form of government. Nga sa ato pa, sa 2012, atong usbon ang atong batakang balaod aron mausab ang atong pang-gobyerno.

Naukay gyod dayon ang kadaghanan. Daghan man god mabalaka kung hisgutan na ang pag-usab sa batakang balaod. Daghan dayong magduda. Sa dili madugay, maghuot na sab ang sakyanan sa kadalanan kay naay mag-rally. Sa dili pa ta moapil ug sadsad (sayaw), tukion sa nato kini pag-ayo.

Plano pa man hinoon kini. Dili dayon angay nga supakon dayon kundili angay nga tukion.

Gikinahanglan ba gyod nato ang Federalism? Haom ba kini alang kanato? Sa dili pa ta moyawyaw ug maayo, timbangon sa nato ug maayo.

Taym pa, angay sab gyod tingali nga masabtan pag-ayo sa katawhan unsa ang Federal form of government aron matuki unsa ang mas haom para kanato.

Kini kaha ang makasulbad sa atong problema?

Haom ba para kanato ang Federalism ug Presidential form (ex. United States, Venezuela)? O mas haom ang Federalism ug Parliamentary form (ex. Australia, Germany, India)? Komplikado diay no? Mao nga nagkinahanglan pa gyod ni ug igo nga panahon. Maayo tingali nga ipadayag ug ipasabot nila pag-ayo ug unsa ni basin diay ug makaayo ni sa kinabag-an.

Pasayawa ko Day
Sayaw lang sa uban
Cha-cha man ang gusto ko
Nganong cha-cha, nga naa may uban

sayaw na lagi ta Day
Di lagi ko kay wa akoy gusto
hala yawyaw
unsay yawyaw
yawyaw diha sa media

Watatits, mga brayt na ang kadaghanan, dili na magpailad sa yawyaw lang. Kabalo sab baya mi mag-research ug dili lang mi magsalig sa one-sided opinion nga gipatukar sa kahanginan.

Mao nga kining mga babaye nga kusog magpasakit ug lalaki, kinahanglan nga magbag-o na gyod kay hapit na moabot ang 2012. Unsa gyod kaha no sa 2012, magpakasal sa huwes o sa simbahan? Sa babayeng buotan o sa babayeng maldita? Sa maestra o sa estudyante? Sa gwapa apan morena? O sa maot nga chinita? Unsa man gyod oi!! Taym pa, naa ba koy pakaslan sa 2012? Plano ra man ni.

Sayaw na lang ta oi!

Ambot lang!

Friday, October 12, 2007

FAQ

Sa mga hilig ug chat, kasagaran sa mga pangutana mao ni:
ctc?
asl?

Kasagaran, maulahi gyod ang pagpangutana sa pangalan (nga para nako maoy mas importante kay sa ASL). Pero sa chat man diay na no, aw, pwede ra na. Pero sa personal gyod nga panagtagbo ug pag-ila-ila, lahi man sab ang pamaagi.

Pananglitan si bai Ramses, nakig-ila ila sa usa ka dalaga nga taga-Makati, manguta diay siya sa dalaga, "ASL, please?" Sigurado ko nga dili na buhaton ni Ramses kay naa siya'y epektibo techniques ana. Para sa mga "steps" unsaon pag-ila-ila ni bai Ramses ang gwapang dalaga, aw, siya lang pangutan-a. Pay as you order ang policy. Sa akoa lang account ideposito ang bayad kay aron safety ba. Hehehe..

Niay gihimo nako nga listahan sa mga kasagarang ipangutana sa mga bag-ong nakaila.

FAQ: Unsay imong trabaho?

Safety ra kaayo ni nga pangutana. Sayon ra man gud tubagon. Apan dili ka luwas kung mausab imong nawong o mangangha ka kung tubagon na ka sa imong gipangutana. Basin baya ug mahiubos sila. Apan kasagaran moingon, "naa ko sa call center" "naa ko sa Gobyerno". Hala, ang pangutana "unsay trabaho" dili kung asa nagtrabaho.

Apan ang uban dili gyod motug-an kay "confidential" kuno. Moingon lang, "basta night shift ko". Ah, call center agent? "Dili" Ah, floor manager? "Secret" Pakapinan pa ug tingsi. Ambot lang!

FAQ: Pilay imong sweldo?

Pagbantay ani nga pangutana kay mura'g dili tanan ganahan pangutan-on pila ang sweldo. Personal na baya kaayo na. Ang akong pinakasuod nga higala, ug bisan gani akong inahan, wala gyod makapangutana pila akong sweldo. Ang ako bayang Nanay ang nag-ingon nga unethical kuno na nga pangutana, labi na ug dili pa kaayo kaila ang gipangutana.

Para sa uban sayon ra kaayo ang pagpangutana sa sweldo. Aw, dili man tingali dautan pero kay wa man ta masayod unsa ang tan-aw niini sa atong gipangutana, mao nga para dili matawag nga "tactless", likayan na lang na nga pangutana.

Naa may laing paagi kung atat gyod ta nga makahibalo sa sweldo - gamita ang "common sense". Pananglitan, kung ang imong naila-ila, mayor o congressman, aw, dako gyod na. Kung call center agent, aw, dako gyod na. Kung software engineer, mas dako. Hehehe. Depende sab na sa lugar diin nagtrabaho ang imong nakaila. Kung sa Cebu IT park, aw dako tingali. Kung sa Pasil, oi, dako sab na!

Ang pagpangutana bahin sa sweldo depende na sa ang-ang sa inyong pagkasuod. Pero kung mao pa gani ang pagkaila, pangita lang ug lain nga pangutana.

Taym pa, nganong maghisgot man gyod ta ug sweldo oi. Dili man tingali kaayo na importante. Ang mas importante nga legal ang trabaho, may dignidad ug angay nga ipasigarbo. Dili baya ang posisyon ug salapi nga gihupatan ang sukdanan sa pagkatawo.

FAQ: Nganong niwang man ka?

Daghan man ang nangutana nako ani mao nga akong giapil. Mga babaye ra ba gyod ang mangutana. Hinoon, kulit man gyod ang kasagaran nila. Ngano man sab oi? Hala tubaga na akong mga cells ug body organs ngano. Dili ra man nako panumbalingon kay katungod man nila nga mangutana ug katungod sab nako nga dili motubag.

FAQ: Pilay edad nimo?

Buot pasabot pila na ang imong panuigon. Nakahinumdom ko kang Ma'am Repulle. Iya gyod mi kanunay pahinumduman nga "unethical" daw kaayo ang pagpangutana sa edad mao nga ako sab ning likayan. Pero sa akong nabantayan, common man kaayo ni nga pangutana. Dali ra kaayo nga ipangutana sa uban. Hinoon naa man kausaban ang kostombre, basin ang unethical sa panahon mi ma'am ethical na karon. Para nako dili gihapon "safety" ang pagpangutana sa edad. Mas maayo tingali nga maghulat ta ug saktong panahon para mahibaw-an ang edad sa atong nakaila.

FAQ: Nganong wa pa man ka nagminyo?

Kini dili sab kaayo maayo nga pangutana. Kinahanglan pa ba nga i-detalye ni sa bag-o pa nga nakaila? Daghan baya ug rason ngano wala naminyo ang tawo. Posible nga walay makigminyo o gibulagan o dili makamao moingon. Personal ra kaayo. Ma-apply gihapon dinhi ang common sense. Siyempre, dili na angay pangutan-on ang madre nganong wala siya nagminyo, di ba?

FAQ: Unsay lingaw nimo?

Broad nga pangutana. Dili kaayo safety kay naa may posibilidad nga ma-misinterpret ni. Pananglitan, usa ka dalaga ang mangutana, "Unsay lingaw nimo, Ramses?" Gipabaw'g pa ang tingog unya dungan sa pagtilap sa iyang pula nga ngabil. Sa atong kostombre lain gyod ang meaning ato nga pagpangutana. Mao na nga kung mangutana ta'g unsay lingaw, bantayan nato ang body language kay basin lahi na ang tan-aw sa mga tawo nato.

Daghan pa gyod unta pero taas na kaayo. Bitaw, mao ra akong nahinumduman karon.

Mas maila ta pinaagi sa atong sinultihan, sa atong pagpanguta ug sa atong reaksiyon samtang makighinabi sa isigkatawo.

Pero kung naay ngangutana nako, "available ka karon?" Motubag gyod dayon ko, "available gyod kaayo!" "Pwede?" "Pwede kaayo"

Ambot lang!

Thursday, October 11, 2007

Patay kang bata ka!

Daghan kaayo mahadlok motan-aw ug patay'ng tawo labi na ug dili kaila. Maayo lang kung ang namatay kaila o paryente kay mapugos gyod ug lili sa lungon kay mahadlok nga kalgon unya. Ang uban dili gyod mosulay ug lili sa nawong sa patay, mohikap lang sa kilid sa lungon kay aron dili kalgon.

Dili pod gyod ko kamahay nila kay unsaon man sab nga ang ubang patay makalilisang man sab ang dagway. Pero dili sab angay mahayon nato ang patay kay wala na baya silay mahimo aron mahimong presentable ang iyang haya. Naa na gyod na sa mga kamot sa mga buhi ang iyang kapalaran aron ganahan sab intawon motutok kaniya ang mga nagbilar sa iyang haya.

Ambot ba, naa man sab mga patay nga galuspad lang. Oo, tinood nga wala na sila'y dugo kay gikuha sa embalmer pero dapat baya pod nga tarongon sa embalmer pag-retouch ang nawong para sab dili luspad kaayo ba. Naa sab uban nga patay nga akong nakita, nagkampat lang ang make-up; ang ngabil pula ra kaayo pero ang aping galuspad lang. Nakahunahuna hinoon ko nga maayo gyod ning daghang kwarta kay makapili man ug maayong funeral parlor para sab matarong ug tratar ang patay'ng lawas sa ilang minahal sa kinabuhi. Ang pagbalsamar man gud sa patay dili lang aron mapreserbar ang lawas - aron dili mobaho - apil na gyod ana ang paghatag ug "aesthetic value" sa patay'ng lawas, ilabi na gyod sa nawong.

Nakahinumdom lang ko sa haya sa usa ka suod nga higala kaniadto. Daghan gyod wala mitan-aw kay mahadlok, unya lain sab daw kaayo tan-awon ang samad. Namatay - gipatay diay - man gud to siya human gitulis ug gikuha iyang bag-o pa intawon nga motor. Daghan kaayo'g samad sa nawong ug gigulgol ang liog. Naunsa man sab ang mga embalmer oi, nga gitahi ang mga samad, klaro man gyod kaayo ang tahi. Itom pa gyod ang tanod. Mura sila ug nakatahi ug baboy nga litsonon. Wala ba diay wound filler nga para dili mahalata ang mga samad? Naa baya gyod na.

Sa mga patay nga akong nakita, maihap ra gyod sa akong tudlo ang nindot ang pagkabalsamar, ang nakapasa sa akong gipangita nga "aesthetic value".

"Amaw" matod pa sa usa nako ka kaila. "Patay na gud na, unya kinahanglan nga pagwapahan pa diay?"

Mitubag ko, "kay ngano nawala ba diay ang katungod nga magpagwapa ug magpagwapo kung patay na?" Aw, sakto ba? Dili intawon ko eksperto niana. Basta para nako dili angay ibaliwala ang "aesthetic value" sa patay. Hinoon ang importante nga mahatagan ug dignidad ug may dakong pagrespeto nga mga patay ngadto sa katapusang kapahulayan. Mao na ang mas importante.

Mag-embalmer kaha ko no? Matod pa ni (dili lang nako isulti) kasagaran daw sa mga embalmer nga iyang nakita niwang daw, nagsiga lang ang mata (mura'g zombie?). Pero dili man tingali kay naa baya koy nabasahan nga professional embalmer siya, gwapa, ug doktora ug postura. Ubos ang pagtan-aw sa uban sa maong propesyon. Pero ambisyon na para nako.

Hala, niwang ra ba ko, unya gasiga lang ning akong mata. Mag-embalmer kaha ko sa? Kung mahitabo na, ang gusto nako dili lang basta embalmer, gusto kong mahimong "the greatest embalmer of all times".

Patay kang bata ka!

Ambot lang!

Visit also: Third Wave
Contact me: Send Mail
Subscribe in a reader
AddThis Social Bookmark Button

*Napatik sa Panguil Bay Monitor (Ozamiz City), October 15-21, 2007 issue.

Tuesday, October 9, 2007

Inu-tel

Mao kini ang hulagway sa among baryo kaniadto. Mura'g lunang ang karsada. Walay sakyanan nga makalapos. Walay koryente ug layo ang tindahan. Sa sunod baryo nga maoy agian paingon sa provincial highway, lawas ra sa lubi ang gihimong tulay. Magtuya-tuya intawon inig-agi sa mga pobreng lumulopyo. Ang mga irrigation canals, dagko kaayo ug mabaw; moawas pa inig-baha. Walay maingon nga "safety" nga tubig mainom ang kadaghanan.

Sa dihang gi-implementar ang Comprehensive Agrarian Reform Program (CARP), nahimong Agrarian Reform Community (ARC) ang among baryo. Hinay-hinay, nabati namo ang presensiya sa gobyerno. Salamat sa gobyerno, mao na ni karon ang hulagway sa among baryo. Nindot na ang dalan, dili pa hinoon sementado apan dili na mi maulaw kung moagi si Bai Ramses sakay sa inyang Toyota Innova. Salamat sa salapi ZOPAD (Zone of Peace and Development) ug sa National Irrigation Administration (NIA), sementado na ang main irrigation canal. Kontrolado na ang dagan sa tubig ug wala nay magbuno tungod sa tubig panahon sa ting-init. Ang ZOPAD, winisik na sa "kalambuan" nga nalatid sa "Peace Agreement sa GRP ug MNLF". Salamat sa tulay ng pangulo (salamat Gloria) kay bisan ang bulduzzer ni Ma'am Tikya ang moagi dili na intawon mi mapangulbaan. Siyempre, safety na ang tubig nga giinom sa mga taga-baryo kay naa na may water system. Gi-schedule lang ang tubig, pero maayo na lang. Dili na baya luwas imnon ang tubig gikan sa poso kay mi-absorb na daw sa ilawom ang chemicals ug artificial nga abono nga gigamit sa mga mag-uuma. Salamat sa salapi gikan sa CARP ug sa LGU kay naa nay luwas nga tubig ilimnon. Daghan pa baya gyod ko'g angay ipasalamat. Dili na sab diay mag-antos ang mga bata sa ilang pagtoon kay naa nay koryente, tiaw mo na? Maayo kaayo ang gobyerno oi. Ingon gani si Gloria, nga sa 2010, naa nay koryente ang tanang baryo sa Pilipinas. Pakpak tanan!

Apan matag uli nako, mura man gyod ko'g maanognan magtan-aw sa taas nga communication tower nga gitukod tapad sa barrio hall sa Sta. Cruz, pila na ka tuig ang milabay. Wala pa gyod ni magamit sukad. Abi man gani nako ug sa Smart to nga tower pero sa gobyerno man diay kuno.

Ang among baryo usa lamang sa gatosan ka mga barangay sa Quezon, Negros Oriental, Lanao del Norte, Zamboanga del Sur, Zamboanga del Norte, Nueva Vizcaya, and Misamis Occidental (Phase 1 of the Project. See the CICT Report) diin gibutangan ug dili moubos sa tulo ka telephone booth ubos sa programang “Telepono sa Barangay" (TSB) Project nga gigastohan ug binilyon ka pesos. Salamat unta sa telepono sa baryo kay maka-phone pal na ta, apan inutil man, kay dili magamit.

Aron matukod ang “Telepono sa Barangay" (TSB) nangutang ang gobyerno ug $170 million. Hala kadako no? Pila na ka sakong bugas mapalit ana weng? Sa tuig 2007 lang ni ha, kinahanglan mobayad ta ug (almost) P250 million isip amortization. Unsa na ba ni kadako nga kwarta, bai Ramses? Yuna pa, pwede na kaha ko kasugal ana sa Las Vegas, ma'am Darlene? Pila na kaha ka libro ang mapalit ana no aron maapod-apod sa mga wala intawo'y mabasa? Miingon sila nga basta dato kuno ang tawo, dagko sab ug utang. Nakaingon ko karon nga dato sab tingali ang Pilipinas sa? Hala kanindot no? Pakpak na sab!

Karon nahimong na lang landmark ang tower sa among barangay. Mura ba'g "lighthouse" sa halapad nga basakan. Sauna naa pa toy mokidlap-kidlap nga pulang bombilya sa tumoy sa tower panahon sa kagabhion. Para kuno to aron dili mabangga ang eroplano sa tower, mao naay suga sa tumoy (ambot lang!). Kadugayan nawala man to, naguba na gyod tingali.

Nakaingon ko nga pagkadako gyod diay sa kwartang nausik sa gobyerno tungod sa mga proyekto nga dili magamit. Dili lang ang telepono sa baranggay ang nahimong inutil. Naa pay daghan. Naa man gani nagtukod ug waiting shed bisan way tawo nga mag-atang ug sakyanan sa among dapit (dili na ni sa among baryo). Ang gamit mao ra gyod intawon ang ngalan sa pulitiko nga gisulat kay mao kuno'y naningkamot aron matukod ang maong proyekto. Pagkapait. Dili na ta mopakpak, apir na lang!

Isip anak sa usa ka mag-uuma, ang labing nasakitan nako mao ang pag-apod apod kaniadto sa golden kuhol pinaagi sa Department of Agriculture. Gamay pa ko niadto. Nalipay intawon kaayo ko kay nindot man tan-awon ang golden kuhol. Naay pay itlog nga color pink. Inamapingan intawon kaayo to sa akong tatay sa gamay nga "pond" taliwala sa paglaom nga makatabang to sa panginabuhian sa kabos intawong mag-uuma (kay naa man daw mopalit sa golden kuhol). Apan naunsa ba nga "peste" man diay sa humayan ang goldel kuhol. Pangan-on man diay nila ang gagmay pa nga humay. Pastilan, dagko na kaayog pahak ang basakan. Ug didto na dayon miapil sa salida ang ang agro-chemical companies nga naggikan pa sa imperyalistang nasud. Mahal ra ba. Agwanta noy, kay programa na sa DA. Kapait. Aw, hinoon dugay na man to. Pero karon padayon nga nagpas-an ang kabus nga mag-uuma sa "high cost of production" tungod sa "peste" nga gituyo pagpanghatag kaniadto.

Maayo ra sab tingali nga ang National Broadband Network (NBN) namatay o gipatay kay mura'g wa pa kasabot ang uban unsay gamit ana. Kinahanglan ba gyod o pwede na nga i-maximize kung unsay naa. Oy, dili halayo ang posibilidad nga mamalit unya ang gobyerno ug kompyuter aron ipang-apod apod sa baryo nga wa gani'y koryente (mura'g sa Lapu-Lapu City kuno). Walay imposible. Mao na bai Nep ug Mike, padayon mo sa pagtukaw pinaagi sa walay hunong nga pagsabwag sa impormasyon ngadto sa katawhan, bulahan walay magmahay sa kaulahian.

Ambot lang!

Monday, October 8, 2007

Ang kapalaran ni Ramil Paican

Dili lamang kamatuoran pwedeng taguan. Ang bakak pwedeng tan-ugan. Sa natad sa gugma, kasagarang maguba ang maayong relasyon tungod sa pagtago sa kamatuoran ug pagpanalipod sa bakak.

Ang kapalaran ni Ramil Paican ug mga kaubanan nagpamatuod lamang nga ang tugbang ang pagtago sa kamatuoran mao ang mapait nga kapalaran.

Daghan ang naukay sa dihang gibalita nga nagkasumpaki silang Ramil Paican (reporter), Samuel Trangia (driver), ug Joel Noel (cameraman) sa ABS-CBN Cebu ug S/Insp. Jose Lidawa tungod sa trapiko usa ka kaadlawon niana niadtong September 17, 2007. Ang panaglalis miinit pag-ayo ug duna gyoy nabun-og. Sa report ni Paican pagkaugma, iyang gidetalye og gipakita sa video footage nga si S/Insp. Jose Lidawa nanukmag. Daghan ang mikondenar sa nahitabo kay atol pa gyod to sa pagsaulog sa Press Freedom Week sa Sugbo.

Apan wala nahuman ang estorya. Mialma ang abogado ni S/Insp. Lidawa kay matod pa niya "bias" kaayo ang report nga gipagawas sa ABS-CBN kay wala man gipakita ang footage diin gisukmag sab ni Paican si Lidawa. Duna kuno'y pagtago sa kamatuoran. Kini nakapaaghat sa ABS-CBN nga magpahigayon ug "internal investigation" ug napamatud-an nga nakalapas si Paican ug mga kaubanan niini sa gilatid nga code of ethics sa maong kompaniya sa ilang pagtago sa pipila ka bahin sa video footage. Naukay pagsamot ang mga mga katawhan sa Sugbo labi na ang kaubanan sa buhat ni Paican. Si Paican naila nga matinud-anon, balanse sa iyang mga taho, ug may integridad nga giaampingan sulod na sa hataas na nga panahon.

Sa usa lang ka pamilok, gipapha si Paican human ang 14 ka tuig nga pag serbisyo sa ABS-CBN. Makatarunganon ba kini? Mao kini ang mga pangutana karon sa katawhan. Kung dili makatarunganon ang pagpalagpot kang Paican, makatarunganon ba sab ang iyang pagtago sa pila ka bahin sa video footage nga mao unta maghatag ug balanse nga taho?

Dako ang responsibilidad sa mga opisyal sa gobyerno ngato sa mga katawhan ug labaw na nga mas dako ang responsibilidad ug tulubagon ang mga magsisibya ngadto sa mga katawhan. Ang pagtago sa kamatuoran dako tinuod nga sayop ni Paican tungod kay sa unang gipagawas nga report, klaro man kaayo nga nahimong makaluluoy nga bida silang Paican samtang nahimong isog nga kontrabida si P/Ins. Lidawa. Patas lang unta kung gipakita sab ni Paican nga mibalos sila pagsuntok sa hubog ug isog nga police.

Ang kamatinud-anon ug integridad sa usa ka magsisibya importante kaayo nga dili mabulingan. Kung kini mamansahan na gani, ang mantsa na na ang makit sa mga tawo. Ug dili lang ang relasyon sa mga tigpaminaw ang apektado lakip na ang relasyon ngadto sa mga news sources.

Ang pagsalig maoy labing importante nga elemento nga naghugpong sa relasyon sa tawo. Kung maguba na ang pagsalig, mausab na sab ang kapalaran.

Mao bitaw nga si Bai Ramses, nag-amping gyod nga dili mabulingan ang pagsalig sa iyang pangging kaniya.

Ambot lang!

Friday, October 5, 2007

Ako si Jonathan

Daghan na baya miingon nako nga "animal" kuno ko. Mao gyod ni ang linya ay, "animal kang dako! wa kay uwaw!" Wala gyod ko naulaw atong panahona pero dili ko dako nga animal (like boa constrictor). Sa ila tingali tong kalagot nako kay bisan baya'g unsaon dili baya gyod nato malipay ang tanan. Pero kining gikan sa palasyo ni Darlene lahi ni. Wa gyod ko niya ingna nga "animal" ko. Hinoon iya ko'ng gipangutana: If you will be given a chance to be an animal for a day what would you be & why?

If I were an animal my name will be Jonathan Livingstone Seagull.

Unya na lang nako tubagon ngano kay daghan pa man ko'g mahunahunaan. Gusto nako nga mahimong bitin, dako kaayo nga bitin. Kanang kaya motulon ug tibook nga elepante. Dako gyod kaayo. Kinsay dili mahadlok?

Nausab akong hunahuna, ganahan diay ko mahimong "shark" pinaka-isog nga shark ug pinakadako nga "shark". Pero dili man ko makamao molangoy, ah, gusto diay nako mahimong leon. Tawga lang unya ko ninyo'g Samba Buotan. Dili lang ko anang iring kay alergy ko sa balahibo. Maayo pa, Ostrich na lang ko. Pero gusto nako Ostrich nga makalupad. Gusto pod diay ko mahimong scorpion. Na, kung akoy pasagdan, dili gyod ni mahuman.

Kung tagaan gyod ko'g higayon nga mahimong hayop, gusto nako mahimong langgam. Mao nga tawga lang nya ko nga Jonathan Livingstone Seagull. Dili man kaayo ko magbutang ug hulagway sa akong mga posts pero kay lagi gipasigarbo gyod nako si Jonathan, mao nga ako siyang gipakita dinhi sa iyang pamoso kaayong glide sa kahanginan.

Ngano gusto nako mahimong langgam? Tungod kay gusto ko nga molupad ug nagtoo ko nga dili lamang taman sa paglupad ang akong mahimo. Daghan pa.

Ambot lang!

Salamat manok

Samtang nagkaon ko sa akong paniudto, gibati ko'g kaluoy ug kahingawa samtang nagkitkit ko sa manok nga akong gikaon. Maayo na lang kay dili hiniktan ni nga manok. Mura'g dumaga gyod ning akong gikaon kay tam-is tam-is man ug unod. Mao ni ang lami sa manok; kung himungaan, gahi na ug maypakaparat nga aslom ang lami; kung manok nga hiniktan, pait ug lami. Kaluoy pod sa manok nga akong gikaon no? Iya intawong gisakripisyo iyang kaugalingon aron lang intawon makakaon ko. Salamat manok!

Gimingaw man ko'g hiniktan. Dili man gyod kaayo "obsessed" sa manok pero mohapyod baya pod ko labi na ug sunoy nga maayo'g barog unya maayo kaayo moaway ba. Dili sab nako maingon nga sugarol ko pero malingaw baya pod ko moadto "usahay" sa mga tigbakay. Malingaw man pod gud ko sa sabong. Makawala sa stress ba.

Ang akong ig-agaw kung mouli na gani gikan sa Bacolod, magdala gyod ug manok. Mga nindot ra ba gyod kaayo'g barog. Dili gyod masayang ba. Bisa'g mahal ma-engganyo gyod ka nga mopalit.

Daghan mang gyod hilig ug manok. Ang uban nalab-anan na ang hilig. Maayo ra baya na kung mahapuhap ta'g manok pero kung malimtan na pod ug hapuhap ang asawa, dili na pod na maayo. Tanang sobra makadaot.

Mao nga dili na gyod ikatingala nga daghan ang mga nahasulat bahin sa manok. Ang labing makapakatawa nako mao ang, "My brother’s peculiar chicken" nga gisulat ni Alejandro Roces. Bahin to sa duha ka managsuon nga nagkakaplag ug manok ug naglibog sila kung unsa ang "gender" sa manok. Kay kung tan-awon man gud ang manok, murag sunoy, pero mura pod ug himungaan. Kung ilang tatay pasultion ang manok kuno "bayot" (translation to binabae) pero matod pa sa inahan, "tomboy" kuno (translation to binalake). Daghan gyod ang naglibog. Bisan ang pina-eksperto sa manok dili gyod makatubag kung unsa gyod ang "gender" sa manok. Sa dihang miadaog ang maong manok sa sabong, kombinsido na gyod sila nga sunoy gyod to pero sa dihang mikalit lang ug lugsot ang itlog sa manok, wa na gyod sila katingog. Nag-story telling na man hinoon ko. Pasensiya na. Hehehe

Naa sab katong sa stage play nga "Sa Pula, sa Puti", sugilanon sa asawa nga gusto na gyod unta niya nga mahunong ang sobrang pagkahilig sa iyang bana sa tigbakay. Pero dili sab palupig si Teban, sa iyang drama nga manok nga ugis. Naa man gani kanta pod ana si Max Surban. Nagpasabot nga dako kaayo ang papel sa manok ning kalibutana.

Taym pa, ibawal na kuno ang tari-tari sa Mandaue? Maayo na lang gani kuno gi-veto ni Mayor Cortes ang balaodnon. Aw, padayon gud. Naa man gud nag-ingon nga naay koneksiyon ang kawat sa sugal (tigbakay). Sa amoa pod biataw, bawal man ang tigbakay pero dili man bawal ang derby. Unsa man gud ang kalainan ana. Pero sa tinood lang daghan ang pamilya nga nabungkag tungod sa manok. Apan matod pa sa kanta nga akong nadungog, masarap magmahal ang sabungero!

Nabusog gyod ko sa akong paniudto ganina mao nga sa dili pa ko manamilit tuguti ko nga moingon, salamat manok!

Ambot lang!

Thursday, October 4, 2007

Tinagsip sa hunahunang layaw

Usahay ganahan ko motipas aron abi-abihon ang mga hunahuna ko'ng layaw.

Kaganinang buntag samtang gipugos ko ang akong kaugalingon nga mobangon, mitugpa sa akong hunahuna ang pangutana, unsa kaha kung dili ang kasamtangan kung trabaho karon ang akong gisayuhan ug mata? Aw, kung si ku-an ang akong naasawa, mangadlawon gyod ko'g mata pirme.

Miligid dayon ang akong utok ug usa usa nga gipakli ang mga layaw nga posibilidad. Maayo ni da kay aron dili matay-an akong utok samtang wala pa ko sa atubangan sa PC. Mao ni ang mga tunob sa akong ki-at nga hunahuna kaganinang buntag:

Kung wala ko nagpamingaw-mingaw, tingali vet na ko karon. Kay mao baya gyod tong akong pangandoy sauna. Pastilan no, kung nadayon nga na-doctor ko sa mga hayop, dili kaha ko mo-descriminate ug hayop? Kay naa baya gyoy hayop ning kalibutana nga dili ko moduol, labaw na'g mohikap. Tingali nag-serbisyo na ko karon sa gobyerno sama sa mga classmate nako. O, basin naa ko sa research lab. Kalaay pod oi. Maayo rang wala ko mipadayon.

Nakahunahuna baya gyod ko kaniadto nga dili na lang moeskwela kay ako na lang mag-edukar sa akong kaugalingon. Pwede ba na? Ngano gong dili. Ganahan ra man sab ko nga magpabilin sa amoa - mahimong mag-uuma, sama sa akong amahan. Hala, kung na-farmer ko, motanom gyod ko'g daghang talong. In demand gyod ang talong. Dili lang ko anang pitsay. Kalabasa pwede kay akong i-award sa mga politiko. Magbuhi sab ko'g daghang hayop - baboy, manok, iro, kanding, baka. Pero taym pa, unya'g uwagan sab kaayo ang mga binuhi nakong hayop? Basin magsige na lang ug paduding ang anayan sa butakal. Unya magtimi-timi ug sabsab sa sagbot ang bayeng kanding kay naa sa iyang kilid ang laki? Basin magsige na lang sila'g saba para mapansin. Kasamok ana oi. Dili ko ganahan. Mayra sab wa na lang ko nag-uma.

Mag-nautical baya pod unta ko kay ganahan baya pod ko magsakay-sakay ug barko. Matod pa sa akong amigo nga si Kenny, tinood gyod daw nga "in every port, report". Sa iyang paglibot sa kalibutan daghan gyod kung siyang kalibutanong pagkaon nga natilawan. Ka-alegre no? Malingaw tingali ko. Taym pa, dili baya pod puro kalipay na lang sa barko. Mingaw baya pod na. Usa pa, unsaon na lang kung malunod ang barko. Unya imbis maluwas na unta ko, kaliton lang ko'g lamoy sa iho. Aw, ok ra man kung diritsohon ug lamoy, unya'g kuniskunison ko sa mahait niyang mga ngipon, usapon pag-ayo akong unod, ug supsupon ang tam-is ko'ng dugo (Note: Basta buotan tam-is ug dugo, kung badlongon parat, kung maluibon aslom, kung uwagan halang). Kangilngid anang kan-on ta sa iho oi. Waaahhh... tabang bai Ramses!!! Usa pa dili ko kabalo molangoy. Patay gyod ko ani. Mayra sab wala ko mag marino oi. Dili ko ganahan.

Kini, layo sa kamatuoran pero haduol sa posibilidad. Kung dili ko TW karon, posible nga singer ko. Ha? Damgo ra man ni oi. Pero ako lang gyod ning abi-abihon nga damgo. Bitaw, ma-singer gyod ko. Unsa kaha akong tingog no? Sama kaha sa tingog ni Elton John? o John Lennon? (kay nagsugod ug "J" akong ngalan. hehehe). Mas ganahan man ko'g naay banda. Unsa kaha nakong kalipay kung makanta nako ang, No Woman, No Cry; ang Three Little Birds; ug ang uban pa. Momata na ko oi. Damgo ra ni. Hehehe.

Sa high school pa ko, nagtoo baya gyod si ma'am Alma nga mosulod ko sa seminaryo. Iya gyod kong gipatawag ngano wala ko miapil sa seach in. Dili man sab gud ko sigurado. Pero kung na-pari ko, tua na sab kaha ko karon sa Italy, sama nilang Fr. Rafol ug Fr. Capadngan? Sama kaha ko nila kalig-on? O, dili ba kaha mabulingan nako ang akong pagka-pari tungod sa kahuyang nako sa kalibutanong tentasyon? Daghan mang paagi sa pag-alagad sa Kahitas-an. Dili pagka-pari ang tawag para nako.

Kung wala ko sa Sugbo karon, sigurado nga tua ko sa Molave "o tua sa ilawom sa yuta kung nadayon ang dautang laraw". Sayo sab momata kay moadto sa eskwelahan. Nag-atubang unta ko karon sa mga maanyag nga estudyante. Hahay.. Mao lagi, ako ra sab ang mag-antos kay dali ra ko maibog, unya dili makamao mo-diskarte. Aw, bawal sab diay. Dili gyod bawal, unethical para sa maestro nga makig-relasyon sa iyang estudyante. Dili na lang ko ana oi. Usa pa, kung gusto gyod unta nako ang pagtudlo, Physics baya ang gusto nako nga major. Pero naunsa man nga lahi man akong natugpahan. Mao nga dili gyod to para nako. Ganahan man ko magtudlo pero dunay lain nga gigahin ang kahitas-an para nako.

Nia na ko sa nag-atubang sa, usa gani ngalan ani? Kompyuter! Mao ron. Naa ang pressure pero kanunay naay challenge. Just for today, I don't ask for more.

Paapas pa diay, exciting pod akong trabaho kay paminaw nako, dali ra mag-Biyernes. Naa baya sa Biyernes ang misteryo sa kalipay. Walay kasakit sa Sabado ug Dominggo.

Ambot lang!

Tuesday, October 2, 2007

Ukay-ukay

Naay iro nga isog, naay iro nga hakog, dunay iro nga buotan. Daghan man ganahan ug iro. Naa sab mahadlok sa iro. Pero matod pa sa akong lolo, ang iro mag-iniro; ang tawo kinahanlang dili mosunod sa taras sa iro. Niadtong miaging adlaw, dunay pipila ka iro ang nag-ilogay sa basura nga gikalkal nila daplin sa karsada. Pagkaisog sa usa ka bayeng iro. Naa say nagpa-itoy itoy. Naa sab nagtan-aw lang. Mura'g naghulat kanus-a mahuman ang kumbati aron tingali mao na sab ang moukay sa basura.

Pero dili baya iro akong hisgutan. Dili sab ni kabahin sa mga gikahadlokan ni Sen. Miriam. Bahin kini sa personal nako nga gikahadlokan ug gikabalak-an pag-ayo. Ako man gong nabantayan nga mura ug dunay nausik nga panahon ang senado sa sige na lang ug imbistigar sa mga anomaliya sa gobyerno. Wala man koy supak sa pagpagawas sa kamatuoran. Gusto gani nako nga itaral sa bilanggoan ang mga nagbuling buling sa atong gobyerno pero ang buot nako mao nga kinahanglan dalhon kini sa "proper forum" - sa korte. Ang nahitabo man gud kung diha sa senado dalhon, mahimo mang "carnaval" ug tataw kaayo nga "personal agenda" lang sa ubang senador ang magpatigbabaw.

Si Noy Nene Pimentel bitaw (my apologies, good senator), klaro kaayo nga personal nga atake ang iyang mga pangutana kang Chairman Abalos. Nasuko gyod siya nga napildi iyang anak? Kay kung nakadaog unta si Koko Pimentel, duha na unta sila sa senado. Traditional politics.

Sa dihang nahimong chairperson sa blue ribbon committee sa senado si Peter Cayetano, nakulbaan ko kay basin unya magsige na lang ug imbistigar. Tuod man. Taym pa pila ka Cayetano ang lawmaker sa Pilipinas? Si Pia, si Peter, ug ang iyang asawa. Naay iro nga dili makontento ug usa lang ka bukog.

Taym pa, sa gikaingon ko na, dili dautan ang imbestigasyon labi na kung kini gamiton sa pagpanday sa balaod pero kung sa mga dautang laraw lang pod sa mga politiko, wa nay nada. Matod pa sa akong lolo, ang mga iro, mag-ilog gyod sa basura. Kay ngano? Bulawan ba diay ang bukog nga ialng ilogan? Dili bulawan, gamhanan. Gahom ang giilogan!

Ang mas lawom nga hinungdan sa mga imbistigasyon dili baya aron mapagawas ang kamatuoran ug masulbad ang kahiwian. Ang hinungdan mao ang dakong gusto sa uban nga malumpag ang kasamtangang administrasyon. Ug aron sila na sab ang mopuli'g hupot sa gahom. Kining ubang opisyal gani dili man makadawat sa pagtaas sa economic indicators, dili sila makadawat nga miuswag ug gamay ang ekonomiya sa nasod kay lagi dili sila gusto nga daygon ang uban.

Ang iro, magpaka-iro. Ang mga senador, dapat maghimo ug balaod alang sa kalambuan sa mga anak ni Noy Juan. Recess sa daw mo sa political prosecution. Kung naa untay kaso idirtso sa korte, mao man ang angay kay kung iagi sa senado, pasikat lang ang uban. Basin mahuman na lang ang session walay balaod nahimo.

Ambot lang!

Monday, October 1, 2007

No sex six feet under

Everyone's afraid of Gloria Macapagal Arroyo, said Bill Clinton. "Not me!", exclaimed Sen. Miriam Santiago. "I'm not even afraid of death!", she proudly told reporters. And added, "I'm just afraid that there's no sex after death."

Historical Background
Sauna, migon si senadora nga moambak siya sa eroplano nga walay parachute (dili siya mahadlok), karon iya na gyod gibutyag kung unsay iyang gikahadlokan. Aw, hinoon, manang Miriam, dili ra man ikaw ang nahadlok ana, bisan ang akong ubang mga amigo ug amigo mahadlok man sab niiana. Dili na man tingali angay nga ipangutana pa nganong mabalaka ang kadaghanan kung "inability to perform sex" na ang hisgutan. Kay sumala pa ni Noy Juan, kining "sex" (pasayloa ko kay dili ko makaako ug bungat sa pulong Binisaya sa "sex") mao kuno ang labing nindot nga gasa sa kinabuhi. Magmahay kuno ang tawo nga wala makadiskobre sa himaya nga ikahatag niini. Mao man gani kuno nga mobuka ang mata sa mga birhen nga nangamatay? Taym pa, tinuod ba ni? Mur'ag dili pod tingali tanan, kay naa pod baya wala gyod katilaw unsa katam-is sa himaya pero malinawon nga mipanaw sa laing kalibutan. Pero ayaw ka, kinsay nasayod kung sa ngitngit mitimo diay sila ug gamay, di ba?

Happy King
Sa bahay ni kuya (dili ni sa PBB, pero dili lang nako ibutyag kung unsa ni, basta secreto ni), bawal maghisgot ug mga bisyo, pwede maghisgot ug bahin sa Ginoo ug sex. Si Ricky ang bida basta sex nay hisgutan. Iya dayong i-bida ang iyang kasinatian sa dihang aktibo pa siya sa Bayanihan Dance Troupe ug ang mga "adventures" kuno niya sa America. Tapok dayon mga butakal kay ganahan pod manimaw. Ambot kung tinood tanan niyang gisulti. Ang sigurado, nga tinood mao nga member siya sa Bayanihan kaniadto ug green card holder siya. Usa ka adlaw, gibara siya sa usa ka warshock pod nga kauban. "Ricky, kaya mo pa ba ngayon, parang hindi na yata". Mibahakhak ang tanan ug katawa. "Aba'y, maaring hindi na, pero kayang kaya, may happy king yata ako!"

Happy king? Hmm.. sexual enhancement pill for men. Mahal kuno ang viagra. Pero sa amo wala may happy king, butong naay daghan.Tip: Papaya are good for women, not for men.

Theoritical Framework
Pero niay akong nabasahan nga kasagaran kuno sa mga stressed nga babaye ug lalake, wild kuno sa kama. Tinuod ba kini? Mura tinood tingali kay pawala man kuno sa stress ang sex. Tinood ba gyod ni? Walay "data" nga makasuporta ani mao nga ayaw mo'g tuo. Dili gyod ko sigurado. Mura'g nakasabot na ko ngano nasulti to ni Sen. Santiago. Hala, nag happy king kaha si Abalos? Dili lang gyod ko mo-comment ani, stress ra ba kaayo na sila no? Tugnod sa NBN deal. Mosamot unya.

Disclaimer
Ikaw bai Ramses, stressed ba ka sa imong trabaho? Dili ra sab tingali oi. Si Nep kaha no? Maka-stress man kuno ang trabaho sa broadcaster. Pero dili ko motuo nga ma-stressed siya. Si Kungseng kaha. Dili lang gyod mo-mention nga busy siya kay basin maka-ingon ang uban nga stressed siya. That's prejudice! Dili lang gyod ko mangutana sa mga girls. Mangutana unta ko kang ma'am tikya, hala, dili lang gyod diay nako i-mention nga stressed pod ang mga maestra.

Hinoon wala man ko nag-imply ug bisan unsa aron inyong mahulma ang usa ka conclusion mao nga bisan mangutana pa ko kung stressed sila wala may kaso. Dili lang gyod para safe. Pero basta nag-work daw sa office, stressed gyod na. Kinsa gani to mga office boys ang girls diri? Hehehe.. Ako dili man stressed. Usa pa, wala pod ko ga-trabaho.

Ambot lang!

Postscript: Wala niy klaro nga post. Dili organized ang thoughts. Mura'g stressed na ang nagsulat. Nganong naay "header"? Palahi na kay naglabad akong ulo. Ayaw ninyo nig basaha oi. Hehehe...